Trung Quốc và Nga đề xuất nới lỏng trừng phạt đối với Triều Tiên

Trong dự thảo nghị quyết công bố ngày 1/11, Nga và Trung Quốc đã đề xuất dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu tượng, hải sản và hàng dệt may của Bình Nhưỡng cũng như nới lỏng hạn chế đối với nhập khẩu xăng dầu tinh chế. Bắc Kinh và Moscow cũng bày tỏ kỳ vọng 15 quốc gia thành viên thuộc Hội đồng bảo an Liên hợp quốc có thể nhất trí dỡ bỏ các trừng phạt nêu trên với mục đích "cải thiện sinh kế cho dân thường" tại quốc gia châu Á này.

Kể từ năm 2006, Triều Tiên từng chịu các trừng phạt của Liên hợp quốc vì các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo. Dự thảo Nghị quyết mới lần này do Nga và Trung Quốc kiến nghị cũng bao gồm các biện pháp lần đầu tiên được Nga và Trung Quốc từng đề xuất gần hai năm trước như dỡ bỏ lệnh cấm người dân Triều Tiên làm việc tại nước ngoài và loại các dự án hợp tác đường sắt cùng như đường bộ liên Triều ra khỏi các lệnh trừng phạt.

Một số nhà ngoại giao Liên hợp quốc giấu tên tiết lộ, dự thảo nghị quyết mới do Nga và Trung Quốc đề xuất nhận được ít sự ủng hộ của các thành viên trong Hội đồng Bảo an. Vào năm 2019, Moscow và Bắc Kinh đã tổ chức hai vòng đàm phán không chính thức về dự thảo nghị quyết nhưng chưa bao giờ chính thức đưa ra biểu quyết. Các nhà ngoại giao ngày 1/11 cho biết, Trung Quốc và Nga vẫn chưa lên lịch cho bất kỳ cuộc đàm phán nào về dự thảo nghị quyết mới của họ. Một nghị quyết của Hội đồng Bảo an muốn được thông qua cần có 9 phiếu thuận và không bị nhóm thành viên thường trực gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc phủ quyết. Vào năm 2019, hai nước đã tổ chức hai vòng thảo luận không chính thức về dự thảo nghị quyết nới lỏng trừng phạt Triều Tiên nhưng chưa từng chính thức đưa ra bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an.

Đặc phái viên của Nga và Trung Quốc tại Liên hợp quốc hiện chưa đưa ra phản ứng trước các yêu cầu bình luận về đề xuất dự thảo nghị quyết mới. Các nhà ngoại giao cho biết, đề xuất mới đã chuyển đến các thành viên hội đồng từ tuần trước.

"Trung Quốc luôn mong muốn có thể giải quyết các khía cạnh nhân đạo đang bị ảnh hưởng từ các biện pháp trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc", Đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc – ông Zhang Jun nói với báo chí vào tháng trước và khẳng định dự thảo nghị quyết năm 2019 vẫn chưa thông qua.

"Tình hình khó khăn"

Người phát ngôn của Đặc phái viên Mỹ tại Liên hợp quốc từ chối đưa ra bình luận liên quan đến thảo luận kín của hội đồng và nhấn mạnh nên tập trung vào giải quyết những bên đang vi phạm lệnh trừng phạt.

"Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã nhiều lần khẳng định sẵn sàng sửa đổi, đình chỉ hoặc dỡ bỏ các biện pháp nếu Triều Tiên tuân thủ đúng quy định. Tuy nhiên, Triều Tiên không tuân thủ các bước theo yêu cầu của Hội đồng Bảo an và vẫn tiến hành thử nghiệm các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo", Người phát ngôn Đặc phái viên Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết.

Trong tháng 10, phản ứng trước việc Triều Tiên tiếp tục thúc đẩy các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của mình, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đã nhấn mạnh sự cần thiết phải thực thi đầy đủ các biện pháp trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đối với Triều Tiên, đồng thời thúc giục Bình Nhưỡng tuân thủ các nghị quyết của Liên hợp quốc, trong đó không cho phép Triều Tiên thử nghiệm hoặc phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Trước đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã đưa ra các quy định trừng phạt nhưng áp dụng miễn trừ đối với hoạt động nhân đạo. Vào tháng trước, các nhà điều tra nhân quyền của Liên hợp quốc đã kêu gọi nới lỏng trừng phạt vì Bình Nhưỡng có thể đang đối mặt với nguy cơ khủng hoảng lượng thực lớn nhất từ trước đến nay do đại dịch Covid-19.

Các biện pháp trừng phạt đối với ngành công nghiệp mà Nga và Trung Quốc từng đề xuất nới lỏng trước đây đã thu về cho Triều Tiên hàng trăm triệu đôla Mỹ. Liên hợp quốc áp dụng các biện pháp này vào năm 2016 và năm 2017 nhằm cắt nguồn thu nhập lớn của Bình Nhưỡng và kiềm chế chương trình hạt nhân và tên lửa của nước này. Triều Tiên tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo vào nửa đầu năm 2021.

"Liên hợp quốc cho rằng động thái này là hoàn toàn vi phạm lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an cho dù tình hình kinh tế đất nước đang trở nên khó khăn do dịch bệnh", Cơ quan giám sát việc tuân thủ trừng phạt của Liên hợp quốc đã báo cáo vào tháng Tám.

Theo hãng CNN, Triều Tiên đang rơi vào khủng hoảng an ninh lương thực bởi đại dịch và lệnh trừng phạt. Dự thảo nghị quyết mới do Nga và Trung Quốc đề xuất cũng đề cập đến tính cần thiết để tôn trọng các mối quan tâm an ninh chính đáng của Triều Tiên đồng thời "đảm bảo phúc lợi, quyền lợi cho người dân Triều Tiên".