Vì sao Phó chủ tịch TP HCM Nguyễn Thành Tài bị bắt giam?

Bán "đất vàng" cho tư nhân

Khu đất số 8­12 Lê Duẩn, quận 1, TP HCM có diện tích 4.896 m2 thuộc sở hữu nhà nước ban đầu do 4 đơn vị thuộc Bộ Công Thương thuê sử dụng làm trụ sở làm việc là Công ty CP Thiết bị phụ tùng Sài Gòn, Công ty CP Kim khí Thành phố, Công ty CP Hóa chất vật liệu điện TP và Công ty cổ phần Vận tải xăng dầu (VITACO). Công ty Quản lý kinh doanh nhà Thành phố là đơn vị được giao quản lý, cho thuê khu nhà đất này.

Đến năm 2010, 4 công ty thuộc Bộ Công Thương (sau này là cổ đông sáng lập Công ty CP Đầu tư Lavenue) đã đồng ý chuyển nhượng cho Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô (nay là Công ty TNHH Đầu tư Kido).

Khu đất vàng số 8-12 Lê Duẩn, quận 1, TP HCM

Đến tháng 6/2011, UBND TP đã có quyết định chấp thuận cho Công ty CP Đầu tư Lavenue sử dụng 4.896 m2 đất tại số 8-12 Lê Duẩn để đầu tư xây dựng khách sạn cao cấp, thương mại – dịch vụ, căn hộ cho thuê với thời hạn sử dụng đất là 50 năm, hình thức sử dụng đất: Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với khu đất tại số 8 Lê Duẩn và Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê hàng năm đối với khu đất số 12 Lê Duẩn.

Trong đó, duyệt giá trị quyền sử dụng đất và giá trị công trình xây dựng trên đất tại số 8 Lê Duẩn (3.433m2), theo giá trị trường là hơn 621,7 tỷ đồng. Duyệt đơn giá thuê đất tại số 12 Lê Duẩn theo giá thị trường là hơn 3,5 triệu/m2/năm.

Công ty CP Đầu tư Lavenue đã nộp đủ số tiền sử dụng đất và nộp tiền thuê đất đến 30/6/2016 vào ngân sách nhà nước; Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM cũng đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Lavenue.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ tại báo cáo kết luận số 138 năm 2016, UBND TP HCM có sai phạm trong việc không tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu giá tài sản trên đất tại khu nhà đất số 8-12 Lê Duẩn.

Theo báo cáo giải trình của UBND TP HCM thì Lavenue đã đầu tư hơn 700 tỷ đồng để nộp tiền sử dụng đất và tiền thuê đất, việc thu hồi khu đất để đấu giá là rất khó, ảnh hưởng đến thu hút đầu tư trên địa bàn TP.

Thanh tra Chính phủ thời điểm đó cho rằng giải trình của UBND TP là có cơ sở và phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Do vậy, cơ quan này đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Tuy nhiên, tại kết luận vừa được công bố ngày 4/5/2018, Thanh tra Chính phủ cho biết: Tại thời điểm 2009 – 2010, UBND TP HCM đang bàn bạc, cân nhắc chủ trương đầu tư xây dựng khách sạn cao cấp, căn hộ cho thuê tại khu đất này. Ngoài 2 công ty Hoa Tháng Năm và Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô muốn đầu tư thì còn có Công ty Sunwah Vietnam Real Estade Limited cũng có văn bản đề nghị được thực hiện dự án.

Như vậy đã có đủ yếu tố để UBND TP chỉ đạo tổ chức thẩm định, đấu giá đất. Tuy nhiên, UBND TP đã không thực hiện như vậy.

"Đất vàng" làm bãi giữ xe

Qua kiểm tra, Thanh tra Chính phủ nhận thấy, khu đất số 8-12 đường Lê Duẩn có lợi thế đặc biệt về thương mại do có 3 mặt tiền tiếp giáp các tuyến đường trung tâm quận 1 (đường Lê Duẩn, đường Hai Bà Trưng và đường Nguyễn Văn Chiêm) và gần kề Dinh Độc Lập, Nhà thờ Đức Bà.

Vì vậy, để phản ánh đúng giá trị quyền sử dụng khu đất số 8-12 đường Lê Duẩn với những lợi thế nêu trên, cần thiết phải áp dụng đơn giá cho thuê thương mại, dịch vụ và khách sạn cao cấp cao hơn đơn giá Sở Tài chình đề xuất và trình UBND TP HCM phê duyệt.

Đáng lưu ý theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND TP HCM đã tổ chức kiểm điểm một số tổ chức, cá nhân có liên quan đến sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng.

"Tuy nhiên, kết quả kiểm tra cho thấy UBND TP HCM chưa thực hiện kiểm điểm đối với lãnh đạo Thành phố nhiệm kỳ 2011-2015 về sai phạm liên quan đến việc không đấu giá quyền sử dụng đất và tài sản trên tại số 8-12 Lê Duẩn", kết luận Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc UBND TP không tham khảo ý kiến tham mưu cơ quan chuyên môn, chưa nhận được sự phản hồi từ các cơ quan chuyên môn đã chấp thuận cho các nhà đầu tư không đủ năng lực tham gia dự án, dẫn đến 4 công ty chuyển nhượng kiếm lời gây giảm nguồn thu cho ngân sách; giảm tỷ lệ cổ phần góp vốn của nhà nước từ 50% xuống còn 20%. Việc làm này có dấu hiệu cố ý làm trái quy định của Nhà nước.

"Trách nhiệm chung thuộc về Chủ tịch UBND TP HCM, trách nhiệm trực tiếp thuộc về cá nhân ông Nguyễn Thành Tài – nguyên Phó Chủ tịch UBND TP nhiệm kỳ 2011-2015", Thanh tra Chính nêu rõ.

Ông Nguyễn Thành Tài – nguyên Phó Chủ tịch UBND TP nhiệm kỳ 2011-2015 bị cho có sai phạm khi bán khu đất vàng 5.000m2 cho tư nhân không qua đấu giá

Ngoài ra còn có trách nhiệm của Sở Kế hoạch và Đầu tư; Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Tài chính; Sở Quy hoạch kiến trúc; Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố; 4 công ty thuộc Bộ Công Thương.

Thanh tra Chính phủ khẳng định những sai phạm của UBND TP HCM và các sở, ngành và các doanh nghiệp liên quan như đã nêu ở trên là có dấu hiệu của việc cố ý làm trái quy định của nhà nước cần phải được xử lý trách nhiệm một cách nghiêm túc…

Cơ quan Thanh tra cũng kiến nghị thu hồi lại toàn bộ khu đất số 8-12 đường Lê Duẩn để thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định nhằm giữ kỷ cương pháp luật và tăng thu cho ngân sách. Đồng thời xem xét, tính toán để hoàn trả chi phí hợp lý cho Công ty CP Đầu tư Lavenue (bồi thường thiệt hại).

Theo Thanh tra Chính phủ, việc thu hồi đất có thuận lợi là hiện tại dự án chưa triển khai xây dựng mà hiện đang làm bãi giữ xe.

Về kinh tế, hiện nay giá đất tại khu vực đường Lê Duẩn khu trung tâm thành phố có giá trên 400 triệu đồng/m2. Nếu đấu giá khu đất 8-12 Lê Duẩn có vị trí tốt (3 mặt tiền) diện tích 4.896m2 sẽ thu về trên 2.000 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, Thanh tra Chính phủ cũng thừa nhận việc huỷ bỏ dự án đầu tư sẽ không tránh khỏi việc gây thiệt hại cho nhà đầu tư, phát sinh khó khăn trong việc xác định bồi thường và có thể ảnh hưởng tới môi trường đầu tư của Thành phố.