• Đường dây nóng

    0901.22.33.66 - toasoan@toquoc.gov.vn

  • Liên hệ quảng cáo

    091.358.6788

Những Sự cố giáo dục là lý do chính khiến mọi người quan tâm về triết lý giáo dục

Giáo dục 07/01/2019 08:26

(Tổ Quốc) - Đây là một trong ba lý do dẫn đến sự quan tâm về triết lý giáo dục được GS Trần Ngọc Thêm khẳng định tại buổi tọa đàm khoa học "Triết lý giáo dục và Triết lý giáo dục trong Luật Giáo dục sửa đổi" do Văn phòng Chương trình Khoa học Giáo dục (Bộ GDĐT) phối hợp với Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP. Hồ Chí Minh) tổ chức hôm 05/01.

Buổi tọa đàm nằm trong khuôn khổ Đề tài "Triết lý giáo dục Việt Nam: từ truyền thống đến hiện đại" do GS.TSKH Trần Ngọc Thêm làm Chủ nhiệm đề tài. Đề tài nằm trong Chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia giai đoạn 2016-2020: "Nghiên cứu phát triển khoa học giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam".

Tham dự tọa đàm có các nhà khoa học, nhà giáo, các học giả có uy tín, kinh nghiệm và tâm huyết với giáo dục; lãnh đạo và chuyên viên các đơn vị đang trực tiếp tham gia xây dựng Dự án Luật Giáo dục (sửa đổi) của Bộ GDĐT; Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội và một số cơ quan hữu quan.

Những Sự cố giáo dục là lý do chính khiến mọi người quan tâm về triết lý giáo dục  - Ảnh 1.

Triết lý giáo dục Việt Nam là gì? (Ảnh minh họa: VOV)

Tại tọa đàm, GS. Trần Ngọc Thêm cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia dành sự quan tâm rất lớn cho việc tìm hiểu triết lý giáo dục, bằng chứng thể hiện qua số lượng lượt truy cập qua google để tìm hiểu cụm từ "Triết lý giáo dục" bằng tiếng Việt chỉ đứng sau tiếng Anh và cao hơn nhiều so với tiếng Trung và tiếng Nga.

Theo GS. Thêm, có ba lý do chính dẫn đến sự quan tâm về triết lý giáo dục, đó là do những "sự cố giáo dục" (khởi đầu từ những vụ bê bối trong các kỳ thi tốt nghiệp vào các năm 2006-2013); một loạt hội thảo, tọa đàm bàn về triết lý giáo dục trong các năm 2007-2011 đã tạo nên một cú hích; các cuộc thảo luận liên quan đến giáo dục nói chung và triết lý giáo dục nói riêng trên diễn đàn Quốc hội trong những năm gần đây.

Ở Việt Nam đã hình thành hai luồng ý kiến: Thứ nhất cho rằng nguyên nhân gốc của tình trạng gia tăng "sự cố giáo dục" nằm ở triết lý giáo dục với hai quan niệm: thứ nhất là do Việt Nam thiếu (chưa có hoặc không có) triết lý giáo dục; thứ 2 là do ta có triết lý giáo dục nhưng nó sai lầm. Thứ hai cho rằng nguyên nhân gốc của tình trạng gia tăng "sự cố giáo dục" không nằm ở triết lý giáo dục: Việt Nam có triết lý giáo dục và nó không sai; tình trạng "sự cố" là do khâu triển khai, thực hiện triết lý giáo dục chưa tốt.

Do nhu cầu và hoàn cảnh của mỗi nước khác nhau, cho nên việc thể hiện tư tưởng triết lý trong luật giáo dục của các nước là bức tranh rất đa dạng. Nhìn chung các nước không tuyên bố rõ ràng về triết lý giáo dục trong luật.

Đề tài cũng đề xuất, Việt Nam cần phải có tuyên bố rõ ràng về những tư tưởng triết lý trong Luật Giáo dục qua những điều khoản cụ thể chứ không nên tách thành một chương riêng trong Luật. Nhóm nghiên cứu gợi ý có thể đặt tên là "mục đích, mục tiêu, nguyên lý giáo dục" chứ không gọi thẳng là triết lý giáo dục, vì không phải ngẫu nhiên mà không nước nào làm thế.

Tuy nhiên, theo TS. Phạm Đỗ Nhật Tiến, giáo dục Việt Nam từ trước đến nay vẫn vận động dưới sự dẫn dắt của một triết lý giáo dục. Cũng như một số nước trên thế giới, triết lý này được biểu hiện thông qua những phát biểu tường minh về sứ mệnh, mục tiêu, nguyên lý giáo dục. Trong 32 năm đổi mới giáo dục vừa qua, triết lý giáo dục Việt Nam có sự vận động cùng với bước tiến về kinh tế - xã hội của đất nước, được quy định trong các quan điểm chỉ đạo của Đảng về phát triển giáo dục, và được thể chế hóa trong các văn bản luật, từ Luật Giáo dục 1998, đến Luật Giáo dục 2005, Luật Giáo dục đại học 2012, Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014.

Trong giai đoạn phát triển hiện nay, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, triết lý giáo dục Việt Nam được quy định trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011) và đã được thể chế hóa trong các quy đinh về mục tiêu, nguyên lý, định hướng phát triển giáo dục trong Luật Giáo dục 2005 cũng như trong các quy định tương ứng của Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Cũng theo TS. Phạm Đỗ Nhật Tiến, trong tiến trình xây dựng Luật Giáo dục sửa đổi không nên đặt vấn đề có một quy định về triết lý giáo dục.

Quan điểm của TS. Phạm Đỗ Nhật Tiến cũng nhận được sự đồng tình của GS. Trần Kiều, GS. Nguyễn Minh Thuyết, Tổng Chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới cũng đồng thuận không nên có điều luật về về triết lý giáo dục.

Chia sẻ về triết lý giáo dục qua các thời kỳ lịch sử, GS. Hồ Ngọc Đại cho rằng, triết lý giáo dục ngày nay là "hợp tác", đó là quan hệ hợp tác giữa nhà trường - xã hội; nhà trường - gia đình; hợp tác thầy - trò, giữa thầy với thầy; giữa trò với trò... Và khi đã hợp tác thì phải theo nguyên tắc thỏa thuận, không ai áp đặt ai.

Minh Vy (t/h)

NỔI BẬT TRANG CHỦ