(Tổ Quốc) - Việc đảm bảo vị thế hàng đầu trong thăm dò và phát triển các mỏ khí khổng lồ ở Bắc Cực từ lâu đã là một phần quan trọng trong tầm nhìn tổng thể của Tổng thống Vladimir Putin, nhằm thể hiện sức mạnh của nước Nga mới.
Chiến lược này không chỉ cho phép Nga tăng mạnh sản lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) – điều phù hợp với vị thế của một cường quốc dầu khí, như ông Putin muốn - mà còn cho phép Nga trở thành nhà cung cấp khí đốt chính cho Trung Quốc trong tương lai. Khi sự hiện diện của Nga trong lĩnh vực khí đốt ở Bắc Cực đã là vô cùng lớn thì đây là điều hiển nhiên sẽ diễn ra.
Thuận lợi đi qua Tuyến đường biển phía Bắc
Tuần trước, Gazprom Neft của Nga, công ty khai thác dầu khí lớn thứ ba của nước này và là một chi nhánh của tập đoàn dầu khí khổng lồ Gazprom, đã vận chuyển lô hàng hóa dầu đầu tiên được sản xuất ở Bắc Cực tới Trung Quốc thông qua Tuyến đường biển phía Bắc (NSR).
Nga đang tăng cường khai thác trữ lượng dầu khí ở Bắc Cực. Ảnh: Oil Price.
Theo Gazprom Neft, phải mất 47 ngày để vận chuyển toàn bộ 144.000 tấn dầu Novy Port ngọt, nhẹ từ bán đảo Yamal đến cảng Yên Đài của Trung Quốc trên biển Bohai. "Kinh nghiệm thành công trong việc bán dầu Bắc Cực tại thị trường châu Âu và việc hiểu biết sâu sắc về thị trường châu Á - Thái Bình Dương cho phép Gazprom Neft cung cấp dầu Novy Port với kế hoạch hậu cần quanh năm độc đáo cho các đối tác châu Á", Phó giám đốc Gazprom Neft về hậu cần, chế biến và bán hàng, Anatoly Cherner, cho biết tuần trước.
NSR đã được sử dụng trong chuyến đi thử nghiệm đầu tiên (từ cảng Vladivostok ở vùng Viễn Đông Nga đi qua Biển Đông Siberia và Laptev, đến St Petersburg) của một tàu container cỡ lớn chỉ mới gần đây vào tháng 8 năm 2018. Kể từ đó, tuyến đường này đã là một tuyến vận chuyển năng lượng chính của Nga sang phương Đông, cùng với sự phát triển liên tục của nhà sản xuất khí đốt số hai của Nga (sau Gazprom), Novatek, trong các dự án LNG ở Yamal. Novatek hiện cũng đang sử dụng tuyến đường này để vận chuyển hàng hóa sang cả Đông và Tây.
Gazprom Neft, bên bắt đầu xuất khẩu dầu được sản xuất tại khu vực thăm dò và phát triển Bắc Cực của Nga vào năm 2013, đã cung cấp ít nhất 40 triệu tấn dầu - bao gồm cả dầu ARCO (từ mỏ Prirazlomnoye) và Novy Port (mỏ Novoportovskoye) đến các nước châu Âu kể từ đó.
Trên thực tế, mỏ dầu Novy Port là một trong những mỏ dầu khí lớn nhất ở khu vực Bắc Cực thuộc Nga, với trữ lượng ít nhất 250 triệu tấn (khoảng 1,8 tỷ thùng). Với 1 hệ thống được Novatek cùng phát triển, bao gồm giàn khai thác sản xuất dầu Prirazlomnaya, nhà ga vận chuyển dầu Arctic Gates ở Vịnh Ob, một đội tàu chở dầu được gia cố, bao gồm các tàu chở LNG, tàu phá băng hộ tống và nhà ga vận chuyển dầu ngoài khơi ở Murmansk, Gazprom Neft nói rằng họ có thể vận chuyển dầu đi quanh năm (với chi phí tối thiểu) đến châu Âu.
Năng lượng Nga hướng Đông
Đối với khu vực phương Đông, có nhiều khó khăn hơn về mặt điều kiện tự nhiên, vì băng rất dày khiến việc giao hàng ngoài thời gian mùa hè trở nên vô cùng khó khăn và chi phí cao hơn so với sang châu Âu. Trước đây, dầu Novy Port không được Nga đưa đến phương Đông mà hướng thẳng tới châu Âu. Nhưng đòn giáng lớn đối với nước này xảy đến khi nhu cầu dầu châu Âu giảm đi và chưa có nhiều tín hiệu phục hồi, còn sự phục hồi tại Trung Quốc thì nhanh hơn nhiều. Có thể đó là một nguyên do dẫn tới chuyến hàng Novy Port tuần trước đi qua NSR tới Trung Quốc, cụ thể là tới thẳng nơi lọc dầu là Tập đoàn Hóa chất Quốc gia Trung Quốc (ChemChina) đã diễn ra.
Mặc dù Gazprom Neft trong lịch sử đã đưa dầu thô ESPO sang Trung Quốc thông qua đường ống này thì thương vụ mới lần này cũng là tín hiệu tích cực cho các công ty dầu mỏ khác của Nga, không chỉ riêng đối với mặt hàng LNG do Novatek sản xuất, một nhà phân tích dầu khí cao cấp ở Moscow nói với Oilprice.com cuối tuần trước.
Công ty dầu mỏ số hai của Nga, Lukoil, cũng đã tiến hành thử nghiệm giao dầu thô vào tháng 9 năm ngoái, với mặt hàng là dầu Varandey pha - mặt hàng có thông số kỹ thuật rất giống với hỗn hợp Novy Port.
Đồng thời với việc mở ra các tuyến xuất khẩu mới cho dầu của mình, Gazprom Neft đang nỗ lực hướng tới việc tăng đáng kể khối lượng dầu từ Bắc Cực mà họ có thể cung cấp cho phương Đông. Vào năm 2017, công ty này đã giành được quyền phát triển đối với các mỏ Tazovskoye và Severo-Samburgskoye trong khu vực Yamalo-Nenets, và quyền sử dụng tầng đất cái đối với mỏ Tazovskoye hoạt động cho đến năm 2025 và có quyền đối với mỏ Severo-Samburgskoye cho đến năm 2027. Mỏ Tazovskoye ước tính có trữ lượng dầu phục hồi được ít nhất 72 triệu tấn, trữ lượng ngưng tụ 4,6 triệu tấn và trữ lượng khí ở mức 183.3 tỷ m3. Dự trữ dầu ước tính của mỏ Severo-Samburgksoye thậm chí còn cao hơn, ở mức 90,5 triệu tấn.
