Mỹ không kích tên lửa Syria: Điều kiện để phe đồng minh ra tay?

Các đồng minh của Mỹ đang đề nghị sẽ chung tay với Washington thực hiện một phản ứng quân sự chung nhằm vào chính quyền Syria để đáp trả vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học tại Douma.

Tuy nhiên, họ đang thuyết phục Washington tránh việc hành động nhanh,  nói rằng trước khi chiến dịch tấn công được thực hiện, cần thêm nhiều bằng chứng hơn nữa để xác minh chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad thực hiện vụ tấn công hóa học này.

Leo thang khẩu chiến Mỹ - Nga

Theo một cách rất trực tiếp, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cảnh báo trên Twitter hôm Thứ Tư rằng một phản ứng quân sự đang được xúc tiến: “Nga đã tuyên bố sẽ bắn hạ mọi tên lửa nhắm đến Syria. Nga hãy sẵn sàng, bởi vì chúng đang đến, chính xác, hiện đại và “thông minh””.

Các quan chức Nga đã nhanh chóng đáp trả, nói rằng, nếu Mỹ thực hiện không kích, thì Nga sẽ bắn hạ ngay những tên lửa này và nhắm mục tiêu các vị trí nơi chúng được phóng lên.

Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cũng bình luận trong một bài đăng trên Facebook rằng "Các tên lửa thông minh nên nhắm tới những kẻ khủng bố, chứ không phải là một chính phủ hợp pháp đang chống lại khủng bố quốc tế nhiều năm qua tại lãnh thổ của họ".

Quân đội Syria ngày 8/4 hiện diện tại ngoại ô Douma - tiếp tục chiến dịch đánh bật phe đối lập ra khỏi khu vực Đông Ghouta. (Nguồn: AFP)

Cuộc “khẩu chiến” trên các phương tiện truyền thông xã hội đang nóng lên, kèm theo các lời đe dọa và cảnh báo tấn công. Tất cả điều này đang gia tăng nguy cơ về một cuộc đối đầu quân sự giữa Hoa Kỳ và Nga.

Phương Tây đáp trả thận trọng

Anh, Pháp và Australia đã tuyên bố sẽ ủng hộ một cuộc tấn công tên lửa của Hoa Kỳ nhằm vào Syria, tuy nhiên, họ đưa ra sự hỗ trợ đi kèm sự thận trọng. Các đồng minh này cũng đặt câu hỏi về hiệu quả đáp trả của các cuộc không kích tên lửa, chỉ ra rằng, hành động của Mỹ trả đũa quân sự chính phủ Syria cách đây một năm về cuộc tấn công bằng khí sarin tại Khan Sheikhoun,tỉnh Idlib đã thất bại trong việc ngăn chặn ông Assad thực hiện các cuộc tấn công hóa học khác. Phương Tây cho rằng chính quyền Syria đang thực hiện nhiều vụ tấn công hóa học bằng cách dùng trực thăng thả những quả bom chứa khí clo chlorine.

Theo các quan chức Anh, trong một cuộc điện đàm với ông Trump hôm thứ Ba, Thủ tướng Anh Theresa May đã đề nghị rằng sẽ ủng hộ Mỹ, tuy nhiên, cho biết, nước Anh cần thêm bằng chứng về người đứng đằng sau vụ tấn công nghi ngờ là sử dụng hóa học hôm thứ Bảy tại thị trấn Douma, ngoại ô Damascus. Vụ tấn công này đã khiến ít nhất 40 người thiệt mạng và 500 người bị thương.

Trong khi thanh tra của Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW) hiện đang chuẩn bị đến Douma, các đồng minh phương Tây khác cho biết sẽ không có hành động nào cho đến khi có thêm nhiều bằng chứng được tìm ra.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói nước này sẵn sàng cam kết hành động trả đũa với Mỹ nếu xác nhận được ông Assad đã vượt qua lằn ranh đỏ và sử dụng vũ khí hóa học. Tuy nhiên, ông Macron dường như muốn hạn chế các cuộc không kích trả đũa chỉ nhằm vào các cơ sở bị nghi là sản xuất vũ khí hóa học của chính phủ Syria.

Sức mạnh Nga, Iran “ngăn” thế trận tên lửa?

Trong khi Mỹ và các đồng minh phương Tây đang nói rằng họ có thể phản ứng bằng quân sự, các nhà phân tích lại nhận định, phương Tây đã đánh mất đi yếu tố bất ngờ và để cho chính phủ Syria, quân đội Nga và Iran nhiều thời gian để chuẩn bị phòng thủ.

"Lợi thế rõ ràng từ cuộc tấn công chung của Mỹ và Pháp đối với Assad là yếu tố bất ngờ - điều hoàn toàn đang bị mất đi, trong khi đó, còn tạo đủ thời gian cho chế độ Syria, Nga và Iran chuẩn bị các hệ thống chống máy bay và di dời các mục tiêu nằm trong diện bị tiêu diệt", ông Olivier Guitta, CEO của GlobalStrat, một tổ chức tham vấn an ninh và địa chính trị cho hay.

Ông Olivier Guitta cũng nói rằng, tình hình hiện nay khác với năm 2013 khi người tiền nhiệm của ông Trump là Barack Obama, đe doạ tấn công Assad vì một cuộc tấn công hóa học.

"Lúc đó, các hậu quả sẽ ít hơn về mặt lực lượng liên quan, vì Iran và Nga hầu như không có mặt tại Syria", ông nói. "Trong khi một cuộc tấn công nhằm vào Assad kể từ năm 2013 tới nay dường như đã quá muộn màng, thì nguy cơ bùng nổ đối đầu, leo thang và kịch bản về cuộc chiến thực sự đầu tiên giữa Nga và phương Tây hiện tại sẽ mở ra một cuộc xung đột kéo dài", ông cảnh báo.

Chính trường Anh e ngại can dự xung đột

Sự lo ngại này cũng có vẻ như đang hiện hữu trong cách tiếp cận vấn đề Syria của các chính phủ châu Âu liên minh với Hoa Kỳ, bao gồm cả các thành viên trong đảng Bảo thủ ở Anh, những người lo ngại rằng chính quyền Trump chưa có chiến lược tổng thể cho Syria.

David Amess, một nhà lập pháp Anh, nói: "Có nhiều lo ngại về việc tham gia vào bất kỳ hoạt động quân sự nào. "Với những hậu quả thảm khốc khi chúng tôi tham gia vào chiến trường Iraq, chúng tôi cần một chiến lược, chúng tôi cần nó được trình bày rõ ràng tại Quốc hội, mục tiêu của chúng tôi sẽ là gì. Đây không phải là một vấn đề đơn giản và chúng tôi cần chờ đợi báo cáo của OPCW. Đây đang là thời điểm rất nguy hiểm và đáng lo ngại. "

Giống như các nhà lập pháp bảo thủ cấp cao khác, ông nói Thủ tướng May sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tìm kiếm sự chấp thuận của quốc hội trước khi ra lệnh không kích Syria. Julian Lewis, Chủ tịch Uỷ ban Quốc phòng của Quốc hội Anh, cho biết: "Khi nước Anh cân nhắc can thiệp quân sự vào các cuộc xung đột bên ngoài, Quốc hội phải được tham vấn trước."

Các quan chức Anh cho biết ông Trump đã không chính thức yêu cầu bà May tham gia vào chiến dịch quân sự. Họ cũng nói rằng chưa có kế hoạch triệu tập Hạ viện khẩn, hiện đang trong thời gian không làm việc. Nhưng bà May đã kêu gọi tổ chức một cuộc họp "nội các chiến tranh"vào Thứ Năm– điều khiến các nhà lãnh đạo phe đối lập lo ngại rằng bà có thể tuyên bố tham gia một số hành động chung mà không xin phép quốc hội.