Chiến thắng vang dội trong bỏ phiếu toàn quốc, cánh cửa quyền lực chính trị "trọn đời" mở toang cho Tổng thống Putin?

Reuters đăng tải, trong khi đại đa số người dân thể hiện sự ủng hộ với việc sửa đổi hiến pháp, một số nhà phê bình cho rằng kết quả của cuộc trưng cầu dân ý không thật sự chính xác.

Kết quả chính thức (dựa trên 98% phiếu đã được kiểm) chỉ ra, ông Putin đã dễ dàng dành được quyền tái tranh cử thêm hai nhiệm kì 6 năm nữa sau khi nhiệm kỳ hiện tại của ông kết thúc vào năm 2024. Điều đó có nghĩa, ông Putin có thể nắm quyền lãnh đạo nước Nga cho tới năm 83 tuổi. Hiện 67 tuổi, cựu nhân viên tình báo Nga đã điều hành đất nước trong hơn 2 thập kỷ cả ở vị trí thủ tướng và tổng thống.

Theo Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga, 78% số phiếu đã kiểm trên toàn quốc ủng hộ cho sửa đổi hiến pháp; chỉ hơn 21% phản đối. Bà Ella Pamfilova, người đứng đầu ủy ban khẳng định, cuộc bỏ phiếu diễn ra minh bạch và các nhân viên đã làm hết sức để đảm bảo các quy chuẩn được thực hiện tốt nhất.

Tuy nhiên, chính trị gia phe đối lập Alexei Navalny thể hiện sự phản đối và gọi cuộc bỏ phiếu là không có tính pháp lí và được tạo ra để ông Putin có thể làm tổng thống suốt đời.

"Chúng ta sẽ không bao giờ công nhận kết quả này", ông Navalny nói với người ủng hộ trong một video. Ông cũng cho hay, phe đối lập sẽ không biểu tình ở thời điểm hiện tại bởi vì đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, họ sẽ làm vậy ở quy mô lớn vào mùa thu nếu ứng cử viên đối lập bị cấm không tham gia các cuộc bầu cử địa phương hoặc kết quả bỏ phiếu bị thay đổi.

"Điều ông Putin e sợ nhất chính là trên đường phố", chính trị gia Navalny nói. "Ông ấy sẽ không rời đi cho tới khi chúng ta bắt đầu xuống đường phố với hàng trăm nghìn người và thậm chí là hàng triệu người".

Người dân Nga được khuyến khích ủng hộ động thái quyền lực của ông Putin với những "phần thường" có thể có là loạt căn hộ cũng như một chiến dịch quảng bá trong đó nhấn mạnh vào các sửa đổi hiến pháp khác như bảo vệ cho người về hưu và lệnh cấm hôn nhân đồng giới…

Trong ngày bỏ phiếu cuối cùng (1/7), theo chỉ thị của Tổng thống Putin, những người có trẻ em sẽ nhận được khoản tiền là 10.000 rúp (tương đương 141USD). Để ngăn ngừa virus corona mới, quá trình bỏ phiếu được kéo dài trong 7 ngày.

Ông Mikhail Volkov từ thủ đô Moscow cho hay, ông ủng hộ cho cải cách. "Chúng tôi cần tới những thay đổi triệt để và tôi ủng hộ cho điều đó", ông nhấn mạnh. Những người khác tỏ ra kém nhiệt tình hơn. "Nói thật tôi chưa đọc về những thay đổi," cử tri Lyudmila nói. "Nếu mọi thứ đã được quyết định, thì bỏ phiếu hay không cũng không còn ý nghĩa. Ở đất nước tôi là như vậy – đọc một vài thứ rồi bỏ phiếu, nên tôi đã bỏ phiếu [ủng hộ]".

Cơ quan bầu cử thống kê tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 65%.

Ông Putin hiện là nhà lãnh đạo đương chức lâu nhất trong lịch sử hiện đại nước Nga kể từ sau Josef Stalin. Trong bài phát biểu hôm thứ ba (30/6), ông không đề cập tới việc những thay đổi hiến pháp sẽ ảnh hưởng như thế nào tới sự nghiệp chính trị của mình.

Tổng thống Nga chia sẻ, ông vẫn chưa quyết định về tương lai. Tuy nhiên, giới chỉ trích nhận định, gần như chắc chắn ông Putin sẽ tái tranh cử; trong khi theo một số nhà phân tích khác, nhà lãnh đạo Nga sẽ để ngỏ các lựa chọn của mình nhằm tránh rơi vào tình trạng trở nên bị động vào cuối nhiệm kỳ.

Các cuộc thăm dò ý kiến của Levada cho thấy, tỷ lệ ủng hộ ông Putin vẫn cao, ở mức 60% - nhưng đã giảm đáng kể so với thời kỳ "hoàng kim" khi có tới gần 90% người dân Nga tán thành ông.

Do số ca nhiễm mới COVID-19 mỗi ngày tại Nga vẫn ở mức cao, phe đối lập không thể tổ chức biểu tình nhưng điều đó cũng không thể ngăn cản họ chỉ trích cuộc bỏ phiếu trên Internet.

Đáng chú ý, chiều ngày 1/7, một nhóm nhỏ các nhà hoạt động đã tiến hành một cuộc biểu tình quy mô nhỏ mang tính biểu tượng ở Quảng trường Đỏ. Họ xếp hình thành 4 chữ số 2036 trước khi bị cảnh sát giải tán. Bên cạnh đó, chiến dịch mang tên "Chiến dịch Không!" cũng kêu gọi người ủng hộ tiến về Quảng trường Pushkinskaya sau khi bỏ phiếu kết thúc.

"Chúng ta cần phải nhắc nhở chính quyền rằng chúng ta vẫn tồn tại và hàng chục triệu người trong chúng ta không muốn ông Putin lãnh đạo đất nước cho tới năm 2036", nhà hoạt động Andrei Pivorarov tuyên bố trong một video. Mặc dù vậy, chỉ có vài chục người xuất hiện. Những người tham gia biểu tình hô to khẩu hiệu "Nước Nga sẽ tự do" và giơ cao biểu ngữ yêu cầu ông Putin từ chức.