Quyền lực Nga tại Trung Đông ấn tượng nhờ Saudi Arabia

Vua Saudi Salman đã tới Moscow với một đoàn tùy tùng lớn trong chuyến thăm lịch sử đầu tiên – đánh dấu tầm quan trọng ngày càng tăng của Nga tại Trung Đông, bất chấp giữa sự khác biệt sâu sắc giữa hai cường quốc dầu mỏ về Syria.

Vua Saudi đã mang theo 1.500 người tới Moscow và có một chiếc chuyên cơ chở thực phẩm tươi hàng ngày từ Riyadh đến Nga trong suốt chuyến thăm bốn ngày vào tuần trước, lần đầu tiên của một quốc vương Saudi Arabia.

Tổng thống Vladimir Putin đã chào đón nhà vua trong một buổi lễ tại Điện Kremlin xa hoa và Moscow đã treo nhiều tấm bảng chào mừng nhà vua bằng cả tiếng Ả Rập và tiếng Nga.

Trong nhiều thập kỷ, Riyadh và Moscow đã có nhiều căng thẳng về các cuộc xung đột trong thế giới Hồi giáo, từ xung đột Afghanistan đến vấn đề Chechnya. Hiện tại, hai cường quốc dầu mỏ cũng đang hỗ trợ các lực lượng đối lập với nhau trong cuộc xung đột Syria.

Saudi Arabia hỗ trợ lực lượng nổi dậy chống lại Tổng thống Syria Bashar al-Assad, trong khi Moscow đã hợp tác với đối thủ của Riyadh là Iran để cứu viện cho chính quyền Damascus.

Trong khi Saudis đổ lỗi cho Assad về một cuộc nội chiến đã khiến 330.000 người chết kể từ năm 2011, chuyến thăm này là một dấu hiệu cho thấy Riyadh đang tiến đến một nhận định rằng Nga đang đóng một vai trò lớn trong ván bài ở Trung Đông.

"Đối với Putin, chuyến thăm của nhà vua cho thấy ông ấy (Vua Salman) đã thừa nhận vai trò này," chuyên gia Alexander Shumilin của Trung tâm xung đột Trung Đông tại Moscow nói với AFP.

Vua Salman và ông Putin hội đàm. (Nguồn: AFP)

Chiến dịch không quân của Moscow tại Syria bắt đầu vào năm 2015 và được xem là hành động đảo ngược cuộc xung đột – ít nhất là cho đến hiện tại - dường như đã đảm bảo cho ông Assad nắm giữ quyền kiểm soát đối với đất nước đã bị chiến tranh tàn phá của mình.

Giờ đây, Điện Kremlin đang tìm kiếm sự ủng hộ cho một cuộc giải quyết chính trị về Syria để đảm bảo cho vai trò của Assad.

Ông Vladimir Frolov, một nhà phân tích chính sách đối ngoại độc lập có trụ sở tại Moscow cho biết, đồng thời, Moscow cũng muốn Saudi Arabia giúp tài trợ cho các dự án tái thiết ở Syria và cho phép các công ty Nga có được những hợp đồng có lợi.

Yếu tố Mỹ tại Trung Đông

Là một đồng minh theo truyền thống của Mỹ, Saudi Arabia đang tìm cách đa dạng hoá các mối quan hệ toàn cầu của mình kể từ khi Washington giảm sự hiện diện của mình trong khu vực.

"Mỹ đã trở nên ít quan tâm hơn đến Trung Đông và Nga đang tận dụng điều đó", Fyodor Lukyanov, thuộc Hội đồng về Chính sách đối ngoại và Quốc phòng tại Moscow cho biết.

Những lời phàn nàn của Saudi Arabia về Washington ngày càng gia tăng dưới thời ông Barack Obama.

Giống như các đồng minh khác của Mỹ trong khu vực, Riyadh muốn thay đổi chế độ ở Damascus và đã bị “vỡ mộng” khi ông Obama từ chối tiến hành quyết định chống lại chính quyền Assad.

Nhà phân tích Aleksander Filonik của Viện Hàn lâm Khoa học Nga cho biết: "Nước Mỹ đã mất tự tin, còn Nga đang thoát khỏi một thời kỳ trì trệ".

Moscow cũng có thể hành động như một đối tác tiện lợi trong việc hỗ trợ sự thay đổi bên trong chính quyền Saudi Arabia.

Trong khi Nga sẽ không thay Washington làm nhà cung cấp sự hỗ trợ an ninh chính của khu vực, ông Frolov nói, Saudi Arabia có thể xem Moscow là một đồng minh đáng tin cậy hơn trong trường hợp xảy ra làn sóng Mùa xuân Ả Rập tiếp theo.

"Họ đã chứng kiến Hoa Kỳ chống lại đồng minh Hosni Mubarak của họ ở Ai Cập dưới hình thức thúc đẩy dân chủ", ông Frolov nói.

Bất đồng về Iran

Đối với người Saudi Arabia, chuyến thăm Moscow  của nhà vua Salman cũng là một nỗ lực để lôi kéo Thủ tướng Putin sử dụng vị thế của mình nhằm giảm sức ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông.

Shumilin nói: "Đối với Saudi Arabia, không để cho Iran mạnh lên trong khu vực là một ưu tiên.

Ông cũng cho biết thêm: "Không ai biết Putin sẽ hành động như thế nào, ông ấy đang đứng giữa những “người chơi lớn” với những hướng đi chiến lược khác nhau.

Frolov cho biết Nga đang quá phụ thuộc vào những lực lượng của Iran trên thực địa tại Syria và do đó khó có thể để xảy ra một sự chia rẽ nghiêm trọng với Tehran.

"Người Saudis sẽ thất vọng với Putin về điều này và nó có thể ảnh hưởng đến những thỏa thuận kinh tế của họ với Nga", ông nói.

Mặc dù còn nhiều sự khác biệt rõ ràng, chuyến thăm của vua Salman đã xác nhận rằng chiến dịch quân sự của Điện Kremlin ở Syria đã đảm bảo vai trò lâu dài của họ như là một đối tác nghiêm túc ở Trung Đông.

(Theo AFP)