Đẩy mạnh tuyên truyền về UNESCO và vị thế của Việt Nam trong UNESCO

Phát tại hội nghị, ông Triệu Minh Long - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Thông tin và Truyền thông) khẳng định trong nhiều năm qua, Việt Nam luôn là một trong những quốc gia tham gia tích cực, chủ động và hiệu quả trong các cơ chế hợp tác của UNESCO.

Với vai trò là Thường trực Tiểu ban Thông tin thuộc Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, ông Triệu Minh Long cho rằng, hội nghị là cơ hội để cùng thông tin, trao đổi và thảo luận để nâng cao vị thế của Việt Nam trong UNESCO; quảng bá, phát huy được các di sản văn hóa và các khu công viên địa chất một cách bền vững, không chỉ cho thế giới mà cho chính người dân Việt Nam được hưởng lợi từ công tác này.

Chương trình hội nghị phổ biến các ưu tiên tuyên truyền về UNESCO và sự tham gia của Việt Nam trong UNESCO gồm 2 nội dung chính: Kế hoạch hoạt động và định hướng tuyên truyền về UNESCO trong năm 2023 của UBQG UNESCO Việt Nam và 4 Tiểu ban (Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội, Văn hóa và Giáo dục); Bảo tồn và phát huy 7 Di sản tư liệu thế giới và khu vực của Việt Nam, Bảo tồn và phát huy giá trị tại các khu công viên địa chất toàn cầu để hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.

Tại Hội nghị, đại diện Ban thư ký và các tiểu ban của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam giới thiệu kế hoạch hoạt động và định hướng tuyên truyền về UNESCO trong năm 2023; một số hoạt động ưu tiên tuyên truyền của Tiểu ban Giáo dục, Tiểu ban Khoa học Xã hội, Tiểu ban Văn hóa và Tiểu ban Khoa học xã hội. Theo đó, thời gian qua, hợp tác giữa Uỷ ban quốc gia UNESCO Việt Nam và UNESCO có nhiều khởi sắc khi Uỷ ban đã phối hợp với các địa phương, các đơn vị liên quan xây dựng và vận động thành công UNESCO ghi danh một số hồ sơ.

Trong đó, có 57 danh hiệu UNESCO gồm 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 15 di sản văn hóa phi vật thể, 9 di sản tư liệu cấp khu vực và thế giới, 11 khu dự trữ sinh quyển thế giới, 3 công viên địa chất toàn cầu, 1 thành phố sáng tạo, 1 thành phố hòa bình, 6 danh nhân quốc tế, 3 thành phố học tập toàn cầu, 23 trường ASPnet. Đồng thời, Uỷ ban đã, đang phối hợp triển khai hiệu quả Bản ghi nhớ Việt Nam – UNESCO giai đoạn 2021 – 2025; là thành viên tích cực, có trách nhiệm của Hội đồng Chấp hành UNESCO và Uỷ ban liên Chính phủ Công ước UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể…

Trong thời gian tới, ở lĩnh vực văn hoá, Uỷ ban quốc gia UNESCO Việt Nam sẽ tăng cường xây dựng khung thể chế quốc gia đẩy mạnh cam kết của khu vực công và tư; hoàn thiện khung thể chế quốc gia về di sản tư liệu của Việt Nam. Bên cạnh đó, Uỷ ban sẽ tiến tới tham gia các khuôn khổ pháp lý tiêu chuẩn của UNESCO. Về thông tin truyền thông, Uỷ ban tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ các chương trình quốc tế; nâng cao kiến thức về thông tin, truyền thông và kỹ năng số, khả năng phân biệt tin giả, thông tin xấu độc. Uỷ ban cũng sẽ khai thác các chương trình sử dụng công nghệ thông tin trong bảo tồn và phát huy giá trị các danh hiệu của UNESCO.

Thạc sĩ Vũ Thị Vân Anh - Ban Hợp tác quốc tế (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) cho biết, năm 2023, Tiểu ban Khoa học xã hội sẽ ưu tiên tuyên truyền 5 nội dung chính. Đó là: (1) Hội thảo chuyên môn thường niên của Tiểu ban Khoa học xã hội (dự kiến vào tháng 11/2023). Hội thảo này nhằm đóng góp về lĩnh vực khoa học xã hội nói chung và đặc biệt cho lĩnh vực đạo đức trong trí tuệ nhân tạo hay lĩnh vực về quyền tiếp cận giáo dục của những đối tượng dễ bị tổn thương.

(2) Truyền thông các kết quả nghiên cứu về khoa học xã hội trong bảo tồn và phát huy các giá trị di sản nhằm tăng cường đẩy mạnh nghiên cứu bảo tồn và phát huy các giá trị di sản vật thể và phi vật thể đã được UNESCO công nhận.

(3) Duy trì và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam.Từ đó, thúc đẩy tuyên truyền và vận động nhằm nâng cao nhận thức và vai trò của khoa học xã hội và nhân văn trong giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam.

(4) Chia sẻ thông tin và tư vấn chính sách trong quá trình hoạch định và định hình chính sách nhằm nâng cao nhận thức và vai trò của khoa học xã hội và nhân văn trong bối cảnh biến đổi xã hội không ngừng và đầy thách thức về những tác động của chiến tranh, dịch bệnh… đối với hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới.

(5) Tăng cường phối hợp với các địa phương có di sản để đẩy mạnh nghiên cứu, quảng bá và phát huy các giá trị của các di sản được UNESCO công nhận ở Việt Nam.

TS. Phạm Thị Khánh Ngân - Phó trưởng phòng, Phòng Quản lý bảo tàng và di sản tư liệu, Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL) cho biết, với Chương trình Ký ức thế giới, Việt Nam tham gia rất tích cực khi liên tục có những khảo sát, đánh giá sơ bộ khối lượng di sản tư liệu đang tiềm ẩn trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam, bao gồm phần lớn di sản tư liệu nằm trong các hệ thống bảo tàng, thư viện, di tích, đặc biệt là cộng đồng, dòng họ, cá nhân và một bộ phận tại các trung tâm lưu trữ của Bộ Nội vụ.

Cục Di sản văn hóa cũng thường xuyên thông báo và hướng dẫn các Sở liên quan của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc triển khai các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu trên phạm vi toàn quốc tại Công văn số 311/DSVH-QLBT&TTTL ngày 10.5.2021.

Hằng năm, các văn bản hướng dẫn các địa phương về tiêu chí, quy trình xây dựng và thẩm định các hồ sơ đề cử ghi danh thế giới theo thông báo của Uỷ ban quốc gia Chương trình Ký ức thế giới đều được ban hành.

TS. Phạm Thị Khánh Ngân cho biết, Bộ VHTTDL sẽ tập trung nâng cao nhận thức của toàn xã hội thông qua các hoạt động tuyên truyền về bảo vệ, phát huy giá trị di sản tư liệu; đưa di sản tư liệu hòa chung với di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Đặc biệt, hiện Bộ VHTTDL đang nỗ lực hoàn thiện hành lang pháp lý (bổ sung nội dung quản lý nhà nước về di sản tư liệu vào Luật Di sản văn hóa và các văn bản dưới Luật); tập trung kiểm kê, thu thập, quản lý, xây dựng, thẩm định các dự án, đề án bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu.