Thành trì IS sụp đổ: Yếu tố Iran và xung đột Syria tiếp tục rung chuyển Mỹ

Các quan chức Mỹ, dự đoán về sự thất bại của Nhà nước Hồi giáo (IS) tại thành trì Raqqa, Syria, đang lên kế hoạch cho điều họ xem là giai đoạn tiếp theo của chiến tranh, một cuộc chiến phức tạp sẽ đưa họ vào cuộc xung đột trực tiếp với chính phủ Syria và lực lượng được cho là do Iran hỗ trợ đang giành quyền kiểm soát một sa mạc rộng lớn ở phía đông Syria.

Động thái Mỹ gửi Syria và Iran

Tại Nhà Trắng, các quan chức cấp cao tham gia vào chính sách của Syria xem những gì đang xảy ra thông qua một ống kính tập trung nhiều vào Iran ngang với IS. Mục tiêu của Iran, "dường như tập trung vào việc kết nối với các lực lượng họ hỗ trợ ở phía bên kia biên giới, để kiểm soát đường dây liên lạc và cố gắng chặn chúng tôi làm những điều được cho là cần thiết để kết thúc chiến dịch nhằm vào IS", một quan chức Mỹ nói.

Washington Post cũng dẫn lời quan chức này cho biết, nếu những hành động trên cho phép Iran củng cố vị thế như là lực lượng thống trị ở Syria trong một thời gian dài, điều đe dọa nhiều hoạt động khác,  bao gồm "chiến lược đánh bại ISIS" và "khả năng tiến tới hòa giải chính trị" thì "đối với chúng tôi", "đây là mối quan tâm lớn nhất."

Ở một chừng mực nào đó, cuộc xung đột trên đã bắt đầu. Gần đây, lực lượng chính quyền và quân đội Syria đã di chuyển về phía thị trấn At Tanf, Syria, gần biên giới Iraq, nơi các cố vấn Mỹ đang huấn luyện lực lượng nổi dậy Syria nhằm giành quyền kiểm soát Deir al-Zour, thành phố lớn nhất trong khu vực nằm trong tay quân đội Syria và hiện đang bị IS bao vây.

Vào cuối tháng 5, lực lượng Syria và dân quân được Iran ủng hộ đã hướng về phía nam gần biên giới Iraq, giữa Tan Tan và Bukamal. Tại Iraq, các lực lượng vũ trang được ủng hộ Iran, với số lượng nhỏ nhưng cũng đáng chú ý, đã để lại cuộc chiến chống IS và đang tiến về biên giới.

Bản đồ chiến trường Syria của IHS Jane

Trong khi đó, ít nhất ba lần trong tháng 5 và tháng 6, các lực lượng Mỹ đã đánh bom các lực lượng dân quân được Iran ủng hộ gần At Tanf. Hai lần trong tháng này, Mỹ đã bắn rơi những chiếc máy bay không người lái được cho là "thân chính quyền Syria".

Vào chủ nhật, hai ngày trước khi một máy bay không người lái do Iran sản xuất bị bắn hạ gần At Tanf, một chiếc F / A-18 của Mỹ cũng đã bắn rơi một máy bay không quân Syria ở phía tây nam Raqqa.

"Những hành động chúng tôi đã thực hiện chống lại các lực lượng ủng hộ chính quyền Syria. . . chỉ lànhằm tự vệ, "Tướng Joseph F. Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Liên quân, cho biết trong tuần này.

Ông Dunford cũng nói rõ rằng chiến thắng trong cuộc chiến chống lại IS ở Raqqa và tại Mosul sẽ không đánh dấu việc chấm dứt chiến tranh.

"Raqqa là chiến thuật. Mosul là chiến thuật, "Dunford nói. "Chúng ta không nên nhầm lẫn thành công ở Raqqa và Mosul đồng nghĩa với việc kết thúc cuộc chiến. Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta nên hướng tới một cuộc chiến lâu dài. "

Trong một báo cáo ngày 21/6, Viện Nghiên cứu Chiến tranh, sử dụng các nguồn thông tin tình báo và chuyên gia, nói rằng IS ở Raqqa đã di dời "phần lớn giới cầm đầu, phương tiện liên lạc, vũ khí hóa học và các lực lượng tấn công ra bên ngoài" tại  thị trấn Mayadin thuộc tỉnh Deir al-Zour.

Theo Washington Post, các cuộc không kích chưa từng có tiền lệ gần đây của Mỹ nhằm vào các lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn được cho là lời cảnh báo gửi tới Tổng thống Syria Bashar al-Assad và Tehran rằng họ sẽ không được phép đối đầu hoặc cản trở người Mỹ và lực lượng do Washington hỗ trợ.

Sóng gió về ra chiến lược

Ngay khi chính phủ Syria và lực lượng dân quân Iran bắt đầu tiến quân về phía đông, các quan chức cao cấp của Nhà Trắng đã thúc giục Lầu Năm Góc triển khai các tiền đồn ở vùng sa mạc. Mục tiêu là để ngăn chặn sự hiện diện quân sự của Syria hay Iran – điều có thể cản trở khả năng của quân đội Mỹ nhằm phá tan sự kiểm soát của IS trên thung lũng sông Euphrates ở phía nam của Raqqa và con đường tiến vào Iraq - một khu vực đông dân nơi các chiến binh IS có thể tập hợp lại và tiếp tục lên kế hoạch cho các hoạt động khủng bố chống lại phương Tây.

Các quan chức Mỹ cho biết việc chính phủ Syria tuyên bố quyền kiểm soát khu vực này cũng sẽ làm suy yếu tiến trình hòa giải chính trị Syria – trong đó Mỹ và phương Tây muốn ông Assad từ bỏ quyền lực.

Do đó, nhu cầu cần phải đưa ra một chiến lược – đưa Mỹ tham dự vào cuộc xung đột Syria một cách có hiệu quả, sau nhiều năm cố gắng tránh khỏi nó, cùng với nguy cơ đối đầu trực tiếp với Iran và Nga – một đồng minh của ông Assad – đang là vấn đề tranh luận giữa Nhà Trắng và Lầu Năm Góc.

Một số người trong Lầu Năm Góc phản đối động thái trên, lo ngại về sự gián đoạn trong chiến dịch nhằm vào IS và liệu quân đội Mỹ - đang đóng ở các vị trí cô lập hoặc gần lực lượng dân quân Shiite được Iran hỗ trợ, có được bảo vệ đầy đủ hay không.

Các đồng minh châu Âu trong liên minh chống IS cũng đã đặt câu hỏi liệu các lực lượng nổi dậy Syria được Mỹ đào tạo, hiện đang được triển khai vào chiến trường miền Nam – có đủ về số lượng và có thể thành công hay không.

Một quan chức Nhà Trắng, trong số nhiều nguồn tin giấu tên chia sẻ về kế hoạch Syria, đã bác bỏ những lo ngại như vậy và nói rằng việc mở rộng vai trò của Mỹ không đòi hỏi nhiều quân đội và so sánh nó với "The Rat Patrol", loạt phim truyền hình năm 1960 về các lực lượng nhỏ tại sa mạc và được liên kết với nhau để chống lại quân Đức ở miền bắc châu Phi trong Thế chiến II.

Quan chức này và những người khác cũng làm giảm căng thẳng về chiến lược Syria. Một quan chức của Nhà Trắng cho biết: "Không ai có ý kiến về chiến lược hay mục tiêu". "Câu hỏi được đặt ra là cách tốt nhất để thực hiện nó."

(Theo Washington Post)