Đối thoại nóng: Ngoại trưởng Pompeo “mạnh mẽ” bảo vệ TT Trump về Nga

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 25/7 đã trình trước Quốc hội những gì ông gọi là "bằng chứng" cho việc Tổng thống Trump sẵn sàng buộc Nga chịu trách nhiệm về các hoạt động xấu của họ, bao gồm cáo buộc can thiệp vào bầu cử Mỹ và các hành vi “sai trái” trên khắp thế giới.

Trong lời khai gửi tới Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, ông Pompeo nói rằng Tổng thống "nhận thức rõ những thách thức mà Nga đặt ra" và đã thực hiện "một số hành động đáng kinh ngạc để bảo vệ quyền lợi của chúng ta". Ông Pompeo cũng bảo vệ thượng đỉnh ở Phần Lan giữa ông Trump và Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga – trước đó đã bị phủ bóng bởi nhiều nghi ngờ Tổng thống Mỹ không cứng rắn đối với Moscow.

Sóng gió cáo buộc Nga can thiệp bầu cử

Động thái từ ông Pompeo cũng hướng tới tháo gỡ những căng thẳng về thượng đỉnh Helsinki, khi ông Trump lên tiếng nghi ngờ về kết luận của cộng đồng tình báo Mỹ cho rằng Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tại phiên điều trần trước Ủy ban đối ngoại thượng viện Mỹ. (Nguồn: New York Times)

Thượng nghị sĩ Robert Menendez từ New Jersey – một thành viên Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban đối ngoại thượng viện, nói  "Chúng tôi không biết sự thật là gì, bởi vì không ai khác ở trong phòng họp khi đối thoại diễn ra", ông Menendez nói.

Về cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ, ông Pompeo nói với ủy ban, Tổng thống chấp nhận những phát hiện rằng các cuộc tấn công mạng của Nga diễn ra, và rằng ông ấy "có một sự hiểu biết đầy đủ và đúng đắn về những gì đã xảy ra."

"Tôi biết - tôi đã thông báo cho ông ấy trong hơn một năm," ông Pompeo nói, ám chỉ thời gian ông là giám đốc CIA.

Nhấn mạnh rằng ông Trump sâu sắc tôn trọng công việc của cộng đồng tình báo, ông Pompeo đưa ra những gì ông mô tả là "bằng chứng" mà ông Trump buộc Nga chịu trách nhiệm, bao gồm việc áp đặt các lệnh trừng phạt, trục xuất các nhà ngoại giao và đóng cửa lãnh sự và cung cấp vũ khí cho Ukraine- nơi quân đội chính phủ đang đối đầu với lực lượng li khai thân Nga ở  miền đông, cùng những hành động tại nhiều khu vực khác.

Và ông Pompeo cũng chỉ ra một tuyên bố chính thức, do Bộ Ngoại giao ban hành ngay trước khi ông lên kế hoạch phát biểu trước Ủy ban đối ngoại Thượng viện, từ chối công nhận việc Nga sáp nhập Crimea và nói rằng hành động  này là "trái với luật pháp quốc tế."

Kịch liệt về thượng đỉnh Mỹ - Nga

Buổi điều trần đã có một khởi đầu đầy kịch liệt khi ông Pompeo mạnh mẽ bác bỏ việc ông Menendez hỏi ông về những gì đã xảy ra trong hơn hai giờ đàm phán một đối một giữa ông Trump và ông Putin.

Ông Pompeo đã không tham dự cuộc họp đó, và ngày 25/7 đã bỏ qua các truy vấn cụ thể về việc liệu hai nhà lãnh đạo này có thảo luận về khả năng giảm trừng phạt Moscow hay không, những gì ông Trump nói về Crimea và chi tiết về các cuộc hội thoại của họ về Syria.

"Tổng thống có quyền có các cuộc họp riêng", ông Pompeo nói.

Ngày 24/7, ông Pompeo nói rằng ông đã nói chuyện với ông Trump và Ngoại trưởng Nga, Sergey V. Lavrov, về các cuộc thảo luận ở Helsinki. Và ngày 25/7, Ngoại trưởng Mỹ cho biết, hai nhà lãnh đạo Trump và Putin “nhất trí là họ có lập trường bất đồng” về Ukraine.

Phương Tây lâu nay không công nhận việc Nga sáp nhập Crimea. Sau cuộc họp ở Helsinki, đại sứ Nga tại Mỹ nói rằng hai Tổng thống đã thảo luận riêng về khả năng tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để xác định tương lai của Ukraine. Nhưng một phát ngôn viên của Hội đồng an ninh ưuốc gia Mỹ bác bỏ bất kỳ cuộc trưng cầu dân ý nào như vậy, nói rằng nó "không có tính hợp pháp."

Bảo vệ động thái quân sự của ông Trump

Trong phiên điều trần, Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen của đảng Dân chủ đến từ New Hampshire, đã hỏi liệu hai Tổng thống có thảo luận về việc giảm quy mô sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Syria hay không. Ông Pompeo lặp lại rằng "không có thay đổi gì đối với chính sách của Hoa Kỳ."

“Đó không hẳn là câu hỏi,” bà Shaheen đáp lại.

“Đó là điều quan trọng,” ông Pompeo trả lời. "Điều quan trọng là những gì Tổng thống Trump đã chỉ đạo chúng tôi làm sau cuộc họp của ông."

Những phản ứng của ông Pompeo đã cho thấy sự khác biệt giữa những tuyên bố và hành động của ông Trump đối với Nga. Trong khi đưa ra những tuyên bố rất hòa hoãn thì chính quyền ông Trump vẫn thực hiện nhiều chính sách rất cứng rắn với Nga.

Quân đội Nga và Mỹ đang ở hai phe đối lập trong cuộc nội chiến kéo dài bảy năm của Syria. Moscow là bên ủng hộ mạnh nhất cho Tổng thống Bashar al-Assad của Syria; còn vào tháng 4, Mỹ đã tấn công một số địa điểm ở Syria để trừng phạt việc ông Assad được cho là thực hiện tấn công hóa học nhằm vào dân thường Syria.

Tiếp tục trừng phạt mạnh vào Nga

Các thượng nghị sĩ Mỹ hiện cũng đang thúc đẩy các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Nga.

Ngoài những câu trả lời về những gì đã xảy ra trong cuộc họp Trump-Putin, các nhà lập pháp Mỹ cũng đã nói về việc thực hiện các hành động bổ sung để chống lại sự gia tăng hiện diện của Nga.

Hôm thứ Ba, ông Menendez và Thượng nghị sĩ Lindsey Graham- thành viên đảng Cộng hòa từ Nam Carolina, đã vạch ra dự thảo mà họ đang chuẩn bị để đưa ra những biện pháp trừng phạt mới đối với Nga.

Các biện pháp trừng phạt bổ sung, các thượng nghị sĩ này cho biết trong một tuyên bố chung, nhằm "đảm bảo tối đa tác động đối với chiến dịch của Kremlin nhằm chống lại nền dân chủ của chúng ta và trật tự quốc tế dựa trên luật pháp."