(Tổ Quốc) - Áp lực từ Bắc Kinh và suy thoái kinh tế thúc đẩy Đài Loan chuyển sang phương pháp phòng vệ tự chủ hơn.
- 22.03.2017 Đài Loan khởi động đột phá sức mạnh tàu ngầm
Yêu cầu đặt ra về mặt chính trị và kinh tế là động lực để nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi sinh ngành công nghiệp quốc phòng đang suy giảm của hòn đảo bằng cách phát triển các vũ khí nội địa dù đồng minh Mỹ cũng đang cân nhắc việc bán cho Đài Bắc các loại vũ khí phòng vệ tốt hơn và với số lượng nhiều hơn.
Trung tâm nghiên cứu Rand Corporation cho biết trong một báo cáo năm ngoái rằng nếu Đài Loan muốn phòng vệ trước Trung Quốc, hòn đảo nên chi 25,3 tỉ USD cho các chương trình nâng cấp vũ khí trong hai thập kỷ tới.
 Nữ lãnh đạo Đài Loan (giữa) trong chuyến thăm tới một căn cứ tàu ngầm tháng 3 vừa qua. (Nguồn: AFP) |
Khó khăn ngân sách và sức ép từ Trung Quốc
"Giáo sư Arthur Ding, chuyên gia về quan hệ xuyên eo biển cho biết: "Đài Loan đã chi trả rất nhiều cho Mỹ để mua vũ khí, và hiện tại vẫn chi trả cho một số hợp đồng trước đó được những người tiền nhiệm của bà Thái kí kết."
Giáo sư Lin Chong-Pin, từng là người đứng đầu ngành quốc phòng Đài Loan, cho biết hòn đảo cần một số vũ khí công nghệ cao cơ bản, tuy nhiên cũng cần xem xét tình trạng suy thoái kinh tế.
"Liệu Đài Loan có đủ tiền để đáp ứng các nhà cung cấp vũ khí Mỹ hay không còn chưa chắc chắn", ông nói. "Và thậm chí nếu Đài Loan có thể mua được tất cả vũ khí cần thiết, kho vũ khí của Đài Loan liệu có thể đối phó với Quân đội Trung Quốc hay không?"
Bắc Kinh xem Đài Loan là một vùng lãnh thổ bị chia tách và sẽ dùng vũ lực để sáp nhập nếu cần thiết.
Theo ông Andrei Chang - nhà sáng lập tạp chí quân sự Kanwa Asian Defense, Đài Loan sẽ phải chi tới 15 tỷ USD để mua tất cả vũ khí cần thiết từ Mỹ. Danh sách mua sắm sẽ bao gồm 66 máy bay chiến đấu F-16C/D, hơn một chục máy bay tuần tra và máy bay chống ngầm P-3 Orion, bốn tàu tuần dương tên lửa dẫn đường lớp Ticonderoga cùng với các khí tài quân sự khác.
Sau ba thập niên hiện đại hóa quân sự, Trung Quốc đại lục đã lên kế hoạch triển khai một số loại vũ khí tiên tiến trong năm nay, bao gồm tàu tấn công đổ bộ lớn nhất Type 075, và tàu khu trục lớn nhất Type 055 - gia tăng sự đe dọa về quân sự với Đài Loan.
Khi mối quan hệ qua eo biển trở nên căng thẳng kể từ khi bà Thái nhậm chức tháng 5/2016, Hải quân Trung Quốc đã đưa tàu sân bay Liêu Ninh tới khu vực gần Đài Loan vào tháng 1/2017.
Hồi tháng trước, người đứng đầu ngành Quốc phòng Đài Loan Feng Shih-kuan đã xác nhận rằng Bắc Kinh đã triển khai tên lửa (tầm ngắn đến tầm trung) DF-16 tới vị trí đặt Đài Loan trong tầm bắn. Đài Bắc nói rằng Bắc Kinh hiện có ít nhất 1.500 tên lửa nhằm vào hòn đảo này.
Tuyên bố của ông Feng được đưa ra chỉ vài ngày sau khi có báo cáo rằng chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ thông qua việc bán vũ khí công nghệ cao cho Đài Loan trị giá 1 tỷ USD – thúc đẩy thỏa thuận từ người tiền nhiệm Barack Obama.
Theo một báo cáo của trang web Washington Free Beacon hồi tháng trước, thỏa thuận này sẽ bao gồm việc hiện đại hóa các máy bay chiến đấu F-16 hiện có và bán tên lửa chiến thuật có thể phá huỷ các hệ thống radar trên mặt đất.
Ông Lin cho biết: "[Đài Bắc] phải cẩn thận về vấn đề này bởi vì nhiều điều [ông Trump] nói chỉ là lời khoa trương, ông ấy đã không thực hiện được tất cả các cam kết về ngoại giao trong chiến dịch tranh cử". Và ngay cả khi Trump thông qua thương vụ trên, vẫn "có một khoảng cách to lớn, cả về chất lượng và số lượng" giữa PLA và quân đội Đài Loan, theo nhận định của ông Lin.
Nhu cầu vũ khí nội địa gia tăng
Không giống như những người tiền nhiệm Mã Anh Cửu và Trần Thủy Biển, người đã chọn mua vũ khí từ Mỹ, bà Thái cam kết sẽ khôi phục ngành công nghiệp quốc phòng của hòn đảo khi vận động cho cuộc bầu cử năm ngoái. Bà đã giữ vững tuyên bố của mình và chính quyền Đài Loan vào tháng 8/2016 thông báo rằng sẽ dành ngân sách 218,5 triệu USD cho nghiên cứu và phát triển vũ khí nội địa.
Vào tháng 2/2017, bà Thái – lãnh đạo Đảng Dân tiến có lập trường nghiêng về độc lập, đã công bố kế hoạch sản xuất 66 máy bay huấn luyện siêu âm cho tới năm 2026 với chi phí 3,13 tỷ USD để thay thế các may bay huấn luyện AT-3 cũ của Không lực Đài Loan và các máy bay chiến đấu F- 5, đã được sử dụng trong hơn 30 năm. Hồi tháng trước, bà đã công bố kế hoạch đóng 8 tàu ngầm chạy bằng điện diesel trong 10 năm tới.
Giáo sư Alexander Huang Chieh-cheng, một chuyên gia về vấn đề quốc tế tại Đại học Tamkang của Đài Loan, phát biểu rằng phát triển vũ khí nội địa là một chủ đề gây nhiều tranh cãi tại Đài Loan trong hai thập kỉ qua – diễn ra khi Bắc Kinh tăng cường sức ép ngoại giao và quân sự với Đài Loan.
"Đài Bắc có một số hạn chế trong việc phát triển ngành công nghiệp quốc phòng ... họ chỉ có thể tiếp cận được kĩ thuật công nghệ thông qua các dự án hợp tác với các đồng minh như Mỹ. Tuy nhiên, Washington sợ rằng các điệp viên đại lục có thể lấy cắp bí mật quân sự từ Đài Loan nếu họ chuyển giao công nghệ cho hòn đảo này", Huang nói.
Chuyên gia quân sự Macao, Antony Wong Dong, cho biết kế hoạch của bà Thái là một chiến lược quốc phòng dài hạn và có triển vọng.
"Đài Loan đã từng có nhiều nhà thiết kế máy bay chiến đấu và kỹ thuật viên xuất sắc khi họ phát triển chiến đấu cơ nội địa (IDF) với sự trợ giúp của Mỹ trong những năm 1980", Wong nói. "Thật đáng tiếc khi một dự án tốt như thế đã bị bỏ rơi năm 2000".
Việc ngừng sản xuất IDF diễn ra khi các chuyên gia máy bay chiến đấu tới Hàn Quốc để tham gia chương trình phát triển máy bay Golden Eagle T-50 của Seoul. Huang cho biết các dự án vũ khí nội địa của Tsai nhằm mục đích mang lại nhiều cơ hội việc làm chất lượng cao hơn cho thanh niên và cố gắng níu chân các nhân tài của hòn đảo.
Tuy nhiên, bà Thái cũng nhận ra kế hoạch của bà có thể sẽ có số phận tương tự như dự án IDF do thiếu thị trường nước ngoài, ông nói.
"Cho đến nay, không có quốc gia nào trên thế giới dám mua vũ khí Đài Loan vì áp lực ngoại giao của Bắc Kinh", ông nói. "Dù vậy, trên cương vị là một nhà lãnh đạo có trách nhiệm và quyết tâm, bà ấy cần phải đương đầu với điều này."
(Theo SCMP)
