Thuốc đặc trị Covid-19 của Mỹ giảm hiệu quả trước Omicron

Trong hơn một năm qua, các loại thuốc kháng thể của Regeneron và Eli Lilly đã trở thành phương pháp điều trị sớm cho bệnh nhân Covid-19 bởi khả năng ngăn chặn bệnh nặng và giúp bệnh nhân không phải nhập viện.

Tuy nhiên, cả hai nhà sản xuất thuốc này gần đây cho biết các nghiên cứu từ phòng thí nghiệm phát hiện hai loại thuốc này kém hiệu quả đối với biến thể Omicron. Hiện các công ty dược cho biết sẽ nhanh chóng phát triển các kháng thể mới đối phó với biến thể Omicron trong vài tháng tới.

Loại kháng thể thứ ba sotrovimab do hãng dược Anh – GlaxoSmithKline sáng chế đang được đánh giá có khả năng chống lại biến thể Omicron. Tuy nhiên, loại thuốc của Glaxo lại không được bán rộng rãi ở Mỹ mà chỉ chiếm số lượng nhỏ trong số hàng triệu liều được mua và phân phối bởi chính phủ liên bang. Các quan chức y tế Mỹ hiện đang phân phối nguồn cung cấp thuốc khan hiếm này cho các bang.

"Chúng tôi đang tiếp tục sử dụng loại kháng thể đơn dòng do FDA cấp phép để đối phó với biến thể mới Omicron bởi vì hiệu quả của thuốc Regeneron và Lilly đã giảm sút với biến thể mới này", Tiến sỹ  Jonathan Li, Giám đốc phòng thí nghiệm Chuyên khoa Virus học Harvard / Brigham cho biết.

Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC) cũng nhấn mạnh biến thể Delta vẫn chiếm 95% trong số ca mắc tại Mỹ. Tuy nhiên giới chức trách Mỹ cho rằng Omicron đang lây lan nhanh hơn bất kỳ biến thể nào trước đây và khả năng sẽ trở thành chủng virus thống trị trên toàn quốc trong vòng vài tuần tới.

Được sử dụng để tiêm hoặc truyền, thuốc kháng thể nhằm tăng cường hệ thống miễn dịch chống lại virus và các bệnh truyền nhiễm khác.

Thuốc của Glaxo do Công ty Công nghệ sinh học Vir  Biotechnology phát triển được bào chế đặc biệt để liên kết với một phần của virus ít có khả năng đột biến. Các nhà nghiên cứu ban đầu về biến thể Omicron mô phỏng nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và đánh giá kết quả đầy hứa hẹn.

Phương án ứng phó mới

Nguồn cung cấp thuốc "cực kỳ hạn chế và các liều bổ sung của sản phẩm" sẽ không có sẵn cho đến 3/1 tới", Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) cho biết trong một tuyên bố trực tuyến.

Sau khi tạm dừng việc phân phối vào tháng trước để đảm bảo nguồn cung, HHS hiện đang vận chuyển 55.000 liều thuốc sotrovimab đến các cơ sở y tế tiểu bang, dự kiến đến sớm nhất là vào thứ Ba tuần tới. Sau đó, khoảng 300.000 liều khác sẽ cập bến vào tháng Giêng năm sau. Cơ quan này cho biết họ đang phân phối thuốc tới các bang dựa trên mức độ lây nhiễm và số lần nhập viện.

Dựa trên các xét nghiệm để đánh giá loại biến thể và mức độ lây lan cao của Omicron trong cộng đồng địa phương, HHS khuyến nghị các tiểu bang tiếp tục dự trữ loại thuốc này cho các bệnh nhân có nguy cơ cao, những người có khả năng bị nhiễm virus SARS-CoV-2 mang biến thể Omciron.

Các bệnh nhân có nguy cơ cao là những người cao tuổi và những người có bệnh lý nền nghiêm trọng, chẳng hạn như béo phì, bệnh tim, tiểu đường và rối loạn hệ thống miễn dịch.

Theo số liệu liên bang, trước khi tạm dừng vận chuyển, thuốc của hãng dược Glaxo chiếm khoảng 10% trong tổng số 1,8 triệu liều kháng thể và được phân phối về các tiểu bang từ giữa tháng 9 đến cuối tháng 11/2021. Công ty Glaxo có trụ sở ở London cho biết, họ đang tiếp tục sản xuất thêm 2 triệu liều vào tháng 5 theo hợp đồng với Mỹ, Canada, Anh, Nhật Bản và một số quốc gia khác. Công ty đang tiếp tục huy động tăng thêm năng lực sản xuất trong năm tới.

Việc giảm hiệu quả của hai loại thuốc kháng thể hàng đầu của Mỹ trước biến thể Omicron đang khiến các nhà nghiên cứu nước này tập trung nhiều hơn vào loại thuốc kháng virus điều trị mới và đang chờ cấp phép trong thời gian tới.

Trong khi đó, các loại thuốc của Pfizer và Merck là phương pháp điều trị đầu tiên giúp người Mỹ có cơ hội tự chữa bệnh tại nhà và ngăn bệnh phát triển nghiêm trọng. Thuốc của hãng Pfizer cũng cho thấy tác dụng mạnh hơn, có thể hạn chế khoảng 90% trường hợp nhập viện và tử vong ở những bệnh nhân có nguy cơ cao.

"Nếu có thể triển khai hiệu quả thì điều này thật sự tốt và có tiềm năng lớn. Trước biến thể mới Omicron, các loại thuốc kháng thể có thể giảm tác dụng", ông Andrew Pekosz – nhà virus học tại Đại học Johns Hopkins cho biết.

Việc thu hẹp công cụ điều trị là cảnh báo nghiêm trọng bởi virus vẫn chiếm ưu thế ở Mỹ, ngay cả khi hơn 200 triệu người dân Mỹ đã tiêm phòng đầy đủ. Các nhà khoa học trên khắp thế giới đang chạy đua để tìm hiểu về biến thể Omicron, đánh giá mức độ gây bệnh nặng - nhẹ  và  giảm tải nguy cơ mắc bệnh cũng như vaccine hay thuốc kháng thể.

"Chúng tôi chắc chắn sẽ chứng kiến số ca nhập viện tăng lên. Nếu tiếp tục thiếu các kháng thể thì sẽ khiến nhiều người mắc phải nhập viện cũng như mức độ bệnh sẽ nặng hơn", Tiến sỹ James Cutrell, trung tâm y tế Tây Nam tại Đại học Texas nhấn mạnh./.