Trung Quốc bối rối trước căng thẳng Mỹ về Triều Tiên

Washington muốn Bắc Kinh có một đường lối cứng rắn hơn về Bình Nhưỡng - bao gồm cả hành động chống lại các công ty Trung Quốc theo Mỹ là đang ủng hộ Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, nước này không muốn bị coi là có những hành động quá nghiêng về Mỹ, SCMP dẫn lời các nhà phân tích nói.

Áp lực gia tăng

Sự căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Triều Tiên đã leo thang kể từ khi sinh viên Otto Warmbier, 22 tuổi, tử vong sau khi ông được đưa trở về Mỹ sau 17 tháng bị giam giữ tại Triều Tiên. Ông Cheng Xiaohe, phó giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân của Trung Quốc, cho biết Hoa Kỳ đang có nhiều lý do hơn để thúc giục Bắc Kinh hành động liên quan tới các vấn đề Triều Tiên khi Washington đang phẫn nộ về cái chết của Warmbier.

Sinh viên Otto Warmbier, 22 tuổi qua đời trong tình trạng hôn mê. (Nguồn: AP)

Trong khi đó, ngay trước khi đối thoại Trung – Mỹ diễn ra, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói trên Twitter rằng ông sẽ từ bỏ hy vọng rằng Bắc Kinh có thể gây áp lực lên nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. "Trong khi tôi đánh giá cao nỗ lực của Chủ tịch Tập Cận Bình và Trung Quốc để hỗ trợ trong vấn đề Triều Tiên, tuy nhiên nó đã không hiệu quả", ông nói. "Ít nhất thì tôi biết Trung Quốc đã cố gắng!"

Bối cảnh hiện nay khiến áp lực đang gia tăng đối với Trung Quốc để làm nhiều điều hơn nhằm kiềm chế người láng giềng ẩn giật của mình.

Trung Quốc cẩn trọng

Kết thúc cuộc đối thoại an ninh – ngoại giao cấp cao một ngày Mỹ - Trung trong ngày 21/6, ông Tillerson nói rằng Trung Quốc có "trách nhiệm ngoại giao" để gây áp lực về kinh tế đối với Bình Nhưỡng – hiện đang thúc đẩy nhiều yếu tố bất ngờ với các vụ thử hạt nhân và tên lửa liên tục.

Ông Tillerson cho biết vào tuần trước rằng Mỹ hi vọng Bắc Kinh sẽ hành động chống lại danh sách 10 thực thể Trung Quốc mà họ nghi ngờ đang kinh doanh bất hợp pháp với Bình Nhưỡng. Trong khi đó, Bình Nhưỡng được cho là cũng sẽ phản ứng mạnh nhằm vào Bắc Kinh nếu Trung Quốc hành động cùng với Washington, SCMP nhận định.

Tuy nhiên, Bắc Kinh dường như đã mệt mỏi với những lời kêu gọi lặp đi lặp lại của Washington đối với nước này nhằm trừng phạt các công ty Trung Quốc- bị Mỹ cáo buộc có làm ăn thương mại với Triều Tiên.  Mặc dù, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Rex Tillerson nói rằng cả hai bên đã đạt được sự nhất trí rằng các công ty Trung Quốc không nên làm ăn với các thực thể của Triều Tiên theo Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ).

Bất kỳ biện pháp trừng phạt nào của Bắc Kinh chống lại các công ty Trung Quốc được cho là hỗ trợ Triều Tiên sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng – nhằm thúc đẩy Bình Nhưỡng ngừng các cuộc thử nghiệm hạt nhân và tên lửa của họ, tuy nhiên, tránh bị coi là  gây thêm áp lực cùng với Mỹ, tờ SCMP dẫn lời các nhà phân tích cho biết.

Ông Lu Chao, giám đốc Viện Nghiên cứu Biên giới tại Học viện Khoa học Xã hội Liêu Ninh –tỉnh có biên giới với Triều Tiên, cho biết: "Tôi không nghĩ là thích hợp khi Mỹ chỉ cần làm một việc là trao cho Trung Quốc một danh sách các công ty của nước này để trừng phạt".

"Nếu Hoa Kỳ thấy rằng bất kỳ công ty Trung Quốc nào đã vi phạm Nghị quyết của Liên Hợp Quốc, họ nên chỉ ra những hành động sai trái để Trung Quốc có thể thực hiện các biện pháp cần thiết để trừng phạt các công ty này", Lu cho biết thêm rằng một khoảng trống trong lập trường về đối tượng trong các biện pháp trừng phạt kinh tế có thể dẫn đến sự thất vọng cho phía Mỹ.

Là một đồng minh truyền thống và là đối tác thương mại lớn nhất của Bình Nhưỡng, Bắc Kinh đã nói họ sẽ ngừng mua than của Triều Tiên, một nguồn tiền tệ chính đối với Bình Nhưỡng từ tháng Hai. Đây là một động thái mà Bắc Kinh cho biết  nỗ lực thực hiện các lệnh trừng phạt của LHQ sau khi Bình Nhưỡng tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ năm vào tháng 9/2016.

"Sẽ cần thời gian để nhận thấy hiệu quả. Động thái này sẽ trở nên rõ ràng hơn nhiều sau nghiên cứu của chúng tôi", Lu nói. "Trung Quốc đang làm việc và tôi tin rằng họ đang đóng một vai trò lớn trong việc hạn chế tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng".

Những giới hạn về khách du lịch tới Triều Tiên có thể là một lựa chọn sau cái chết vừa qua của sinh viên Mỹ bị giữ tại Bình Nhưỡng, các nhà phân tích cho biết, khi Trung Quốc vẫn muốn đảm bảo Triều Tiên tiếp tục giữ được sự ổn định.

Ông Cheng Xiaohe bày tỏ nhận định, việc đưa ra một lệnh cấm du lịch thay vì dừng xuất khẩu dầu thô đối với Bình Nhưỡng sẽ dễ dàng hơn được Trung Quốc thông qua – điều sẽ hỗ trợ việc giữ nguyên trạng tình hình trên bán đảo Triều Tiên.

Trong khi đó, về phía Mỹ, "nước này có thể đưa ra một loạt các biện pháp trả đũa chống lại Triều Tiên, và chúng tôi không thể loại trừ khả năng họ có thể có hành động đơn phương trừ khi Bình Nhưỡng thả ba công dân Mỹ khác [đang bị giam giữ tại Triều Tiên]", ông Cheng nói.

(Theo SCMP)