(Tổ Quốc) - Theo CNBC, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng về khả năng kinh tế Trung Quốc và Mỹ sẽ không còn phụ thuộc vào nhau.
Tuy nhiên, các dữ liệu gợi ý rằng tiến trình như vậy có thể tạo ra thách thức cho cả hai nền kinh tế vốn đã kết nối với nhau trong nhiều năm. Mỹ và Trung Quốc là đối tác thương mại chính trong thời gian dài và cả hai nước phụ thuộc vào chuỗi cung ứng mặt hàng cũng như dịch vụ của nhau.
Ảnh minh họa. Nguồn: AFP / Getty Images
Trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang, các nhà đầu tư và nhà phân tích đều bày tỏ lo lắng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tách rời nhau và điều này sẽ gây cản trở đối với các công ty hoạt động trên trường quốc tế.
"Các tín hiệu cho thấy hai nền kinh tế đứng đầu thế giới đã bắt đầu xa rời nhau và chọn lối đi riêng", giới quan sát nhận định.
Trong các tháng gần đây, Washington đã bắt đầu hướng mục tiêu vào các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc, bao gồm công ty sản xuất điện thoại Huawei và ứng dụng chia sẻ video ngắn TikTok của ByteDance khiến cho Bắc Kinh trở nên khó khăn kinh doanh tại Mỹ. Trung Quốc cũng muốn liệt kê các công ty nước ngoài vào danh sách đen nếu tiếp tục có quan hệ với Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng nhắc lại khả năng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ rơi vào giai đoạn chia rẽ. Tuy nhiên, các dữ liệu đa dạng gợi ý rằng tiến trình có thể hoàn toàn tạo nên thách thức, ít nhất cho tới hiện tại khi hai quốc gia đã liên tục duy trì quan hệ hợp tác trong thập kỷ qua.
Thương mại Mỹ - Trung Quốc
Phần lớn quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang là trung tâm của thương mại cùng với việc hai nước liên tục là đối tác thương mại lớn của nhau trong nhiều năm.
"Mối quan hệ đã trở nên khó khăn hơn từ cuộc chiến thuế quan vào năm 2018, tuy nhiên thương mại hàng hóa và dịch vụ song phương vẫn đạt tổng cộng 636,8 tỷ USD vào năm ngoái", dữ liệu của Cục Phân tích Kinh tế (BEA) khẳng định.
"Mối quan hệ thương mại không đồng đều. Trong thương mại hàng hóa, Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc nhiều hơn xuất khẩu sang các quốc gia châu Á nhưng trái lại có thể nhìn thấy trong thương mại dịch vụ, Trung Quốc mua từ Mỹ nhiều hơn số lượng họ bán ra", dữ liệu của BEA chỉ ra.
Mặc dù dự đoán về khả năng "tách rời" giữa hai quốc gia nhưng Tổng thống Donald Trump đã thúc đẩy Trung Quốc mua thêm các sản phẩm nông nghiệp Mỹ nhằm trấn an người nông dân Mỹ trong thời gian gần đây.
Cả hai nước đã giải quyết sự mất cân bằng thương mại lớn thông qua việc thúc đẩy Trung Quốc đồng ý nhập khẩu nhiều hơn các mặt hàng từ Mỹ trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa hai bên đã ký kết hồi đầu năm nay. Tuy nhiên, các chuyên gia nói rằng thương mại giữa hai nước sẽ đi xuống trong năm nay bởi vì mọi thứ đang trở nên tồi tệ hơn và đại dịch tác động đến kinh tế toàn cầu.
Liên kết chuỗi cung ứng
"Bên cạnh thương mại trực tiếp, Mỹ và Trung Quốc cũng trở nên ngày càng phụ thuộc lẫn nhau thông qua các mối liên kết chuỗi cung ứng ngày càng gia tăng trong thập kỷ qua", báo cáo của Fitch Ratings nói trong tháng trước.
Các chuỗi cung ứng là mạng lưới phức tạp của công ty đang hợp tác cùng nhau nhằm cung cấp vật liệu thô.
Các tính toán gần đây nhất của Tổ chức Phát triển và Hợp tác kinh tế (OECD) cho biết, trong năm 2015, đầu vào nước ngoài chiếm 12,2% trong tổng số các mặt hàng và dịch vụ tiêu thụ tại Mỹ. Trung Quốc là quốc gia đóng góp lớn nhất cho đầu vào nước ngoài, dữ liệu cho biết.
Fitch trích dẫn dữ liệu của OECD nhấn mạnh, một số nhà sản xuất tại Mỹ phụ thuộc vào Trung Quốc các sản phẩm trung gian hoặc sản phẩm cuối cùng. Các nhà sản xuất hàng dệt may, điện tử, kim loại cơ bản và máy móc của Mỹ thuộc đối tượng này.
Tại Trung Quốc, các nhà cung cấp nước ngoài chiếm khoảng 14,2% (tương đương với 1,4 nghìn tỷ đôla) trong tổng hàng hóa và dịch vụ được tiêu thụ ở biên giới nước này vào năm 2015, dữ liệu của OECD cho biết.
Dòng đầu tư
Mặc dù sự phụ thuộc lẫn nhau trong chuỗi cung ứng và thương mại rất khó làm sáng tỏ nhưng vốn đầu tư giữa Mỹ và Trung Quốc đã giảm xuống khi căng thẳng song phương leo thang.
"Trong ba năm qua, tổng giá trị đầu tư trực tiếp nước ngoài và các thương vụ đầu tư mạo hiểm giữa các nước đã giảm", số liệu của Rhodium Group cho biết.
Một xu hướng đáng chú ý là sự sụt giảm trong các vụ mua lại tài sản công nghệ của Mỹ, Rhodium Group nhấn mạnh trong báo cáo mới nhất tháng 9. Trong khi đó, đầu tư của Mỹ tại Trung Quốc tương đối linh hoạt hơn, công ty cho biết thêm.
Nhiều doanh nghiệp Mỹ hoạt động tại Trung Quốc nói rằng vẫn chưa muốn rời đi khỏi quốc gia châu Á, Fitch chỉ ra.
Cơ quan xếp hạng trích dẫn cuộc khảo sát do Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc thực hiện vào năm ngoái xác định 83% người tham gia trả lời, họ không cân nhắc việc chuyển địa điểm sản xuất hoặc tìm nguồn cung ứng ra ngoài Trung Quốc. Fitch nói rằng, tỷ lệ các công ty có ý định ở lại Trung Quốc đã thay đổi so với cuộc khảo sát trước đây dao động từ 80% trong năm 2018 và 77% trong năm 2017.
