“Vành đai, Con đường”: đột phá băng Triều Tiên vỡ vụn “từ trứng nước”

Theo một số nhà quan sát, Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và con đường” khai mạc hôm Chủ nhật (14/5) tại Bắc Kinh, có thể sẽ đem đến một cơ hội cho các quốc gia liên quan, giúp phá vỡ tình trạng đóng băng của cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. 

Cơ hội tiếp xúc nhưng không bàn về vấn đề hạt nhân

“Đây sẽ là một cơ hội hiếm có, đặc biệt là cho Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên để có thể tiếp xúc với nhau bên lề,” Lu Chao từ Học viện Khoa học xã hội Liêu Ninh nêu rõ. “Thậm chí cuộc gặp như vậy cũng khó có thể là chính thức. Một cuộc chào hỏi thông thường có thể là động thái tốt, giúp đánh dấu sự kết thúc cho căng thẳng và thù địch,” ông Lu nói.

Hwang Jaeho, một giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học đối ngoại Hankuk, Seoul cho rằng: “Khó nói rằng họ sẽ thảo luận về bất kỳ vấn đề chủ chốt nào như cuộc khủng hoảng hạt nhân… bên lề diễn đàn. Đây là cơ hội tốt để tiếp xúc với nhau, mặc dù các bên đều sẽ không nhắc tới các chủ đề nghiêm trọng.”

Khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên có thay đổi sau diễn đàn "Vành đai, Con đường"? (ảnh: SCMP)

Sangsoo Lee, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Học viện Chính sách an ninh và phát triển (ISDP) tại Stockholm, Thuỵ Điển nhận định, Trung Quốc cũng có thể quan tâm đến việc tổ chức các cuộc gặp gỡ, không cần phải bao gồm cả 6 bên liên quan mà có thể chỉ là hai bên giữa hai miền Triều Tiên, hoặc giữa Mỹ và Triều Tiên – một cách chính thức hoặc là gặp kín. “Trung Quốc sẽ có nhiều lợi ích nếu cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên giảm căng thẳng,” Lee nói.

Triều Tiên bất ngờ phóng tên lửa

Rạng sáng ngày 14/5 (giờ địa phương), Triều Tiên gây bất ngờ khi cho phóng một quả tên lửa từ một căn cứ ở phía tây bắc của Bình Nhưỡng.

“Triều Tiên đã phóng một quả tên lửa chưa xác định vào khoảng 5 giờ 27 phút sáng 14.5 (giờ địa phương) từ một khu vực thuộc vùng Kusong,” Hội đồng tham mưa trưởng liên quân Hàn Quốc (JCS) cho biết.

Triều Tiên bất ngờ phóng tên lửa vào rạng sáng hôm nay (14/5) (ảnh: reuters)

Quyết định phóng tên lửa của Triều Tiên đã vấp phải những phản ứng dữ dội, đặc biệt trong thời điểm mà nhiều người tin rằng, tình hình căng thẳng trên bán đảo đã có dấu hiệu chuyển biến tích cực.

Đây là lần đầu tiên Bình Nhưỡng phóng tên lửa kể từ khi Tổng thống mới đắc cử của Hàn Quốc Moon Jae-in nhậm chức hôm 10/5. Ông Moon đã từng đưa ra những ám chỉ về việc Seoul sẵn sàng “ngồi xuống” nói chuyện với Bình Nhưỡng.

Hôm thứ Bảy (13/5), hãng tin Hàn Quốc Yonhap dẫn lời Choe Sun-hui, người đứng đầu bộ phận Các vấn đề Bắc Mỹ của Bộ Ngoại giao Triều Tiên cho biết, “Bình Nhưỡng sẵn lòng ngồi vào bàn đám phán với Washington khi điều kiện chín muồi”.

Theo Đài HNK, Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của quân đội Mỹ đã khẳng định trong thông cáo báo chí mới nhất, loại tên lửa Triều Tiên vừa phóng ra “không phải là tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) và không thể ảnh hưởng đến lãnh thổ Mỹ trong tình huống có chiến đấu thật.”

Tan vỡ khả năng gặp gỡ sáu bên bên lề “Vành đai, Con đường”

Sáng kiến “Vành đai và con đường” là một dự án hàng đầu do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng vào năm 2013, nhằm kết nối Trung Quốc với khu vực Âu-Á và xa hơn nữa, thông qua thương mại và các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng khổng lồ.

Theo nhà tổ chức, các lãnh đạo hàng đầu từ 29 quốc gia, và đại diện của hơn 80 nước trên khắp thế giới  đã có mặt tại Bắc Kinh để tham dự diễn đàn.

Trong đó, hai người dẫn đầu phái đoàn Hàn Quốc là một nhà lập chính sách kỳ cựu, có mối quan hệ gần gũi với Tổng thống mới đắc cử Moon Jae-in; và Thứ trưởng Ngoại giao Lim Sung-nam – người từng đảm nhiệm vai trò đại diện cho Hàn Quốc trong các cuộc gặp sáu bên trước đây. Không có nhiều thông tin về phái đoàn Triều Tiên, bên cạnh việc người đứng đầu là Kim Yong-jae, Bộ trưởng quan hệ kinh tế đối ngoại – như thông tin của hãng thông tin Hàn Quốc Yonhap.

Đoàn Mỹ do cố vấn Nhà Trắng Matt Pottinger – trợ lý đặc biệt của Tổng thống Mỹ Donald Trump và giám đốc cấp cao về Đông Á của Hội đồng An ninh quốc gia, dẫn đầu. 

Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và con đường” khai mạc hôm Chủ nhật (14/5) tại Bắc Kinh (ảnh: SCMP)

Tuy nhiên, nếu nhìn vào mục đích lớn nhất của diễn đàn “Vành đai và con đường” là tập trung thảo luận các vấn đề thương mại và kinh tế, hơn là khủng hoảng hạt nhân…, các nhà phân tích tin rằng, cơ hội khôi phục cuộc gặp sáu bên về chương trình hạt nhân của Triều Tiên, dường như khá mờ nhạt.

Bên cạnh đó, truyền thông Nhật Bản nhận định, vụ phóng tên lửa vào đúng thời điểm tiến hành diễn đàn “Vành đai, Con đường” đã “chọc vào” Trung Quốc, khiến nước này vô cùng sững sờ và tức giận.

Chuyên gia chính sách hạt nhân đến từ  Trung tâm Carnegie – Thanh Hoa về chính sách toàn cầu tại Bắc Kinh, Zhao Tong nhấn mạnh lại lập trường của Mỹ rằng, Washington không nhận thấy bất kỳ giá trị nào của việc bắt đầu lại các cuộc thảo luận chính thức nếu Bình Nhưỡng không tuyên bố rõ ràng rằng, họ cam kết tuân theo quá trình giải trừ vũ khí hạt nhân.

“Mỹ không hề muốn lật đổ Triều Tiên. Chúng tôi không tìm kiếm sự thống nhất bán đảo Triều Tiên. Chúng tôi muốn phi hạt nhân hoá trên bán đảo này,” Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson từng khẳng định.

(Theo các báo nước ngoài)