Hệ thống y tế Afghanistan bên bờ vực sụp đổ

Khủng hoảng y tế

Khủng hoảng hệ thống y tế  đang diễn ra nghiêm trọng tại Afghanistan. Hệ thống y tế đang trên bờ sụp đổ và chỉ có thể hoạt động trở lại sau khi nhận được viện trợ từ bên ngoài.

Hãng AP cho biết, nhiên liệu diesel cần thiết để sản xuất bình oxy cho bệnh nhân mắc Covid-19 đã hết. Nguồn cung cấp nguyên liệu cho hàng chục loại thuốc thiết yếu cũng đã cạn kiệt. Nhân viên không được trả lương trong nhiều tháng vẫn phải đi làm bình thường và đang phải vật lộn để kiếm sống qua ngày.

Bệnh viện Afghanistan – Nhật Bản là cơ sở duy nhất chữa bệnh Covid-19 cho hơn 4 triệu người dân sống ở thủ đô Kabul. Cho dù diễn biến dịch bệnh ở Afghanistan được đánh giá là cải thiện hơn so với vài tháng trước nhưng bệnh viện vẫn kêu gọi hỗ trợ thêm các thiết bị y tế để duy trì.

"Chúng tôi đang đối mặt với nhiều vấn đề ở đây. Suốt ba tháng qua, các nhân viên ý tế không được trả lương, thiếu thiết bị và thuốc cũng như lương thực", Tiến sỹ Ahmad Fatah Habibyar, Giám đốc hậu cần của bệnh viện cho biết.

Ông Ahmad Fatah Habibyar cho biết, một số nhân viên y tế đang gặp khó khăn về tài chính đến mức phải bán cả đồ đạc trong nhà để kiếm sống.

"Bình thở oxy là vấn đề nan giải nhất đối với chúng tôi do máy phát điện không hoạt động. Vì vậy, hều hết các bình oxy cho bệnh nhân Covid-19 phải mua từ nhà cung cấp địa phương", ông nói. Trong khi đó, các bác sỹ đang đối mặt với áp lực gia tăng vì số ca tăng mạnh, trong đó lo ngại nhất là mối đe dọa từ biến thể Omicron.

"Nếu không có sự viện trợ ngoài nước thì chúng tôi sẽ không đủ sức để chống chọi với biến thể mới Omicron. Thảm họa sẽ vẫn ở đây", Tiến sỹ Shereen Agha – Người đứng đầu đơn vị chăm sóc đặc biệt của bệnh viện cho biết. Theo ông Agha, bệnh viện thậm chí còn thiếu các dụng cụ cơ bản như găng tay khám bệnh. Xe cứu thương của bệnh viện cũng không hoạt động vì thiếu nhiên liệu.

Tình hình tương tự diễn ra ở bệnh viện quốc gia Wazir Mohammed Akhbar Khan.Thậm chí, bác sỹ phải kê liều thuốc ít đi vì không có đủ thuốc cho bệnh nhân. 

Nạn đói hoành hành

"Hệ thống chăm sóc sức khỏe thực sự đang trên bờ vực sụp đổ. Bệnh viện Afghanistan – Nhật Bản là một ví dụ điển hình, và đang khẩn thiết kêu gọi sự giúp đỡ của quốc tế", ông Reussing cho biết.

Khi Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan vào tháng 8 và Mỹ đưa quân ra khỏi Afghanistan, cộng đồng quốc tế đã rút tất cả các khoản tài trợ và đóng băng hàng tỷ đô la tài sản của Afghanistan tại nước ngoài. Đối với một quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào viện trợ nước ngoài thì động thái này thật khủng khiếp.

Trong khi đó, nền kinh tế vốn đã gặp khó khăn sâu sắc dưới chính quyền trước. Vào năm ngoái, gần một nửa dân số sống trong cảnh nghèo đói do dịch bệnh hoành hành và tình trạng hạn hán kéo dài khiến giá lương thực leo thang.

Chính phủ Taliban mong muốn cộng đồng quốc tế có thể nới lỏng lệnh trừng phạt và không đóng băng tài sản của Afghanistan ở nước ngoài để họ có thể trả lương cho công chức, bao gồm bác sỹ và giáo viên. Liên hợp quốc cũng đã cảnh bảo về nạn đói, ước tính 28% trong số 38 triệu người Afghanistan đang cận kề nạn đói và 36% khác đang đối mặt với tình trạng thiếu an ninh lương thực nghiêm trọng.

"Chúng tôi đang chứng kiến sự suy sụp kinh tế theo cấp số nhân. Mọi thứ đang trở nên tồi tệ hơn", Giám đốc nhân đạo của Liên hợp quốc Martin Griffiths cho biết trong cuộc phỏng vấn tuần trước. 

Theo AP, bệnh viện Nhi đồng Indira Gandhi cũng đối mặt với tình trạng thiếu thốn trang thiết bị nghiêm trọng.  Cậu bé Mohammad tròn 2 tuổi, má hóp và tóc thưa đang nhấm nháp cốc sữa dinh dưỡng và ngồi cạnh mẹ Parwana.

"Tôi thậm chí không có tiền để thay tã cho con" , Parwana nói. Chồng của Parwana đã bị mất cả hai chân trong vụ đánh bom ven đường cách đây vài năm và khó để ngồi dậy.

Một cư dân khác - Noor Bibi nói rằng tình trạng ở đây đang rất tồi tệ. Chồng bà không thể tìm được việc làm. Cả nhà chỉ ăn bánh mì khô và không thể tìm thấy thức ăn trong nhiều tuần.

Thứ trưởng Bộ Y tế - Tiến sỹ Abdul Bari Omar cho biết Afghanistan có khoảng 3,5 triệu trẻ em bị suy dinh dưỡng.

"Tình trạng suy dinh dưỡng đã xảy ra từ thời chính quyền trước và kéo dài đến hiện tại. Chúng tôi đang cố gắng tìm hướng giải quyết", ông Omar nhấn mạnh.

Trong khi đó, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng – ông Mohammad Latif Baher cho biết cơ sở này đã ghi nhận 3000 bệnh nhân suy dinh dưỡng trong 4 tháng qua. Trong số đó có khoảng 250 người phải nhập viện và số còn lại phải tự điều trị tại nhà.

Các nhân viên bệnh viện đang phải vật lộn với cảnh thiếu thốn thiết bị y tế và không được trả lương trong nhiều tháng.

"Chúng tôi muốn gắn bó với quê hương - nơi sinh ra và lớn lên. Đây là lý do tại sao chúng tôi vẫn tiếp tục công việc và hỗ trợ bệnh nhân", Baher nói và cho biết bệnh viện đang cạn kiệt nguồn cung cấp thuốc, bao gồm cả thực phẩm bổ sung đặc biệt dành cho người suy dinh dưỡng./.