(Tổ Quốc) - Các nhà lãnh đạo thế giới đã tìm ra một lộ trình mới để đọc được cách nghĩ chính thức của Hoa Kỳ: lên thẳng cấp cao nhất.
Theo các quan chức hiện tại và trước đây, các đồng minh và chuyên gia chính sách đối ngoại, nhiều nhà lãnh đạo thế giới đang gia tăng việc bỏ qua các giao thức chuẩn và quy trình ngoại giao của chính phủ Mỹ để trực tiếp tiến đến Tổng thống Donald Trump.
Ông Trump chủ động cởi mở tiếp xúc
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin nằm trong số các nguyên thủ quốc gia đã giảm bớt các tầng nấc phụ tá và các quan chức để đối thoại với ông Trump. Đối với nhiều người, đó là cách tiếp cận trực tiếp nhất với Tổng thống Mỹ và đôi khi là những quyết định chính sách không thể đoán trước.
Ông Trump khuyến khích những cách tiếp cận như vậy, nhưng điều này cũng đã tạo thêm một sự mơ hồ cho các vấn đề đối ngoại. Một số trợ lý băn khoăn rằng các cuộc đàm phán cá nhân có thể kéo theo một số sự bối rối trong việc ra quyết sách trong chính quyền. Nhưng những người ủng hộ thì cho rằng, ông Trump, quen với việc thực hiện các giao dịch, được rút ra từ nền tảng kinh doanh của ông, là một trong những thế mạnh của ông.
Tiếp xúc trực tiếp với ông Trump đang là con đường được lựa chọn để biết lập trường của Mỹ. (Nguồn: AFP/Getty)
Ông Trump đã trao số điện thoại di động cá nhân của mình cho các đồng minh bao gồm Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, theo các quan chức Mỹ, để họ có thể nói chuyện thoải mái mà không cần phải đau đầu và các biện pháp an ninh thường đi kèm với các cuộc gọi chính thức.
Tại thời điểm này, các nhà lãnh đạo nước ngoài hiểu rằng không ai có thể phát ngôn một cách có thẩm quyền hơn ông Trump, và những gì các nhà đối thoại khác nói có thể không đại diện cho lập trường của Tổng thống ngày hôm nay, Robert Danin, một nhà ngoại giao lâu năm của Hoa Kỳ cho hay.
Nhà Trắng đã không trả lời yêu cầu bình luận về chủ đề này.
Ông Trump đã nói về mối quan hệ cá nhân và rất mạnh mẽ của ông ấy với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trên Twitter và các nơi khác, cho biết thêm trong một tweet vào tháng 12 rằng, Ông ấy và tôi là hai người duy nhất có thể mang lại sự thay đổi lớn và rất tích cực, trên thương mại và xa hơn giữa hai quốc gia vĩ đại của chúng ta.
Ông Trump đã chọn tổ chức các cuộc họp với ông Putin mà không cần biện pháp lưu trữ thông tin tiêu chuẩn, vì lo ngại những rò rỉ trước đây về cuộc trò chuyện của ông với các nhà lãnh đạo nước ngoài. Những ghi chú như vậy thường được lưu hành giữa các cơ quan chính phủ để mọi người luôn được cập nhật về các cuộc thảo luận mới nhất.
Một số cố vấn lo ngại rằng ông Trump có thể nhượng bộ quá nhiều hoặc không buộc các nhà lãnh đạo nước ngoài chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia.
Một quan chức quen thuộc với các hoạt động nội bộ của Nhà Trắng cho biết các cố vấn của tổng thống, nghi ngờ rằng ông thường xuyên nói chuyện với các nhà lãnh đạo thế giới qua điện thoại.
Chúng tôi không bao giờ biết ông ấy nói chuyện với ai hay những gì ông ấy đồng ý, nguồn tin này nói.
Hữu hiệu để đột phá căng thẳng?
Căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đang sôi sục khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nhấc điện thoại và gọi cho ông Trump vào tháng 1.
John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, đã căng thẳng với các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ về kế hoạch rút khỏi Syria của Hoa Kỳ. Ông Erdogan muốn nghe về những vấn đề đó từ chính ông Trump, ông đã bỏ qua mọi người khác bằng cách gọi điện trực tiếp cho Tổng thống, một quan chức Hoa Kỳ nói.
Một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ lúc đó nói rằng, tốt hơn là nên chờ xem Tổng thống Trump sẽ nói gì về vấn đề này trước khi có bất kỳ hành động nào.
Không rõ là ông Trump có thực sự muốn người khác nói thay cho mình trừ khi là trích dẫn nguyên văn những gì ông ấy đã nói, theo chuyên gia Danin của Hội đồng Quan hệ đối ngoại.
Ông Trump đã nhiều lần nói rằng ông sẽ sẵn sàng gặp bất kỳ ai, kể cả các nhà lãnh đạo của Triều Tiên và Iran, nếu ông cảm thấy rằng mình có thể tiến tới một số thỏa thuận hoặc nhận được một sự đảm bảo từ phía bên kia rằng một thỏa thuận là có thể.
Theo những người quen thuộc với suy nghĩ của ông Trump thì việc ông Trump ưu tiên cho các cuộc thảo luận trực tiếp là cách ông ấy rút ngắn các cuộc đàm phán quốc tế.
Trước cuộc gặp đầu tiên với ông Kim năm ngoái, ông Trump đã nói với các phóng viên rằng ông sẽ biết ngay trong vài phút đầu tiên rằng liệu các cuộc đàm phán có thành công hay không.
Ông Kim đã xa rời một số nhà ngoại giao cấp cao nhất của ông Trump, bao gồm cả Ngoại trưởng Mike Pompeo, và gửi thư trực tiếp cho ông Trump.
Trong một lá thư, ông Kim lưu ý rằng chỉ họ mới có thể giải quyết cuộc xung đột lâu dài giữa hai nước, theo một số người nói tóm tắt về nội dung của bức thư.
"Kim Jong-un đã kết luận rằng ông Trump là một người phù hợp để nói chuyện, trong khi các cuộc hội thoại ở cấp độ thấp hơn là một sự lãng phí thời gian", ông Wi Sung-lac, một cựu nhà ngoại giao Hàn Quốc cho hay.
Các quan chức nước ngoài đã đặt câu hỏi rằng liệu các cuộc hội thoại mà họ đã tổ chức với nội các của tổng thống Mỹ có đại diện cho tình hình thực tế hay không, một cựu quan chức Hoa Kỳ từng phục vụ dưới thời chính quyền Trump nói.
Quan chức này nói, "Họ thường bảo với tôi, chúng tôi không biết nên tin vào điều gì, trên TV hay tweet, hay những gì các cố vấn hàng đầu của Tổng thống nói.
Lịch sử tiếp xúc cấp cao
Trong một số trường hợp, các nhà lãnh đạo nghĩ rằng họ có thể có được một thỏa thuận tốt hơn bằng cách trực tiếp tiếp xúc với ông Trump, theo một số quan chức chính quyền và nước ngoài.
Các tổng thống trong quá khứ đã tìm thấy các cuộc gặp riêng một lần có ích cho việc xây dựng mối quan hệ, ngay cả với các quốc gia có mối quan hệ bất lợi với Hoa Kỳ, cố Tổng thống Ronald Reagan đã gặp nhà lãnh đạo Liên Xô khi đó Mikhail Gorbachev bốn lần trong giai đoạn 1985-1988.
Tôi tin rằng nếu chúng ta sẽ phá vỡ những rào cản về sự ngờ vực chia rẽ đất nước, chúng ta phải bắt đầu bằng cách thiết lập mối quan hệ cá nhân giữa các nhà lãnh đạo của hai quốc gia hùng mạnh nhất trên trái đất, ông Rea Reagan viết trong cuốn tự truyện.
Cựu Tổng thống George W. Bush đã đón ông Putin tại trang trại của ông ở Crawford, Texas, vào tháng 11 năm 2001, và tại khu nhà gia đình Maine của ông vào năm 2007. Tại một thời điểm, hai người đã đi trên một chiếc tàu cao tốc với cha của ông Bush, cựu Tổng thống George H.W. Bush.
Gần đây hơn, trong chuyến thăm gần đây nhất của bà Angela Merkel tới Nhà Trắng vào tháng 4 năm 2018, các cố vấn đã bước ra khỏi phòng họp, để bà Merkel và ông Trump tiếp tục thảo luận không chính thức. Các cố vấn ngày càng tò mò khi họ vẫn chưa xuất hiện sau hơn 20 phút. Sau đó, họ phát hiện ra ông Trump đã đưa bà Merkel đi tham quan Nhà Trắng từng phòng, theo một người nói tóm tắt về cuộc thảo luận của họ.
