Tại sao Mỹ ở lại Trung Đông?

Mỹ ở Trung Đông vì Israel? 

Trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2016, chính sách Nước Mỹ trên hết của Tổng thống Trump có chút lo lắng về chủ nghĩa biệt lập. Chủ nghĩa biệt lập của Mỹ không hề tốt cho Israel. Tuy nhiên, kể từ khi ông Trump là Tổng thống Mỹ, các lo lắng đã dừng lại bởi vì Tổng thống Trump đã có một số nỗ lực được xem là tốt cho Israel.

Ảnh minh hoạ.

Điều này bao gồm việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran và tăng cường các trừng phạt của Mỹ nhằm vào Tehran, việc Mỹ di dời đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem và thách thức một số nguyên tắc lâu dài để đạt được thỏa thuận giữa Israel và Palestine cũng như thay đổi đáng kể về vai trò Israel ở Washington và Liên Hợp Quốc tại New York.

Các lo ngại về chủ nghĩa biệt lập đã kết thúc, tuy nhiên, không phải tất cả đã bị chôn vùi. Các cuộc phỏng vấn của Tổng thống Trump trên tờ Washington Post đã thảo luận về các vấn đề tại sao Mỹ vẫn tiếp tục ở lại Trung Đông.

Các bình luận của Tổng thống Trump được hiểu là đã ám chỉ đặc biệt tới Saudi Arabia - một trong những nhà cung cấp dầu chính của Mỹ và đang có quan hệ đồng minh lớn hơn với Israel.

 Khi được hỏi về liệu các trừng phạt có nên tiếp tục áp đặt vào Saudi Arabia sau cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi tại Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Trump cho biết: "Tôi chỉ cảm thấy rằng, điều đó rất quan trong để duy trì mối quan hệ với Saudi Arabia. Điều này rất quan trọng để xem Saudi Arabia giống như một đồng minh nếu chúng tôi dự định ở lại đây. Hiện tại, chúng tôi có ý định ở lại Trung Đông và xem đây là một phần của thế giới. Chúng tôi sẽ ở lại đây. Một phần lý do là ở Israel".

"Dầu mỏ đang không phải là một lý do bởi vì chúng tôi đang sản xuất nhiều dầu hơn chúng tôi đã từng. Vì vậy, như bạn biết, chúng tôi ở Trung Đông không phải chỉ vì lý do đó", Tổng thống Trump nói thêm.

Theo giới quan sát, mối quan hệ tay ba Mỹ - Israel – Saudi Arabia được đưa lên hàng đầu trong chính sách của Tổng thống Donald Trump ở bối cảnh hiện tại. Có hai yếu tố trong câu trả lời ngắn từ các vấn đề của Israel. Đầu tiên, Israel là lý do mà Mỹ muốn ở lại Trung Đông. Và lý do thứ hai là dầu mỏ. Giới chuyên gia cho biết, lính Mỹ ở Trung Đông đang quá liều lĩnh sự sống, và có thể mất hết, để bảo vệ Israel.

Theo các chuyên gia, Israel nên thận trọng đừng bao giờ yêu cầu binh lính Mỹ triển khai tại khu vực. 

Hay vì chính bản thân Mỹ?

Câu trả lời của Tổng thống Trump có thể được hiểu là Mỹ đang ở Trung Đông. Quân đội Mỹ hiện vẫn ở khu vực này bởi vì Israel. Phía Israel cũng nghĩ rằng, Mỹ vẫn ở lại Trung Đông bởi vì đó là lợi ích của Mỹ khi ở khu vực này. Các chuyên gia cho rằng, điều đó là cần thiết cho an ninh Mỹ và vị trí chiến lược của Washington trên thé giới tại khu vực này. Lập luận cho rằng, Mỹ ở lại Trung Đông bởi vì Israel có thể có sự hấp dẫn nhất định đối với Mỹ.

Vấn đề thứ hai trong câu trả lời của Tổng thống Trump là bởi vì sự gia tăng độc lập về dầu mỏ của Mỹ.

Jerusalem muốn nhìn thấy Mỹ tiếp tục gia tăng ảnh hưởng và hoạt động trong khu vực.  Tuy nhiên, chỉ không riêng Israel có tình cảm đặc biệt như vậy. Saudi Arabia, Ai Cập và Jordan đều lo sợ rơi vào tình huống Mỹ sẽ rút khỏi Trung Đông.

Tổng thống Trump từng gửi lời cảm ơn cảm ơn Saudi Arabia vì đã hạ giá dầu, nhấn mạnh Mỹ sẽ duy trì là "một đối tác kiên định" của vương quốc dầu mỏ và sẽ không để vụ ám sát nhà báo Jamal Khashoggi gây phương hại đến mối quan hệ Mỹ - Saudi Arabia hay làm yếu đi Israel.

Một bức tranh đang dần hiện rõ: Mỹ đang tăng cường kết nối với Arab Saudi và Israel. Đối chọi với liên minh bất ngờ này là ảnh hưởng ngày càng lan rộng của sự bắt tay giữa ba nhà lãnh đạo tại Sochi. Trong ván bài nhằm thiết kế một giải pháp tái định hình Trung Đông, Nga – Thổ - Iran dường như đang giữ nhiều con bài hơn.

"Tương lai của Syria phụ thuộc khá nhiều vào nhóm 3 nước trên", Emile Hokayem, một học giả cấp cao tại Viện nghiên cứu Chiến lược quốc tế London nhận định. "Họ thống trị hầu hết trên chiến trường, và họ thống trị trong ngoại giao. Nước Mỹ, nói một cách chiến lược, là đã bị đẩy ra xa."

Washington luôn tìm các biện pháp để đối phó với Iran tại khu vực Trung Đông. Trong thời gian qua, Mỹ luôn định hình "các khu vực mới" nhằm phá hủy ảnh hưởng của Iran, bao gồm trên cả lãnh thổ Syria. 

Nếu điều đó có thể xảy ra thì những người tham gia khác sẽ lấp đầy khoảng trống. Giống như trường hợp ở Syria, khi Nga gia tăng ảnh hưởng. Nếu thành viên khác có thể lấp chỗ của Mỹ thì chắc chắn thành viên đó sẽ không quan tâm đến lợi ích của Israel giống như Mỹ.

Jerusalem muốn Mỹ vẫn ở lại Trung Đông. Tuy nhiên, một phần làm như vậy cũng sẽ tốt cho Mỹ mà không chỉ riêng Israel.