Giám ngục người Pháp và kỷ vật vô giá về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Giám ngục Paul Atoine Miniconi, sinh ngày 7/12/1897 tại Bocognano, thuộc đảo Corse, Cộng hòa Pháp. Ông được cử sang Việt Nam làm việc tại nhà tù Côn Đảo từ năm 1920-1952 và được giao nhiệm vụ canh gác, đi tuần và quản lý tù nhân trong nhà tù.

Khu Di tích nhà tù Côn Đảo là một trong những di tích lịch sử đặc biệt của Việt Nam. Trong suốt 113 năm (1862 -1975), thực dân Pháp và sau đó là đế quốc Mỹ đã biến nơi đây thành “Địa ngục trần gian”giam cầm, đầy đọa hàng chục vạn chiến sỹ cách mạng và những người yêu nước Việt Nam thuộc nhiều thế hệ.

Nhưng cũng chính nơi đây, những người chiến sỹ cách mạng đã kiên cường đấu tranh bất khuất, giữ vững khí tiết cách mạng. Cội nguồn của niềm tin và sức mạnh vô song đó được bắt nguồn từ lý tưởng cách mạng, tình cảm đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu và với Đảng Cộng sản Việt Nam.

Trong chốn ngục tù, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là nguồn cổ vũ, động viên lớn lao đối với những chiến sỹ cách mạng đấu tranh giữ vững khí tiết người Cộng sản.

Để có tấm hình của Người khi bí mật chào cờ, kết nạp Đảng, các chiến sỹ tù Côn Đảo đã vẽ, thêu hình Chủ tịch Hồ Chí Minh theo trí tưởng tượng của mình và tìm mọi cách cất giữ trước sự kiểm soát gắt gao của kẻ thù. Họ coi đó tài sản vô giá, bởi lẽ hình ảnh đẹp nhất trong tâm trí của họ đó là Tổ quốc là Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Trong thời gian làm việc tại đây, nhận thấy những dấu hiệu bất thường từ những người tù, khi cho kiểm tra một phòng giam trong hệ thống trại giam, giám ngục Paul Atoine Miniconi đã phát hiện các chiến sỹ Cộng sản dường như đang cố cất giấu một vật mà ông nghi có thể là vũ khí.

Từ nghi ngờ đó, ông Miniconi tổ chức khám xét và thu được bức tượng bán thân của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ mà những người Cộng sản yêu mến, kính trọng và tôn thờ, bức tượng mà họ đã bí mật cất giấu vượt qua sự kiểm soát gắt gao của chính quyền Pháp đem theo ra Côn Đảo.

Tận mắt chứng kiến tinh thần quả cảm của các chiến sỹ Cộng sản, ông Paul hiểu được tình cảm, lòng trung thành của những chiến sỹ Cộng sản đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông đã quyết định giữ bức tượng đó như một kỷ niệm của riêng mình về những năm tháng làm việc của ông tại Côn Đảo.

Sau khi hết thời gian làm việc tại Việt Nam, năm 1952, ông trở về sinh sống và làm việc tại Đảo Corse, Cộng hòa Pháp. Bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh được ông trân trọng, gìn giữ trong gia đình. Trước khi mất, ông đã để lại bức tượng cho người con trai Paul Miniconi, người đã từng sống ở nơi làm việc của cha mình tại Côn Đảo vào thế kỷ trước.

Ngày 1/12/2019, ông Paul Miniconi cùng với nhà sử học Pháp Frank Senateur đã trao bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Pháp Nguyễn Thiệp để chuyển về bàn giao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh bảo quản lưu giữ và phát huy giá trị của bức tượng.

Một điều hết sức thú vị, Đại sứ Nguyễn Thiệp – người tiếp nhận bức tượng từ ông Paul Miniconi - lại chính là con trai của người tù Cộng sản từng bị giam giữ tại nhà tù Côn Đảo trong giai đoạn ông Paul Antoine Miniconi làm giám nguc tại đây.

Với ông Paul Miniconi, việc trao lại bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Chính phủ và nhân dân Việt Nam chính là thực hiện di nguyện thiêng liêng của người cha thân yêu của mình.

Ngày 25/2/2020, Bộ Ngoại giao đã chuyển giao bức tượng này cho Bảo tàng Hồ Chí Minh để bảo quản và phát huy giá trị tinh thần của kỷ vật./.