(Tổ Quốc) - Một người hưởng lợi sớm từ vòng cấm vận mới nhất của Mỹ vào Iran đang dần xuất hiện: Nga.
Bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ, Moscow nói rằng vẫn sẽ mua dầu của Iran; trong khi nước này cũng đang thay thế vị trí của Iran trong thị trường dầu toàn cầu.
Mỹ đã bắt đầu thực thi các biện pháp hạn chế kinh tế mới đối với Iran từ ngày 5/11, bao gồm cả việc sẽ trừng phạt những bên mua dầu thô Iran. Điều này đang khiến các nhà máy lọc dầu ở châu Âu và châu Á - những người mua dầu thô lớn của Iran gần đây, tìm kiếm nguồn cung cấp thay thế. Các công ty dầu mỏ của Nga lúc này bước vào, "tiếp nhận" các khách hàng từ Iran. Hai nước sản xuất các loại dầu thô tương tự nhau- điều khiến cho các nhà máy lọc dầu chuyển đổi nguồn cung tương đối dễ dàng.
Tuy nhiên, Moscow cũng đang mở cho Tehran một đường dây trợ giúp về dầu thô. Nga cho biết họ có kế hoạch đối đầu với các lệnh cấm vận của Mỹ và vẫn mua dầu của Iran. Nhưng họ sẽ chỉ trả tiền theo hình thức hàng đổi hàng và sau đó xử lý dầu thô để sử dụng trong nước. Điều đó sẽ giải phóng dầu của Nga cho các thị trường xuất khẩu sinh lợi hơn.
Lợi thế Nga khi đối đầu trừng phạt Mỹ
"Nga đang tham gia tất cả các bên," Helima Croft, nhà chiến lược kinh tế tại công ty tham vấn RBC Canada, cho biết.
Nga có nhiều khách hàng hơn trong khi giá dầu của Nga cũng cao hơn. (Nguồn: Reuters)
Nga coi Iran là đồng minh quan trọng trong ván bài tăng cường sức mạnh địa chính trị tại Syria thời hậu chiến. Moscow đã chỉ trích vòng trừng phạt mới của Hoa Kỳ và nói rằng nước này sẽ không bị ràng buộc bởi điều đó. Trong những tháng gần đây, Moscow đã nhiều lần cho biết họ sẽ mua ít nhất 100.000 thùng dầu mỗi ngày của Iran và đang đề nghị trả tiền cho dầu thô bằng máy móc và thực phẩm của Nga, theo Bộ Dầu khí Nga. Nước này cũng hứa hẹn đầu tư vào lĩnh vực dầu mỏ của Iran khi các công ty phương Tây rút lui.
Các biện pháp trừng phạt mới được Washington áp đặt có mục tiêu cụ thể là nhằm vào xuất khẩu dầu của Iran, trụ cột kinh tế quan trọng nhất của quốc gia này. Các quan chức Mỹ muốn cắt tất cả 2,2 triệu thùng dầu/ngày năng lực xuất khẩu dầu thô của Iran, đe dọa người mua bằng các biện pháp trừng phạt. Nhiều người mua, do sử dụng hệ thống ngân hàng của Hoa Kỳ, rất dễ bị xử phạt như vậy và đang tính sẽ rút lui. Còn Nga ít bị tổn thương hơn trước sự trả đũa của Washington, vì nước này đã chịu nhiều trừng phạt từ Hoa Kỳ, trong khi nền kinh tế và hệ thống tài chính của họ ít gắn với Hoa Kỳ hơn các nước Tây Âu.
Dầu Nga nhận món hời?
Đồng thời với lời hứa hẹn sẽ giúp Iran, Nga đang thay thế vị trí của Tehran trên thị trường dầu mỏ toàn cầu. Moscow đã tăng sản lượng lên thêm gần nửa triệu thùng/ngày so với năm ngoái, gần đây đã đạt kỷ lục sản xuất trong 30 năm. Nga, nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, đã bơm 11,41 triệu thùng / ngày trong tháng 10, tăng 4,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Một số lượng dầu thô mới này đang đổ tới các khách hàng cũ của Iran.
Đặc biệt là ở châu Âu, nơi người mua đã đột ngột dừng việc mua dầu Iran vì họ có xu hướng tiếp xúc nhiều hơn với hệ thống tài chính và kinh doanh của Hoa Kỳ.
Đối với các nhà máy lọc dầu châu Âu, dầu của Nga là nguyên liệu thay thế tự nhiên cho với dầu thô Iran vì có tính chất tương tự và có thể được vận chuyển nhanh hơn tới các nhà máy của họ. Các nhà tinh chế Ý Eni SpA và Saras SpA, chẳng hạn, đang khai thác thêm dầu của Nga, đặc biệt là loại Urals nổi tiếng, để bù đắp cho dầu của Iran, theo những nguồn thân cận với vấn đề này. Người phát ngôn cho Eni và Saras đã không trả lời các đề nghị bình luận.
"Dầu Urals sẽ được hưởng lợi," Patrick Pouyanne, giám đốc điều hành của Total SA, phát biểu tại một hội nghị năng lượng London vào tháng trước.
Total đã ngừng mua dầu thô của Iran trong tháng 7, công ty này cho biết. Vào tháng 8, hãng đã mua 217.000 thùng dầu thô Nga mỗi ngày cho nhà máy lọc dầu Le Havre của mình ở Pháp, một mức cao từ đầu năm đến nay, theo số liệu từ hãng vận tải biển Kpler.
Nga cũng đang thay thế dầu thô của Iran đối với các khách hàng bên ngoài Liên minh châu Âu. Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục nhập khẩu dầu của Nga trong tháng 6 sau một sự vắng mặt ba tháng, bù đắp cho việc cắt giảm mua dầu của Iran, theo thống kê chính thức. Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố sẽ không tuân thủ các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ, nhưng nhiều công ty của họ có mối quan hệ sâu với mạng lưới quốc tế và có thể dễ bị Mỹ trừng phạt.
Tình hình này đã chuyển thành lợi nhuận cao hơn cho các công ty năng lượng quốc doanh của Moscow. Hôm thứ ba, Rosneft báo cáo tăng gấp ba lần thu nhập ròng lên 451 tỷ rúp (6,8 tỷ USD) trong chín tháng đầu năm 2018 so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu là do tăng sản lượng và giá Urals cao hơn.
