Toàn nước Anh 'nóng' cuộc đua thay thế ông Johnson

Khoảng 11 thành viên thuộc Đảng Bảo thủ của Vương quốc Anh đã cho thấy ý định muốn thay thế ông Boris Johnson làm lãnh đạo của đảng này với nhiều cam kết về mức thuế thấp hơn và một khởi đầu trong sạch hơn sau khi ông Johnson lên nắm quyền thủ tướng và để lại nhiều bê bối.

Bối cảnh của cuộc tranh cử khốc liệt

Ông Johnson tuyên bố hôm thứ Năm rằng ông sẽ từ chức sau khi hàng chục bộ trưởng và quan chức trong chính quyền của ông từ chức, chỉ trích ông Johnson để xảy ra các vụ bê bối và việc giải quyết các vụ bê bối này một cách không thích hợp. Đặc biệt, nhà lãnh đạo này đã vi phạm quy tắc phong tỏa trong thời gian phòng chống dịch Covid-19 khi tổ chức tiệc tùng ngay tại văn phòng làm việc.

Ông Johnson cho biết ông sẽ tiếp tục lãnh đạo cho đến khi đảng Bảo thủ chọn được một nhà lãnh đạo mới.

Ủy ban lập pháp năm 1922 của Đảng Bảo thủ, cơ quan thiết lập các quy định của đảng này tại Quốc hội, sẽ đưa ra thời gian biểu cho cuộc tranh cử vị trí của ông Johnson sau khi họ nhóm họp trong ngày 11/7.

Bob Blackman, một quan chức trong Ban điều hành của Ủy ban, cho biết quá trình đề cử ứng viên sẽ kết thúc vào tối thứ Ba và cuối cùng vào ngày 21/7 sẽ tìm ra 2 ứng viên được tiến vào vòng bỏ phiếu. Cuộc bỏ phiếu sau đó sẽ diễn ra để tìm ra người đảm nhiệm vị trí Chủ tịch đảng Bảo thủ, người sau đó cũng sẽ trở thành Thủ tướng Anh do đảng Bảo thủ đang nắm đa số ghế trong Quốc hội nước này.

Thuế đã nổi lên là một vấn đề then chốt trong cuộc tranh cử hiện tại khi Vương quốc Anh phải đối mặt với lạm phát cao và khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

Một ứng viên được nhiều người tin tưởng là Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace hôm thứ Bảy cho biết ông sẽ không tranh cử. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Priti Patel được cho là đang cân nhắc ý định này.

Danh sách 11 ứng viên gấp rút tham gia cuộc đua và chủ trương tranh cử chính

Đầu tiên, Ngoại trưởng Liz Truss đã tuyên bố ứng cử trên tờ báo Daily Telegraph vào tối Chủ nhật, nói rằng bà có "tầm nhìn rõ ràng về nơi chúng ta cần đến và có kinh nghiệm cũng như quyết tâm đưa nước Anh đến đó". Bà cũng cam kết sẽ cắt giảm thuế từ "ngày đầu tiên" nhậm chức.

Tiếp theo là cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak. Sau khi từ chức để phản đối cách xử lý kém của ông Johnson đối với nhà lập pháp Christopher Pincher của Đảng Bảo thủ, ông Sunak đã khởi động chiến dịch tranh cử vào thứ Sáu tuần trước, chỉ một ngày sau khi ông Johnson từ chức. Ông Sunak được cho là đã có hơn 30 sự ủng hộ từ các thành viên Quốc hội vào cuối tuần qua, theo báo Times.

Tuy nhiên, uy tín của chính trị gia này cũng đang bị giảm sút sau khi có nhiều lùm xùm về vấn đề thuế của vợ ông, Akshata Murty, người thừa kế công ty CNTT Ấn Độ Infosys và việc chưa có hành động kịp thời để giải quyết cuộc khủng hoảng giá cả của người dân Anh hiện tại.

Trong video tranh cử của mình, ông Sunak hứa sẽ giải quyết tình hình kinh tế khó khăn của đất nước bằng "sự trung thực, nghiêm túc và quyết tâm".

Tiếp theo là cựu Ngoại trưởng Jeremy Hunt. Từng về thứ hai sau ông Johnson trong cuộc tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ năm 2019, ông Hunt nói rằng ông sẽ có một phong cách lãnh đạo nghiêm túc hơn và ít gây tranh cãi hơn sau những xáo trộn trong nhiệm kỳ thủ tướng của ông Johnson. Ông Hunt tìm cách nhấn mạnh rằng ông là ứng viên chính duy nhất cho đến nay không phục vụ trong chính phủ của ông Johnson.

Một nhân vật khác là cựu Bộ trưởng Y tế Sajid Javid – người cũng vừa từ chức tuần trước để phản đối ông Johnson. Từng là chủ ngân hàng, ông Javid là người ủng hộ thị trường tự do. Ông viết trên Twitter vào Chủ nhật: "Thủ tướng tiếp theo cần sự chính trực, kinh nghiệm và có kế hoạch cắt giảm thuế để tăng trưởng kinh tế. Đó là lý do tại sao tôi tranh cử".

Lần này, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anh Penny Mordaunt cũng tham gia tranh cử. Bà Mordaunt đã giữ một số chức vụ bộ trưởng, bao gồm cả vị trí nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của nước Anh trong chính phủ của bà May. Bà đã đưa ra thông điệp tranh cử trong một video trên mạng xã hội, nói rằng "Ban lãnh đạo của chúng ta phải thay đổi. Việc lãnh đạo cần giảm bớt sự tập trung vào người lãnh đạo mà cần quan tâm tới cả đội ngũ".

Cả Bộ trưởng Vận tải Grant Shapps cũng có ý định tranh cử. Ông Shapps đã giữ chức Bộ trưởng Vận tải kể từ khi Johnson nhậm chức vào năm 2019. Lần đầu tiên ông được bầu vào quốc hội vào năm 2005 và là người ủng hộ trung thành của ông Johnson. Ông đã đăng bài trên Twitter để thông báo về chiến dịch của mình: "Tôi lập kế hoạch. Tôi truyền thông. Tôi vận động. Tôi đưa ra thông điệp. Và tôi có thể giành chiến thắng trong một cuộc bầu cử cho đảng của chúng ta trong những thời điểm khó khăn". Chính trị gia này cũng hứa cắt giảm thuế.

Và ngay cả tân Bộ trưởng Tài chính Nadhim Zahawi, người vừa được bổ nhiệm vào tuần trước sau khi ông Sunak từ chức cũng tuyên bố tranh cử.

Từng là người tị nạn từ Iraq và là đồng sáng lập của công ty thăm dò dư luận YouGov trước khi vào quốc hội Anh năm 2010, ông Zahawi cho biết sẽ tranh cử với chủ trương giảm thuế cho các cá nhân, gia đình và doanh nghiệp.

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của quốc hội Vương quốc Anh Tom Tugendhat cũng đã lên tiếng tranh cử lần này. Là một cựu quân nhân đã chiến đấu ở Iraq và Afghanistan, ông Tugendhat chưa bao giờ phục vụ trong nội các và là người thường xuyên chỉ trích ông Johnson. Viết trên Twitter sau khi công bố chiến dịch tranh cử, ông nói: "Niềm tin vào chính trị của chúng ta và đảng của chúng ta đang sụp đổ. Chúng ta cần một khởi đầu sạch sẽ".

Bộ trưởng Tư pháp Anh và xứ Wales Suella Braverman, người đã bị các luật sư chỉ trích nặng nề sau khi chính quyền tìm cách vi phạm luật pháp quốc tế về các quy tắc thương mại hậu Brexit ở Bắc Ireland, cũng tham gia tranh cử.

Là một người ủng hộ Brexit trung thành, bà đã từ chức để phản đối quá trình đàm phán của bà May (cựu Thủ tướng Anh), nói rằng thỏa thuận Brexit của cựu thủ tướng đã không đi đủ xa trong việc đưa Anh xa rời châu Âu. Chiến dịch của bà Braverman cho đến nay vẫn tập trung vào việc phá vỡ hơn nữa quan hệ giữa Anh với các thể chế châu Âu, bao gồm cả Công ước châu Âu về Nhân quyền.

Một nữ nghị sĩ quốc hội Anh là Kemi Badenoch, người được bầu vào quốc hội lần đầu tiên vào năm 2017 cũng đã tranh cử. Viết trên tờ Times, bà nói: "Nếu không có sự thay đổi, Đảng Bảo thủ, Anh và thế giới phương Tây sẽ tiếp tục trôi dạt".

Cuối cùng, một nghị sĩ khác là Rehman Chishti người từng làm phái viên thương mại cho Vương quốc Anh, cũng thông báo kế hoạch tranh cử trong một tweet vào Chủ nhật. "Đó là về chủ nghĩa bảo thủ đầy khát vọng, ý tưởng mới, đội ngũ mới cho một khởi đầu mới để đưa đất nước vĩ đại của chúng ta tiến lên".