Leo thang tranh cãi về khói mù độc hại tại Delhi, Ấn Độ

Kể từ cuối tháng 10, một lớp khói mù độc hại dày đặc đã bao phủ khắp New Delhi khiến chỉ số chất lượng không khí (AQI) dao động giữa "rất kém" và "nghiêm trọng".

Một cuộc khảo sát được công bố vào cuối tuần qua bởi LocalCircles, một nền tảng truyền thông xã hội cộng đồng, cho thấy 4 trong số 5 gia đình ở thành phố và các khu vực lân cận có một thành viên gặp các bệnh liên quan đến ô nhiễm như đau họng, ho, bỏng mắt hoặc khó thở.

Ô nhiễm là vấn nạn thường niên

Cuộc thăm dò trên, đã nhận được hơn 19.000 phản hồi, cũng cho thấy 18% gia đình có một hoặc nhiều thành viên phải đến gặp bác sĩ hoặc bệnh viện để điều trị những vấn đề như vậy. 13% người khác nói rằng họ hiện không ở trong thành phố này. Báo cáo cho biết: "Trên thực tế, để tránh tác động của ô nhiễm không khí trầm trọng, một số người đã tạm thời chuyển ra khỏi khu vực thủ đô, trong khi phần lớn những người còn lại đang phải chịu nhiều ảnh hưởng."

Vấn đề không khí ô nhiễm ở New Delhi không phải là mới. Điều kiện không khí thường trở nên tồi tệ hơn vào tháng 10 và tháng 11, khi nông dân ở các bang phía bắc Punjab và Haryana đốt gốc rạ của cây trồng đã thu hoạch để chuẩn bị làm sạch cánh đồng của họ cho mùa gieo hạt tiếp theo. Khói từ các tiểu bang này, cùng với ô nhiễm từ các nguồn khác như công nghiệp và xe cộ, đã bao phủ thành phố 20 triệu dân giữa những cơn gió lặng và nhiệt độ mát mẻ hơn.

Trong bốn năm liên tiếp, New Delhi thường đứng ở những vị trí cao trong danh sách các thủ đô ô nhiễm nhất thế giới của công ty đo chất lượng không khí IQAir của Thụy Sĩ. Trong báo cáo mới nhất được công bố vào tháng 3, nồng độ PM2.5 trung bình hàng năm của họ - một thước đo các hạt bụi trong không khí gây hại cho phổi có đường kính 2,5 micromet hoặc nhỏ hơn - ở mức 85 microgam/m3, cao hơn gấp đôi so với mức 34,4 của Bắc Kinh.

Nhưng trong khi cư dân của thành phố không lạ gì với khói bụi, thì một cuộc tranh cãi chính trị đang nóng lên về việc ai là người chịu trách nhiệm giữa Đảng Bharatiya Janata cầm quyền và Đảng Aam Aadmi (AAP) đối lập, hiện đang quản lý khu vực thủ đô.

Cần bỏ qua tranh cãi để tìm giải pháp

Các nhà chức trách liên bang đang chỉ trích AAP về cuộc khủng hoảng chất lượng không khí ở thủ đô. Đảng này cũng quản lý Punjab, nơi các vụ đốt chất rơm rạ nông nghiệp đã tăng lên trong năm nay. "Tính đến ngày hôm nay, Punjab, một bang do chính phủ AAP điều hành, đã ghi nhận mức tăng hơn 19% các vụ đốt nông nghiệp trong năm 2021", Bộ trưởng Môi trường quốc gia Bhupender Yadav đã tweet vào thứ Tư tuần trước.

Ông viết: "Không còn nghi ngờ gì nữa về đã biến Delhi thành một phòng hơi ngạt".

Còn lãnh đạo AAP và Bộ trưởng Delhi Arvind Kejriwal nói với các phóng viên vài ngày sau đó rằng ô nhiễm không phải là vấn đề của riêng Delhi mà là của toàn bộ miền bắc Ấn Độ. Ông nói: "Chính phủ trung ương cũng nên tiến hành các bước đi cụ thể để cứu toàn bộ miền bắc Ấn Độ khỏi ô nhiễm không khí.

Các chuyên gia không đồng tình với bên nào.

Sunil Dahiya, một nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch, cho biết cả chính phủ liên bang và các tiểu bang "đã thất bại trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng" và việc chỉ trích nhau không phải là giải pháp. Ông Dahiya nói, điều cần thiết là các nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm có hệ thống trong cả năm để thay đổi phương thức canh tác cũng như hạn chế ô nhiễm từ các nguồn khác, chẳng hạn như giao thông vận tải và năng lượng".

Ông nói: "Chúng ta không nên thức tỉnh chỉ vài ngày trước khi mùa ô nhiễm đến và lại cố gắng kiểm soát mọi thứ".

Nông dân có thể được khuyên nên đa dạng hóa cây trồng, với các ưu đãi bằng tiền mặt để trồng rau quả, những loại cây ít để lại phần dư hơn sau khi thu hoạch và có thời gian canh tác ngắn hơn. Ông Dahiya nói: "Phải bắt đầu tương tác với nông dân ngay từ hôm nay để giảm thiểu tình trạng đốt gốc rạ trong năm tới".

Trong khi chưa có động tĩnh gì để thay đổi, cư dân New Delhi vẫn đang đối phó với sự gián đoạn trong cuộc sống và sự thay đổi liên tục các quy định.

Chính quyền thủ đô Ấn Độ hôm thứ Hai đã thu hồi lệnh đóng cửa các trường tiểu học vào thứ Sáu tuần trước và cho 50% nhân viên của thành phố làm việc tại nhà, do chất lượng không khí đã được cải thiện một chút. Nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng còn quá sớm để dỡ bỏ các hạn chế vì chỉ số AQI dự kiến sẽ quay trở lại mức nghiêm trọng trong vài ngày tới.

Hãng thông tấn địa phương PTI dẫn lời nhà môi trường Vimlendu Jha cho biết: "Đây chỉ là những phản ứng tạm thời và cần phải tránh những điều như vậy".

New Delhi đang vật lộn với tình trạng ô nhiễm trầm trọng khi trọng tâm của thế giới chuyển sang môi trường và khí thải độc hại tại hội nghị COP27 ở Ai Cập. Ấn Độ đã kêu gọi các quốc gia giàu có thực hiện - và củng cố - cam kết năm 2009 là cung cấp 100 tỷ USD tài trợ khí hậu hàng năm để giúp các nước đang phát triển đối phó với biến đổi khí hậu.

"Mục tiêu tài trợ 100 tỷ USD mỗi năm để giải quyết vấn đề khí hậu từ năm 2020 cho đến năm 2025 vẫn chưa đạt được", chính phủ Ấn Độ cho biết trong một tuyên bố trước khi hội nghị khai mạc hôm Chủ nhật. "Mặc dù số tiền đã hứa phải đạt được triển khai càng tốt, thì lúc này thậm chí còn cần phải tăng cường đáng kể mục tiêu hơn nữa."