Sợ Tổng thống Trump "gây bão" thượng đỉnh, NATO bất ngờ có hành động xoa dịu

Tờ New York Times đưa tin, hôm thứ Năm (28/11), NATO công bố đồng ý giảm tỷ lệ đóng góp của Mỹ cho ngân sách của liên minh. Đây được đánh giá là một động thái nhằm đảm bảo một cuộc gặp thượng đỉnh không sóng gió vào tuần sau ở London.

Hiện ngân sách của NATO cho các chi phí hoạt động của các trụ sở và nhân viên cùng một vài chiến dịch quân sự chung ở quy mô nhỏ - là vào khoảng 2,5 tỷ USD/năm, trong khi ngân sách quốc phòng của Mỹ là hơn 700 tỷ/năm.

Trong một cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho hay, các thành viên đã đồng ý với việc tái phân bổ lại một số chi phí.

"Mỹ sẽ trả ít hơn, Đức sẽ trả nhiều hơn, vì vậy giờ đây Mỹ và Đức sẽ trả như nhau", ông Stoltenberg nói. Như vậy Berlin và Washington, mỗi bên sẽ đóng góp khoảng 16% cho ngân sách trung ương của NATO. Trước đây, Mỹ trả khoảng 22%.

Ngân sách của NATO tách riêng khỏi khoản 2% GDP mà mỗi thành viên phải đồng ý coi là mục tiêu cho chi tiêu quốc phòng vào năm 2024.

Theo một nhà ngoại giao NATO, mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump thường xuyên phàn nàn về ngân sách quốc phòng của các nước thành viên NATO, nhưng các quốc gia trong liên minh đã không ngừng gia tăng chi tiêu quân sự kể từ khi Nga sáp nhập Crimea 5 năm trước. Dự kiến trong cuộc họp thượng đỉnh sắp tới, tổng mức ngân sách quốc phòng đã tăng của các nước thành viên lên tới 130 tỷ USD, sẽ được ông Stoltenberg công bố. Tuy nhiên, ngay cả như vậy thì mới chỉ có 8/29 nước thành viên đáp ứng được mục tiêu 2%.

Giới lãnh đạo NATO đang cố gắng để ngăn cản Tổng thống Trump làm gián đoạn cuộc họp như những gì ông đã làm trong thượng đỉnh năm ngoái tại Brussels. Cuộc họp tuần sau cũng được coi là một sự kiện nhằm chào mừng kỷ niệm 70 năm thành lập liên minh quân sự. 

Cũng trong cuộc họp báo tại Paris, Tổng thống Pháp Macron đã biện hộ cho lời nhận định của mình về NATO. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Economist, ông Macron nói, liên minh đang tiến tới trạng thái "chết não" bởi vì không có sự kết nối.

"Một lời cảnh báo là cần thiết", nhà lãnh đạo Pháp cho hay sau khi phải đối mặt với nhiều chỉ trích. "Tôi mừng là nó đã được đưa ra và mọi người giờ đây hiểu rằng, chúng ta nên nghĩ về các mục tiêu chiến lược của mình".

Theo ông, vấn đề ngân sách quốc phòng đang bị nhấn mạnh quá nhiều trong khi vấn đề chiến lược lại bị xem nhẹ. Là một cường quốc hạt nhân nhưng Pháp nằm trong số các nước NATO chưa đáp ứng được mục tiêu chi tiêu đã cam kết.