Rối rắm tên lửa S-400 Nga và tiêm kích F-35: Mỹ "tính đòn" vào Thổ?

Một ủy ban của Hạ viện Hoa Kỳ hôm thứ ba – ngày 14/5 đã đưa ra bản đầu tiên của một dự luật ngân sách nhằm ngăn chặn việc vận chuyển máy bay chiến đấu tối tân F-35 tới Thổ Nhĩ Kỳ.

Động thái này diễn ra khi các quan chức Hoa Kỳ muốn gây sức ép Thổ Nhĩ Kỳ không mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Thương vụ S-400 Nga - Thổ Nhĩ Kỳ và việc chuyển giao F-35 đang là một nguồn cơn căng thẳng giữa Washington và Ankara. (Nguồn: Reuters)

Dự luật chi tiêu của ủy ban này cấm sử dụng tiền của liên bang để chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ. Quốc hội Mỹ thường sử dụng quyền kiểm soát chi tiêu đối với chính phủ liên bang để tác động đến chính sách bằng cách cấm sử dụng tiền. Trong trường hợp này, dự luật trên sẽ không cho phép bất kỳ chi tiêu nào, ví dụ, cho nhiên liệu hoặc phi công bay máy bay F-35 đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Giống như các đồng minh NATO khác của Washington, Thổ Nhĩ Kỳ vừa là khách hàng tiềm năng vừa là đối tác sản xuất chung F-35. Nhưng các quan chức Hoa Kỳ đã nói rằng kế hoạch mua hệ thống phòng không S-400 Nga của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ làm tổn hại đến vấn đề an ninh của các máy bay phản lực F-35 của tập đoàn vũ khí Lockheed Martin.

Tranh chấp này đã làm leo thang căng thẳng trong mối quan hệ giữa Washington và Ankara.

Tiểu ban về ngân sách quốc phòng của Hạ viện sẽ xem xét dự luật tài trợ khổng lồ cho Bộ Quốc phòng vào thứ Tư. Điều khoản về F-35 là một phần nhỏ của dự luật chi tiêu trị giá 690 tỷ USD.

Còn quá sớm để nói khi nào hay liệu biện pháp về F-35 này có thể trở thành luật hay không. Để được thông qua, dự luật chi tiêu này phải thông qua Hạ viện, được kiểm soát bởi đảng Dân chủ và Thượng viện, do đảng Cộng hòa của Tổng thống Donald Trump kiểm soát.

Dự luật cũng phải được ông Trump ký phê chuẩn, người đang muốn có nhiều tiền hơn – khoảng 750 tỷ đô la Mỹ - cho quốc phòng hơn là mức đảng Dân chủ tại Hạ viện muốn cấp.