(Tổ Quốc) - Các trung tâm dạy tiếng Quan Thoại của Đài Loan đang mọc lên ở Đức, thay thế cho các cơ sở của Trung Quốc. Động thái này diễn ra trong bối cảnh các trường đại học châu Âu ngày càng cảnh giác với ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với quyền tự do học tập của họ.
Theo Nikkei Asia, những hành động trên của Đài Loan diễn ra khi hòn đảo này đang tăng cường sử dụng quyền lực mềm để cạnh tranh với Trung Quốc.
Sức mạnh của tiếng Quan thoại đến đâu?
Một chi nhánh mới của Trung tâm Học tiếng Quan thoại Đài Loan (TCML) đang chuẩn bị ra mắt tại Berlin, một nhân viên địa phương nói với Nikkei Asia. Đây sẽ là cơ sở thứ 3 tại Đức dạy tiếng Quan Thoại cho người lớn, sau hai cơ sở tại Hamburg và Heidelberg.
Trong những tháng gần đây, các trường đại học ở Dusseldorf, Hamburg, Ingolstadt và Trier đã từ bỏ hoặc bắt đầu loại bỏ hợp tác với các Viện Khổng Tử của Trung Quốc. Hành động này xuất phát từ những thách thức thực tế cũng như những trở ngại chính trị, khi Viện Khổng Tử ở Heidelberg thông tin với Nikkei rằng sinh viên đã không đăng ký lớp học của họ khi Trung Quốc dừng các sáng kiến trao đổi sinh viên trong thời kỳ đại dịch Covid-19.
TCML dạy tiếng Quan Thoại Đài Loan. Ảnh: Nikkei Asia.
Hiện tại, 35/45 TCML trên khắp thế giới nằm tại Mỹ, tại Vương quốc Anh, Pháp và Đức mỗi nơi đang có 2 cơ sở. Còn tại Áo, Ireland, Thụy Điển và Hungary, mỗi nơi đang có 1 cơ sở của TCML. Như cho thấy chi nhánh sắp tới tại Berlin, Đài Loan đang đẩy mạnh mở rộng hoạt động của các cơ sở này.
Dù vậy, con số này vẫn còn thấp so với số lượng các Viện Khổng Tử trên toàn cầu. Đến cuối năm 2019, 550 học viện Khổng Tử và 1.172 phòng học đã được thành lập tại 162 quốc gia trên thế giới. Riêng châu Âu đã có 187 viện ở 41 quốc gia.
TCMLs chỉ tuyển dụng giáo viên tiếng Quan Thoại không có hộ chiếu Trung Quốc, Macao hoặc Hồng Kông. Học sinh chỉ học các ký tự Trung Quốc phồn thể - thay vì các ký tự giản thể được sử dụng ở Trung Quốc đại lục.
Nhà nghiên cứu Barbara Pongratz tại đơn vị tham vấn Merics China ở Berlin cho biết: "Liệu các TCML có trở thành một đối thủ đáng gờm của các Viện Khổng Tử hay không còn phụ thuộc vào việc liệu chương trình OCAC (Hội đồng quan hệ cộng đồng nước ngoài của Đài Loan) còn hoạt động sau năm 2022 hay không và liệu chính phủ Đức có đưa ra phiên bản riêng của Sáng kiến Giáo dục Đài Loan – Mỹ hay không". Sáng kiến Giáo dục Đài Loan – Mỹ được Washington đưa ra vào năm 2020 nhằm chấm dứt liên minh giáo dục với Trung Quốc và khuyến khích nhiều người Đài Loan dạy tiếng phổ thông hơn ở Mỹ.
Ảnh hưởng của các Viện Khổng Tử khó bị lu mờ
Theo OCAC, một nhóm đồng hương ở nước ngoài mở TCML sẽ nhận được tối đa 20.000 đô la để chi trả cho các chi phí như thuê địa điểm và sửa chữa tòa nhà. Trong năm thứ hai và thứ ba sau khi thành lập, các cơ sở này sẽ được trợ cấp hàng năm tối đa là $ 10.000, ngoài ra các cơ sở này sẽ được thu phí nhập học, phí khóa học và các khoản đóng góp.
Theo bà Pongratz, con số đó tương đối thấp so với số tiền từ 100.000 đến 150.000 USD mà Viện Khổng Tử nhận được từ trường đại học đối tác Trung Quốc khi thành lập ban đầu, cùng với nguồn tài trợ bổ sung thông qua học phí và từ các nguồn như các trường đại học chủ nhà và trong một số trường hợp là các bang của Đức.
Ở Đức, việc thúc đẩy việc giảng dạy tiếng Quan Thoại của Đài Loan đang diễn ra đúng lúc, vì chính phủ liên minh dưới thời Thủ tướng Olaf Scholz đã đang hướng đến cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc tại nước này.
Theo một cuộc điều tra quốc hội mới nhưng chưa được công bố của phe đối lập Đức do Nikkei Asia thu được, khi trả lời câu hỏi liệu Đức có hướng đến xây dựng một Sáng kiến giáo dục Đài Loan để tuyển dụng giáo viên tiếng Đài Loan, chính phủ liên minh nói rằng "các bên liên quan từ Đài Loan có thể là đối tác có giá trị trong việc tạo ra sự tự chủ đối với Trung Quốc".
Vào tháng 4, tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Đức dành cho những người bị đe dọa quốc tế đã kêu gọi các nhà hoạch định chính sách tách các Viện Khổng Tử khỏi các trường đại học và ngừng nguồn tài trợ công. Tổ chức phi chính phủ này cũng cho biết các khoản đóng góp tài chính của các công ty Đức như Audi và Siemens cho các Viện Khổng Tử là có mục đích, nhắm tới giúp hoạt động kinh doanh của họ ở Trung Quốc suôn sẻ. Cả hai công ty đều không phản bác những cáo buộc như vậy một cách rõ ràng.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Pongratz của Merics không tin rằng TCML sẽ đủ sức loại bỏ các Viện Khổng Tử trong tương lai gần.
"Ngay cả khi các thỏa thuận đối tác của họ với các trường đại học ở đây bị hủy bỏ, hầu hết các Viện Khổng Tử vẫn hoạt động, khi nguồn tài trợ địa phương bị mất có thể được thay thế bằng Trung Quốc hoặc các nguồn tài trợ khác", bà Pongratz nói.
Bà nói thêm: "Đức không có khả năng chuyển nguồn tài trợ công từ các Viện Khổng Tử sang các TCML, vì điều này được coi là một tín hiệu cứng rắn quá rõ ràng đối với Trung Quốc".
