(Tổ Quốc) - Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt với một giai đoạn tăng trưởng yếu và lạm phát cao kéo dài, Đông Nam Á là một khu vực hiếm hoi nhìn thấy sự lạc quan, với các nền tảng cơ bản vững chắc, tốc độ tăng trưởng nhanh và một tương lai tươi sáng, trang The Edge Markets dẫn đánh giá của HSBC.
Khu vực này đã thể hiện tiềm năng của mình gần đây khi tổ chức chuỗi cuộc họp của các nhà lãnh đạo toàn cầu, trong đó có sự kiện APEC ở Bangkok và Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali.
Đông Nam Á đã chuẩn bị cho sự tăng trưởng. Trong bối cảnh toàn cầu bị hạ chỉ số dự báo kinh tế, Báo cáo Triển vọng của Ngân hàng Phát triển châu Á đưa ra hồi tháng 9 vừa qua đã nâng dự báo tăng trưởng GDP của khu vực từ 4,9% lên 5,1%. Theo đó, Thái Lan, Singapore, Indonesia, Philippines, Malaysia và Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng từ 3,2% đến 7,6% trong năm nay, bất chấp những bất ổn kinh tế.
Nền tảng tăng trưởng này đang khiến Đông Nam Á được công nhận về mặt kinh tế dù một cách muộn màng. Vào năm 2022, 1.500 công ty từ Trung Quốc, Pháp, Đức, Ấn Độ, Mỹ và Vương quốc Anh đã được khảo sát ý kiến và cho biết 90% công ty nước ngoài đang hoạt động trong khu vực này có kế hoạch tăng cường sự hiện diện của họ trong hai năm tới. Hai phần ba số công ty cũng kỳ vọng họ sẽ gia tăng quy mô ở đây từ 20% trở lên trong 12 tháng tới.
Các nền kinh tế Đông Nam Á đang được đánh giá tích cực. Ảnh: Reuters.
Tập trung hội nhập quốc tế
Đông Nam Á đã tham gia nhiều thỏa thuận thương mại và đều mang lại cơ hội lớn để vươn tới cả ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Khu vực này nằm ở ngã tư của hai trong số các Hiệp định Thương mại Tự do lớn nhất thế giới: Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), bao trùm toàn bộ Đông Nam Á, và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), với Malaysia, Singapore và Việt Nam là thành viên. Sự cởi mở và chủ nghĩa quốc tế của nơi này đã mang lại lợi ích: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) gồm 10 thành viên là khối thương mại phát triển nhanh nhất thế giới và hiện chiếm gần 8% xuất khẩu toàn cầu.
Tuy nhiên, những lợi ích này đang bị đe dọa khi các nước lớn đang thể hiện sự quan tâm với chủ nghĩa bảo hộ. Do vậy, các cuộc họp APEC và G20 là cơ chế hoàn hảo để các nhà lãnh đạo toàn cầu tái cam kết tuân thủ các nguyên tắc thương mại tự do. Chủ nghĩa đa phương đã mang lại những cải thiện đáng kinh ngạc về mức sống ở các nền kinh tế phát triển và giúp hàng tỷ người thoát khỏi đói nghèo ở các thị trường đang phát triển trong 50 năm qua.
Ba chữ D: Nhân khẩu học, Kỹ thuật số và Tính năng động (Demographics, Digital and Dynamism)
Đông Nam Á có 680 triệu dân, cao hơn cả EU và Mỹ. Và nhiều người trong số này đang ngày càng trở nên giàu có và có học thức, lực lượng lao động cũng ngày càng lành nghề và mức lương cạnh tranh. Dân số trẻ, khả năng cơ động cao cũng khiến tầng lớp người tiêu dùng ngày càng tăng trong những năm tới. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN, Đông Nam Á sẽ có thêm khoảng 140 triệu người tiêu dùng mới vào năm 2030.
Và những người tiêu dùng mới đó sẽ được trao quyền và kết nối trong môi trường kỹ thuật số ngày càng hiện đại. Một báo cáo chung do Google, Temasek và Bain hợp tác nghiên cứu đưa ra rằng dân số khu vực này đang truy cập trực tuyến với tốc độ chóng mặt. Ước tính có khoảng 40 triệu người dùng internet mới vào năm 2020 và 2021. EMarketer cũng dự đoán rằng doanh số bán hàng thương mại điện tử của khu vực này sẽ tăng 21%, tốc độ nhanh nhất thế giới, lên tổng số 90 USD trong năm nay.
Sự thịnh vượng đang được thúc đẩy khi cộng đồng địa phương luôn có tinh thần kinh doanh và giờ còn có thêm các nguồn lực để đầu tư vào tăng trưởng kinh doanh. Chẳng hạn, sự thịnh vượng ở Thái Lan dự kiến sẽ tăng gần 60% từ năm 2022 đến năm 2030, với số lượng triệu phú dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong cùng thời kỳ, theo nghiên cứu của HSBC.
Bất chấp những dự báo về suy thoái kinh tế toàn cầu, nhiều nền kinh tế Đông Nam Á đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Và khi thế giới dần trở lại bình thường cùng các hạn chế đi lại được nới lỏng, khu vực này có thể sẽ nhận được sự thúc đẩy đáng kể, đặc biệt là đối với các nền kinh tế chú trọng du lịch như Thái Lan.
Thách thức dài hạn: biến đổi khí hậu
Triển vọng tươi sáng không có nghĩa là Đông Nam Á không bị ảnh hưởng bởi nhiều cơn gió ngược. Lạm phát toàn cầu sẽ làm giảm nhu cầu xuất khẩu và những thách thức địa chính trị làm tăng thêm mức độ bất ổn ngay cả khi việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng mang lại sự hiệu quả tức thì cho các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan và Malaysia.
Nhưng về lâu dài, thách thức lớn nhất là biến đổi khí hậu. Đông Nam Á là một trong những khu vực có nguy cơ cao nhất thế giới khi nói đến sự nóng lên toàn cầu nói chung và mực nước biển dâng nói riêng. Về mặt kinh tế, Ngân hàng Phát triển Châu Á ước tính rằng nếu không được kiểm soát, biến đổi khí hậu sẽ làm giảm 11% GDP của Đông Nam Á vào cuối thế kỷ này. Dù vậy, khu vực này cũng đưa ra nhiều cam kết rất rõ ràng. Tất cả 10 quốc gia ASEAN đều đã ký kết hiệp định Paris và ASEAN đã cam kết tạo ra 23% năng lượng tái tạo sơ cấp vào năm 2025.
Vượt lên hệ lụy của đại dịch toàn cầu trong vài năm qua và những bất ổn khác của thị trường, những năm tới được dự đoán là thời kỳ đầy hứa hẹn đối với Đông Nam Á, tràn ngập những cơ hội tiềm năng từ khả năng phát triển bền vững, tích hợp công nghệ kỹ thuật số, kết nối thương mại và sự lan tỏa thịnh vượng.
