Trung Quốc "cảnh giác" tín hiệu quân sự âm thầm Ấn Độ - Australia

Trung Quốc có thể nhìn nhận là Australia đang tiến vào mối quan hệ căng thẳng giữa họ với Ấn Độ sau khi New Delhi và Canberra ký một hiệp định quốc phòng để hai lực lượng quân sự của họ chia sẻ các cơ sở ở các eo biển - nơi Bắc Kinh cũng đang dành nhiều sự chú ý.

Khi Trung Quốc và Ấn Độ huy động thêm quân đội và thiết bị dọc biên giới dãy núi Himalaya của họ, Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh có thể coi hiệp định Ấn Độ - Australia là mối đe dọa trực tiếp.

Một số nhà phân tích coi động thái này là một nỗ lực chung giữa Ấn Độ và Australia để chống lại Trung Quốc, một bài viết trên tờ Hoàn Cầu cho biết.

"Sự tăng cường hợp tác giữa Australia và Ấn Độ, đặc biệt là về hợp tác quân sự, sẽ mang lại một sự thay đổi mới trong mô hình chiến lược của toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", bài viết cảnh báo.

Ấn Độ - Australia, đẩy nhanh bước tiến quân sự

Lần đầu tiên được đưa ra trong các cuộc đàm phán song phương vào tháng 12, hiệp định quân sự này đã được ký kết trong tuần này sau cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến giữa Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và người đồng cấp Australia Scott Morrison để nâng quan hệ lên cấp Đối tác chiến lược toàn diện (CSP).

Chính thức được gọi là Thỏa thuận hỗ trợ hậu cần lẫn nhau, hiệp định này sẽ cải thiện khả năng tương tác của lực lượng quân sự tương ứng của hai bên, cho phép họ gắn kết nhiều hơn. Trong khi đó, Thỏa thuận Bố trí khoa học và công nghệ quốc phòng sẽ thúc đẩy hợp tác giữa các tổ chức nghiên cứu của họ.

Đây là quan hệ hợp tác CSP thứ năm của Ấn Độ trong khu vực, sau các thỏa thuận tương tự với Mỹ, Nhật Bản, Indonesia và Việt Nam. Do đó, có lẽ không có gì ngạc nhiên khi Trung Quốc coi mạng lưới mở rộng các đối tác hàng hải này là sự bao vây tiềm tàng.

Với thỏa thuận này, Australia giờ đây trở thành trụ cột thứ tư vững chắc hơn trong thỏa thuận an ninh tứ giác, thường được gọi là Bộ tứ - gồm Australia, Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ.

Cấu trúc này, lần đầu tiên được khởi xướng là Đối thoại An ninh bốn bên vào năm 2007, trước đây đã bị New Delhi "lạnh nhạt" vì họ không muốn làm Trung Quốc thất vọng. Quan điểm đó rõ ràng đã thay đổi sau những bế tắc biên giới trên dãy Himalaya trong những năm gần đây.

Bây giờ có thể là Canberra sẽ được mời gửi tàu tới Malabar, một cuộc tập trận hải quân giữa Ấn Độ, Mỹ và Nhật Bản – điều Trung Quốc coi là một hành động thù địch. Ấn Độ và Australia cũng đã tham gia ít nhất ba lần cuộc tập trận hải quân chung AUSINDEX, bắt đầu từ năm 2015 và lần gần đây là vào tháng 4 năm 2019 tại Visakhapatnam của Ấn Độ.

Chi tiết thu hút sự chú ý nhất trong hiệp ước an ninh Ấn Độ - Australia là một thỏa thuận về tiếp cận đối ứng với các cơ sở hậu cần, thực chất là việc sử dụng chung các căn cứ quân sự và có thể bao gồm các đường dây hợp tác hậu cần. Trọng tâm dường như là về an ninh hàng hải, nhưng nó cũng có thể liên quan đến lực lượng không quân.

Sự hợp tác ban đầu có lẽ sẽ tập trung tại các đảo Andaman và Nicobar (Ấn Độ) và Cocos (Australia), nơi giáp ranh với một số tuyến thương mại quan trọng nhất của châu Á.

Andaman và Nicobar ở gần eo biển Malacca, nơi hàng ngàn tàu thuyền qua lại giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương; còn quần đảo Cocos nằm gần eo biển Lombok và Sunda.

Lợi thế tại các eo biển thuộc Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương

Cả hai quốc gia này đều đang nỗ lực duy trì sự giám sát liên tục ở những vùng biển này – nơi Trung Quốc cũng đang dành nhiều sự chú ý. Ấn Độ đã báo cáo về hoạt động gia tăng của tàu ngầm và tàu mặt nước Trung Quốc, trong khi Australia đang theo dõi các cuộc điều tra hải dương học do Bắc Kinh thực hiện.

Trong cuộc cạnh tranh địa chính trị ở Ấn Độ-Thái Bình Dương hiện nay, những hòn đảo này có thể mang lại lợi thế cho các mục đích chiến lược, thực tiễn và cả ra tín hiệu", theo học giả Ấn Độ Darshana Baruah, người tham gia vào nghiên cứu trong 2 năm về chiến lược Ấn Độ Dương của Đại học an ninh quốc gia Australia.

Quyền tiếp cận vào các đảo này sẽ không chỉ củng cố các lợi ích của Australia ở phía đông Ấn Độ Dương mà còn là một nền tảng để tăng cường các cam kết quân sự với phần còn lại của Ấn Độ Dương - một thách thức trong chính sách của Australia đối với Ấn Độ Dương.

Tương tự như vậy, Ấn Độ sẽ đạt được vị thế chiến lược với việc tiếp cận các đảo Cocos, mở rộng phạm vi và sự hiện diện vào Đông Nam Ấn Độ Dương, qua các eo biển của Indonesia và vào Thái Bình Dương, ông nói.

Cả Australia và Ấn Độ đã thực hiện giám sát hàng hải bằng máy bay P-8 Poseidon, nhưng chủ yếu là từ các căn cứ trên vùng chính của họ. Australia cũng có quyền tiếp cận vào một căn cứ không quân tại Butterworth, theo thỏa thuận với Malaysia.

Ở cấp độ hàng hải, đang có tiềm năng cho các cuộc tuần tra chống ngầm, hợp tác về các phản ứng nhân đạo và hoạt động chống cướp biển. Một mô hình cho sự hợp tác này có thể là các cuộc tuần tra chung do Ấn Độ và Pháp thực hiện ở phía tây và tây nam Ấn Độ Dương, từ đảo Reunion của Pháp.

Một mấu chốt khó khăn tiềm tàng là cách Indonesia nhìn nhận thỏa thuận này, nước sẽ phải nhất trí với bất kỳ chuyến bay nào đi qua lãnh thổ của họ. Ấn Độ đã ký một hiệp ước hợp tác quốc phòng với Indonesia, một phần của Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện của họ, nhưng không rõ là nó bao gồm về các chuyến bay.

Mối quan hệ của Indonesia với Trung Quốc xấu đi vào cuối tháng 12 khi hàng chục tàu đánh cá và bảo vệ bờ biển Trung Quốc tiến vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) ngoài khơi đảo Natuna phía bắc và ở đó trong nhiều tuần.

Phản ứng lừng chừng hiện tại của Trung Quốc cho thấy họ coi bất kỳ thỏa thuận an ninh được tăng cường nào giữa Ấn Độ và Australia là một biện pháp ngăn chặn họ. Thời báo Toàn cầu lưu ý Ấn Độ có thể hy vọng sẽ tạo thêm sức ép đối với Trung Quốc từ cộng đồng quốc tế - đặc biệt là từ phương Tây".

Lợi ích chung của họ trong việc đối phó với Trung Quốc đóng vai trò thúc giục hai nước này phối hợp chiến lược, điều cần Trung Quốc cảnh giác, tờ báo này viết và cảnh báo điều này sẽ hình thành bầu không khí đối đầu và gây nguy hiểm cho hòa bình và ổn định trong khu vực.