Điều tra hóa học Syria: Mỹ, Nga “xé toạc” LHQ

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc dự kiến bỏ phiếu ngày 16/11 về những đề xuất trái ngược của Nga và Mỹ trong việc gia hạn thời gian làm việc của nhóm điều tra quốc tế đối với các vụ tấn công vũ khí hóa học tại Syria, các nhà ngoại giao cho hay.

Thời gian làm việc của nhóm điều tra chung giữa Liên hơp quốc và Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW), trước đó đã nói rằng chính phủ Syria sử dụng chất độc thần kinh bị cấm sarin trong cuộc tấn công vào Khan Sheikhun ngày 4/4, sẽ hết hạn vào nửa đêm ngày 16/11.

Hoa Kỳ là nước đầu tiên yêu cầu bỏ phiếu về dự thảo nghị quyết của họ, và Nga sau đó cũng nhanh chóng đưa ra yêu cầu. Một dự thảo được thông qua khi có chín phiếu thuận và cả 5 nước Hoa Kỳ, Pháp, Nga, Anh và Trung Quốc đều không phủ quyết.

Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley cầm 2 tấm hình về nạn nhân vụ tấn công hóa học ở Syria trong một cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an LHQ. Ảnh: Getty

Các nhà ngoại giao nói rằng không có nhiều sự ủng hộ của hội đồng 15 thành viên đối với dự thảo của Nga – điều Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia cho biết nhằm mục đích sửa "lỗi mang tính hệ thống" của nhóm điều tra trên – được gọi là Cơ chế điều tra chung (Joint Investigative Mechanism - JIM).

Nga đã bác bỏ 9 dự thảo nghị quyết về Syria kể từ cuộc xung đột bắt đầu vào năm 2011, bao gồm việc ngăn chặn một dự thảo đầu tiên của Hoa Kỳ vào ngày 24/10 để gia hạn hoạt động cho JIM, nói rằng họ muốn chờ bản báo cáo về cuộc điều tra – được đưa ra hai ngày sau đó – ghi nhận rằng chính phủ Syria phải chịu trách nhiệm cho cuộc tấn công hóa học sử dụng chất sarin.

"Hoa Kỳ hy vọng Hội đồng Bảo an sẽ đoàn kết trong việc đối phó với những hành động sử dụng vũ khí hoá học nhằm vào thường dân và gia hạn hoạt động của nhóm làm việc quan trọng này", phái đoàn Mỹ tại Liên Hiệp Quốc ngày 15/11 tuyên bố.

Trước đó, phát ngôn viên của phái đoàn Mỹ tại Liên Hợp Quốc hôm thứ Hai cho biết Nga đã từ chối tham gia đàm phán về dự thảo nghị quyết của họ. Các nhà ngoại giao cho biết Washington đã điều chỉnh bản dự thảo của mình nhằm giành được sự ủng hộ của Nga.

Đại sứ Anh Matthew Rycroft tại LHQ cảnh báo ngày 15/11 rằng nếu cuộc điều tra kết thúc, "những người thắng lợi duy nhất sẽ là những người muốn sử dụng vũ khí hoá học ở Syria, đó là chế độ của (Tổng thống Syria Bashar)  al-Assad cùng với Daesh (Nhà nước Hồi giáo IS)."

Trước đó, ông Nebenzia cho biết vào thứ hai rằng, nếu hoạt động điều tra không được gia hạn, "nó có thể gửi đi một tín hiệu xấu, nhưng cách thức điều tra đã được tiến hành còn gửi một tín hiệu tồi tệ hơn."

Syria đã đồng ý phá huỷ kho vũ khí hóa học của họ vào năm 2013 theo một thỏa thuận do Nga và Mỹ bảo trợ.

(Theo Reuters)