Giải giáp vũ khí Triều Tiên: Mỹ phải mất đến 10 năm nữa?

Chỉ một năm giải giáp vũ khí là phi thực tế

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chuẩn bị cho chuyến thăm Triều Tiên trong tuần này.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, đây là chuyến thăm Triều Tiên lần thứ 3 của ông Pompeo trong vòng 3 tháng nay và sẽ là chuyến thăm đầu của một quan chức Mỹ cấp cao kể từ sau cuộc gặp lịch sử của Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào ngày 12/6 tại Singapore. Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un từng tuyên bố phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên tại thượng đỉnh Singapore.

Tổng thống Donald Trump cho rằng, Triều Tiên không còn là mối đe dọa hạt nhân nữa trước các nghi ngờ về tiến trình phi hạt nhân hóa của nước này.

Cách đây ít nhất 3 tuần, ông Pompeo cho biết, Mỹ muốn Triều Tiên đưa ra các bước giải giáp vũ khí hạt nhân trong vòng 2 năm tới trước khi Tổng thống Trump kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 1/2021.

Vào ngày 1/7, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Trump -ông John Bolton đã công bố kế hoạch một năm đầy tham vọng. Ông Bolton cho biết, nếu Bình Nhưỡng quyết định từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân và sau đó, chúng ta có thể đẩy nhanh quá trình hợp tác.

Dòng thời gian mà ông Trump đưa ra đối lập với tính toán mà các chuyên gia đưa ra nhằm tiến tới thỏa thuận phi hạt nhân hóa đối với Triều Tiên. Giới phân tích cho biết, bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần nhà lãnh đạo Kim Jong-un đưa ra một chương trình minh bạch. Các báo cáo tình báo gợi ý rằng nhiều khả năng Bình Nhưỡng đang tiếp tục mở rộng các cơ sở hạt nhân.

Không phải một năm mà cần tới 10 năm?

“Kế hoạch một năm hoàn tất chương trình giải giáp vũ khí hạt nhân Triều Tiên của Tổng thống Trump khó khả thi. Nếu đó là vị trí của chúng ta, điều này hoàn toàn có thể làm được. Chúng ta nên thử và xem đến đâu”, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ Joel Wit cho biết.

Cho đến nay, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã chấm dứt các vụ thử tên lửa và hạt nhân đồng thời liên tục phá hủy đường hầm tại các khu thử hạt nhân của Triều Tiên. Tuy nhiên, vệ tinh quan sát cho thấy Triều Tiên hiện vẫn chưa có tín hiệu từ bỏ các chương trình vũ khí. Các chuyên gia cho rằng, việc sử dụng hình ảnh vệ tinh cho thấy Bình Nhưỡng có thể vẫn duy trì chương trình hạt nhân và tên lửa.

Theo tờ Washington Post, các quan chức tình báo Mỹ liên tục đưa ra kết luận rằng Triều Tiên không bao giờ từ bỏ hạt nhân và tính toán các che giấu hàng loạt vũ khí mà họ đang sở hữu. Washington Post cho rằng, Bình Nhưỡng có nhiều khu sản xuất bí mật.

Washington Post trích dẫn nguồn tin từ các quan chức giấu tên cho biết, Triều Tiên không có ý định phá hủy hoàn toàn kho vũ khí hạt nhân. Bằng chứng đã thu thập kể từ thượng đỉnh Mỹ-Triều cho thấy Bình Nhưỡng luôn có sự chuẩn bị số lượng đầu đạn hạt nhân.

Một quan chức Mỹ nói trên AP rằng, báo cáo của Washington Post là chính xác.

“Các cơ quan tình báo Mỹ tin tưởng rằng, Triều Tiên đang tăng cường sản xuất nhiên liệu cho các vũ khí hạt nhân tại các cơ sở bí mật trong các tháng qua. Nhiều khả năng, nước này đang cố gắng che giấu điều này trong khi tìm sự nhượng bộ của Mỹ thông qua cuộc gặp thượng đỉnh”, quan chức Mỹ này cho biết.

Triều Tiên và Washington phải đưa ra thống nhất các điều khoản thực hiện tiến trình phi hạt nhân hóa.  

“Phi hạt nhân hóa là nhiệm vụ không đơn giản. Không có tiền lệ cho một quốc gia thử nghiệm vũ khí hạt nhân và phát triển kho hạt nhân lại có thể từ bỏ vũ khí hạt nhân”, ông Daryl Kimball, giám đốc điều hành của Hiệp hội kiểm soát vũ khí tại Washington cho biết.

Ông David Albright thuộc Viện khoa học và an ninh quốc tế gợi ý rằng, Mỹ cần phải tiết lộ danh sách đầy đủ danh sách về các khu thử hạt nhân, bao gồm urani và plutoni. Ông David Albright cũng cho biết, Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nên đưa ra quyết định về việc có nên di chuyển vũ khí hạt nhân ra khỏi Triều Tiên để thực hiện quá trình giải giáp hoặc có thể thực hiện trong Bình Nhưỡng.

Ngay cả khi Triều Tiên có hợp tác thì quá trình giải giáp vũ khí hạt nhân vẫn cần phải thêm thời gian.

Các chuyên gia nghiên cứu đề xuất về lộ trình 10 năm cho quá trình thực hiện giải giáp vũ khí nếu Bình Nhưỡng phối hợp.

“Triều Tiên sẽ không từ bỏ các vũ khí và chương trình vũ khí cho đến khi an ninh có thể đảm bảo”, các chuyên gia cho biết.

“Các gợi ý về việc đưa vũ khí hạt nhân Triều Tiên ra khỏi nước này nhằm thực hiện quá trình giải giáp vũ khí là quá ngây thơ và nguy hiểm. Các vũ khí phải được tháo rời bằng chính người đã lắp giáp. Mặc dù Mỹ nên chuẩn bị chấp nhận tất cả sự nhượng bộ thì ông Kim cũng nên chấp thuận điều này sơm hơn và bắt đầu từ việc đóng cửa các khu thử hạt nhân”, các chuyên gia nhận định.