Chia rẽ Thổ - Nga- Iran sau loạt tấn công Syria?

Thổ Nhĩ Kỳ lên tiếng

Theo Al-monitor, Ankara liên tục có các quan sát trước diễn biến căng thẳng này tại Syria.

Căng thẳng Syria sau loạt tấn công. Ảnh:reuters

Chính sách Syria của Thổ Nhĩ Kỳ được cho rằng không nhất quán xung quanh vấn đề tấn công Syria của Mỹ và các đồng minh.

Truyền thông thân chính phủ Mỹ đưa tin ngày 13/4, Tổng thống Trump đã gọi các quốc gia Trung Đông, bao gồm Qatar, Ai Cập, các tiểu vương quốc Ả rập và Saudi Arabia là những người bạn trong khi Thổ Nhĩ Kỹ không có trong số đó. Theo các chuyên gia, có lý do cho sự bỏ qua của ông Trump. Nguyên nhân có thể là do những biểu hiện thân thiết của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Iran Hassan Rouhani vào ngày 4/4.

Sau cuộc không kích, các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ đã thông báo, mục tiêu của cuộc tấn công chỉ muốn nhằm ngăn chặn chương trình vũ khí hóa học của chính quyền Tổng thống Assad. Mỹ khẳng định rằng, các cuộc tấn công không làm thay đổi quá trình thực hiện chính sách của Washington.

Một quan chức cấp cao tại Ankara nói trên Al-Monitor trong điều kiện giấu tên: “Chúng tôi không ngạc nhiên nhưng thật sự thất vọng. Mặc dù đây là tín hiệu mới nhưng vẫn còn quá ít và quá muộn. Một số kỳ vọng rằng biểu hiện của Tổng thống Trump sẽ khác với cựu Tổng thống Obama. Chiến lược của chúng tôi tại Bắc Syria vẫn không thay đổi”.

Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ liên tục đưa ra phản ứng: “No to War” ( Không chiến tranh) vài giờ sau cuộc không kích. Tuyên bố chính thức đầu tiên từ Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ: “Cuộc không kích nhằm đối phó với vụ tấn công hóa học tại Douma. Vụ tấn công hóa học đang bị nghi ngờ do chính quyền Syria gây ra”.

Các quan chức chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ khác cũng đưa ra bình luận về cuộc tấn công do Mỹ dẫn đầu. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim bày tỏ mong  muốn thiết lập tiến trình hòa bình cho Syria.

Ông Yildirim cũng bày tỏ chỉ trích phương Tây.

“Trong 7 năm qua, mọi người đang chết mòn. Bản chất nhân đạo ở đâu khi liên tiếp là cuộc tấn công vũ khí hóa học. Đã đến lúc có thể chỉ Thổ Nhĩ Kỳ có thể mang lại hòa bình cho Syria”, ông Yildirim cho biết.

Trong khi đó, người phát ngôn chính quyền và phó Thủ tướng Bekir Bozdag đã nói với báo chí, căn cứ không quân Incirlik của NATO tại Adana không được sử dụng trong cuộc không kích và Thổ Nhĩ Kỳ đã được thông báo trước khi cuộc tấn công diễn ra.

Sau vụ tấn công Syria của Mỹ và các đồng minh, Tổng thống Erdogan cho biết: “Chính quyền Syria đã phải nhận câu trả lời về trách nhiệm gây ra cái chết cho những đứa trẻ vô tội. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, động thái của Mỹ và các đồng minh nhằm hạn chế khả năng xảy ra các vụ tấn công hóa học.”

Chia rẽ liên minh Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran

“Cuộc tấn công tên lửa vào Syria của Mỹ, Pháp và Anh đã tạo chia rẽ tiến trình Astana với sự tham gia của ba bên Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran”, Giám đốc Viện Nghiên cứu phương Đông Vitaly Naumkin cho biết.

Theo ông Naumkin, cả Moscow, Ankara và Tehran đều có quan điểm khác biệt nhằm giải quyết tình hình Syria. Tuy nhiên, Nga vẫn duy trì mối quan hệ này.

Ông Naumkin cho biết, xung đột Syria phải mất thời gian dài mới có thể giải quyết. Tuy nhiên, giải pháp quân sự nên được từ bỏ”, ông Naumkin kết luận.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, ngày 14/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh cho quân đội Mỹ tấn công tên lửa vào Syria bằng tàu chiến và máy bay. Anh và Pháp cũng đưa máy bay chiến đấu tham gia phóng tên lửa.

 Bộ quốc phòng Nga cho biết, quân đội Syria đã bắn rơi 71/103 tên lửa của đồng minh.

Tổng thống Trump viết trên Twitter “Nhiệm vụ đã hoàn thành”. Tuy nhiên, Tướng Mỹ Kenneth McKenzie của Lầu Năm góc thừa nhận, những tàn dư vẫn còn, và ông không thể đảm bảo rằng, Syria sẽ không có khả năng tiến hành tấn công hóa học một lần nữa.

 Vụ trưởng Vụ không phổ biến và kiểm soát vũ khí của Bộ Ngoại giao Nga - ông Vladimir Yermakov cho biết, cuộc chạy đua vũ trang trên thế giới đang trở nên thực sự nguy hiểm.

“Nga có cơ hội đối phó với các sức ép của Mỹ. Hiện tại là năm 2018, mọi người có thể nhìn thấy sự cân bằng công nghệ và quân sự của Nga. Moscow sẽ phản ứng đối với bất kỳ sức ép nào của Washington”, ông Vladimir Yermakov nói.

Tờ Guardian dẫn tin, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã có cuộc phỏng vấn trên truyền thông Pháp ngày 15-4. Theo đó, ông khẳng định kế hoạch ban đầu mà Tổng thống Trump đặt ra không chú trọng việc giới hạn không kích vào một số mục tiêu cụ thể có liên quan đến các nghi án tấn công hóa học.

Ông Macron khẳng định, Pháp cũng tin tưởng Tổng thống Trump về cuộc tấn công nhằm ngăn cản khả năng sử dụng vũ khí hóa học trong cuộc tấn công.

“Sứ mệnh của Mỹ không thay đổi. Tổng thống Mỹ vẫn giữ quan điểm sẽ đưa binh lính trở về nhanh. Chúng tôi quyết tâm xóa sạch khủng bố IS và ngăn cản lực lượng này trở lại. Chúng tôi mong muốn các đồng minh khu vực của Mỹ và các đối tác sẽ có trách nhiệm nhiều hơn nhằm đảm bảo an ninh khu vực”, Thư ký báo chí Sarah Sanders nói trong một tuyên bố.