Thế giới mong muốn Việt Nam đóng góp ở vai trò Uỷ viên không thường trực HĐBA

Cuộc họp báo do Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung chủ trì và có sự tham dự của Vụ trưởng Vụ các Tổ chức quốc tế Đỗ Hùng Việt và Vụ trưởng Vụ Thông tin Báo chí Lê Thị Thu Hằng cùng đại diện nhiều đại sứ quán và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Lê Hoài Trung cho biết, tháng 6 vừa qua, Đại hội đồng LHQ đã bầu cho Việt Nam vào vị trí Uỷ viên không thường trực HĐBA với số phiếu rất cao, 192/193 phiếu. Đây là số phiếu cao kỉ lục và thể hiện sự tín nhiệm và tình cảm với Việt Nam và sự nhìn nhận của cộng đồng quốc tế về một nước Việt Nam có truyền thống trong quá khứ đã đấu tranh vì các mục tiêu cũng chính là các mục tiêu của Liên hợp quốc, trong đó có mục tiêu hàng đầu là duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.

Đó cũng là sự nhìn nhận và tôn trọng những thành tựu Việt Nam đã đạt được trong quá trình đổi mới như hoàn thiện nhà nước pháp quyền, phát triển kinh tế xã hội, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, các nhóm dân cư và về hội nhập quốc tế, thúc đẩy quan hệ.

Đây cũng là sự nhìn nhận về tư thế, đóng góp của Việt Nam trên trường quốc tế, thể hiện qua việc Việt Nam có quan hệ hữu nghị với đông đảo các quốc gia, trong đó có quan hệ đối tác chặt chẽ với cả 5 quốc gia thường trực Hội đồng Bảo an. Việt Nam không chỉ là thành viên của ASEAN mà còn là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế khác như Phong trào Không liên kết, APEC, ASEM.

Đây cũng là sự nhìn nhận đối với đường lối đối ngoại của Việt Nam. Quan điểm của Việt Nam theo hướng ủng hộ những vấn đề chung của quốc tế như chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, bảo vệ dân thường, chống xung đột, các hoạt động gìn giữ hòa bình cho tới các vấn đề liên quan đến các khu vực. Quan điểm của Việt Nam về cơ bản phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương LHQ và quan điểm chung của cộng đồng quốc tế.

Việt Nam đánh giá rất cao sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với việc bầu chọn Việt Nam vào cương vị Uỷ viên không thường trực HĐBA, Thứ trưởng Lê Hoài Trung khẳng định.

Tham gia Hội đồng Bảo an, Việt Nam mong muốn có một cơ hội quan trọng thực hiện đường lối của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Đó là đường lối đối ngoại hòa bình, hợp tác và phát triển; thúc đẩy hòa bình, thúc đẩy hợp tác và thúc đẩy phát triển. Đó cũng là đường lối đa phương hóa, đa dạng hóa. Việt Nam mong muốn là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam cũng mong muốn chủ động hội nhập quốc tế, chủ động tham gia và phát huy vai trò trong các cơ chế đa phương.

Mục tiêu của việc Việt Nam tham gia HĐBA cũng là mong muốn đóng góp thúc đẩy phát huy vai trò hàng đầu của HĐBA trong duy trì hòa bình, an ninh quốc tế, ngăn ngừa xung đột, ngăn ngừa khủng hoảng và giúp giải quyết các cuộc khủng hoảng.

Việt Nam cũng mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐBA và thúc đẩy 1 số vấn đề mà các nước châu Á – Thái Bình Dương, các nhóm nước khu vực cũng quan tâm trong nhiều vấn đề như: bảo vệ tù nhân, xung đột vũ trang, tái thiết sau xung đột, phụ nữ, trẻ em và hòa bình, an ninh.

Cũng nhân sự kiện này, Việt Nam mong muốn thúc đẩy quan hệ đối tác với các nước quốc gia thành viên HĐBA và ở các khu vực khác nhau qua những tương tác khi Việt Nam là thành viên không thường trực HĐBA.

Việt Nam hiểu trách nhiệm khi làm ủy viên không thường trực HĐBA là Việt Nam là một đại diện của tất cả các quốc gia thành viên LHQ. Việt Nam và đội ngũ ngoại giao cũng mong muốn có thêm điều kiện học hỏi thêm, nâng cao năng lực.

Thứ trưởng Lê Hoài Trung cũng thông tin rằng, Việt Nam sẽ có 2 tháng đảm nhiệm chức Chủ tịch luân phiên HĐBA vào tháng 1/2020 và tháng 4/2021. Đây cũng sẽ là một điều hết sức khó khăn khi Việt Nam mới được bầu và cũng đồng thời đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN. Việt Nam dự kiến tháng 1/2020 có một thảo luận mở cấp Bộ trưởng của HĐBA về kỉ niệm 75 năm LHQ, tuân thủ Hiến chương LHQ trong duy trì hòa bình, an ninh quốc tế. Việt Nam cũng sẽ có một cuộc thảo luận mở hoặc dưới hình thức thông báo, trao đổi liên quan tới vai trò của sự hợp tác giữa HĐBA LHQ và các tổ chức khu vực về duy trì hòa bình, an ninh quốc tế, trong đó có ASEAN. Vào tháng 4/2021, Việt Nam đang trao đổi với các quốc gia và có thể sẽ có các trao đổi về vấn đề hậu xung đột. Cùng với đó, Việt Nam cũng sẽ thúc đẩy các vấn đề như nhân đạo, bảo vệ phụ nữ, trẻ em, giải quyết bom mìn, hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ.

Về sự chuẩn bị của Việt Nam cho vai trò này, Thứ trưởng cho biết, trong thời gian qua, chính phủ, các bộ, ban, ngành Việt Nam, các lãnh đạo cấp cao đã triển khai nhiều công việc, rà soát lại, xây dựng những hồ sơ cơ bản về các vấn đề trong chương trình nghị sự của HĐBA, đánh giá lại những thành tựu cụ thể, quan điểm các nước, đường lối, quan điểm của Việt Nam và suy nghĩ tới những vấn đề đặt ra. Việt Nam cũng đã xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan ban ngành để giải quyết các vấn đề của LHQ. Việt Nam cũng đã tham vấn với nhiều quốc gia là ủy viên HĐBA, cả thường trực và không thường trực, về kinh nghiệm tham gia HĐBA, cả về nội dung và cách thức để tìm hiểu sự quan tâm và mong muốn của các bên.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc tình hình thế giới và khu vực tác động ra sao đối với việc Việt Nam đảm nhận vị trí Ủy viên không trường trực HĐBA LHQ, Thứ trưởng Lê Hoài Trung cho biết: Mặt thuận lợi của tình hình thế giới hiện nay là hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chính. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có quan hệ đối tác chiến lược và toàn diện với nhiều nước và có quan hệ hữu nghị, chặt chẽ với nhiều quốc gia trên thế giới. Số phiếu ủng hộ rất cao một mặt thể hiện mối quan hệ đó và một mặt cũng thể hiện các quốc gia mong muốn Việt Nam đóng góp vào công việc chung của thế giới.

Về mặt khó khăn, trong quan hệ giữa các nước lớn có nhiều khó khăn – điều ảnh hưởng đến hoạt động của HĐBA. Sau khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, đây có lẽ là thời điểm có sự khó khăn cao nhất giữa các nước lớn trong HĐBA. Thêm vào đó, tại 1 số khu vực xuất hiện thêm những diễn biến tình hình phức tạp. Hiện nay, chủ nghĩa đa phương cũng gặp thách thức chưa từng có, xuất hiện chủ nghĩa dân tộc cực đoan, các hành động đơn phương, đe dọa và muốn sử dụng vũ lực. Đây là những vấn đề khó, phức tạp và đòi hỏi phải có đội ngũ nhân sự và cơ chế để đáp ứng yêu cầu cả về thời gian và nội dung.

Trước đề nghị cho biết chủ trương của Việt Nam trên cương vị Ủy viên không thường trực HĐBA trong việc xử lí các vấn đề quốc tế còn tranh cãi như Syria, Triều Tiên, Ấn Độ - Pakistan, Israel – Palestine, Thứ trưởng Lê Hoài Trung nói, đối với các vấn đề phức tạp của các khu vực, Việt Nam hết sức coi trọng và đây là những vấn đề chiếm phần lớn trong chương trình nghị sự. Về vấn đề này, Việt Nam phải đầu tiên lắng nghe quan điểm trực tiếp của các bên liên quan; dựa trên nguyên tắc lớn về hoạt động đối ngoại, trong đó có những nguyên tắc của Hiến chương LHQ; tôn trọng những nghị quyết đã có của HĐBA LHQ và cộng đồng quốc tế về những vấn đề có liên quan và nhìn thấy quyền và lợi ích chính đáng của các bên liên quan.