Mỹ - Trung đối thoại thẳng thắn nhiều chủ đề nhạy cảm

Đây là thông tin được Washington và Bắc Kinh thông báo vào thứ Năm (11/5), khi hai cường quốc tìm cách duy trì liên lạc giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng, đặc biệt là về vấn đề Đài Loan.

Hai bên đã có cuộc đối thoại 8h kéo dài từ thứ Tư đến thứ Năm tại thủ đô của Áo. Đây là cuộc tiếp xúc cấp cao đầu tiên kể từ khi Mỹ bắn hạ khinh khí cầu Trung Quốc bay ngang qua nước này hồi tháng Giêng và tháng Hai.

Theo Nhà Trắng, cả hai bên đều mô tả cuộc gặp không báo trước lần này là "thẳng thắn, thực chất và mang tính xây dựng". Mỹ và Trung Quốc đã đề cập đến nhiều chủ đề, trong đó có hai chủ đề nhạy cảm nhất trong mối quan hệ băng giá giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới là cuộc xung đột Nga - Ukraine và vấn đề Đài Loan (Trung Quốc).

Washington đã nhiều lần cảnh báo Trung Quốc không cung cấp bất kỳ hỗ trợ quân sự nào cho Nga và cũng nói rằng đang theo dõi chặt chẽ tình hình bán đảo Đài Loan.

Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã cho biết ông Vương Nghị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Đảng Trung Quốc, "đã giải thích một cách toàn diện về quan điểm nghiêm túc của Trung Quốc" đối với Đài Loan, đồng thời cho biết thêm rằng hai nhà ngoại giao "đã đồng ý tiếp tục sử dụng tốt kênh liên lạc chiến lược này".

Gác lại sự cố khinh khí cầu

Trước đó, phía Trung Quốc đã giải thích vụ việc khinh khí cầu rằng đây là sự cố của một khinh khí cầu dân sự, được sử dụng cho mục đích nghiên cứu, chủ yếu là nghiên cứu khí tượng. Và việc khinh khí cầu di chuyển vào lãnh thổ Mỹ là do ảnh hưởng của gió Tây ôn đới và khả năng tự điều khiển hạn chế, khinh khí cầu này đã đi chệch hướng quá xa so với lộ trình dự kiến.

Tuy nhiên, sau vụ việc này, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã hủy chuyến đi vốn được lên kế hoạch từ lâu để gặp người đồng cấp của mình ở Bắc Kinh.

Tại cuộc gặp bên lề ở Hội nghị An ninh Munich, ông Blinken đã gặp ông Vương Nghị và được cho là đã cảnh báo phía Trung Quốc không tái diễn "hành động vô trách nhiệm" như vậy.

Về phía mình, nhà ngoại giao Vương Nghị nói rằng quan hệ của hai nước đã bị tổn hại bởi cách phản ứng của Washington.

Và lần này, cuộc gặp của 2 bên ở Vienna được cho là một sự tan băng ngoại giao và dấy lại nhiều lời đồn đoán về việc điều chỉnh lịch trình chuyến thăm Trung Quốc của ông Blinken hoặc một cuộc gặp tiềm năng giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Lần cuối cùng nhà lãnh đạo cấp cao nhất của 2 nền kinh tế lớn nhất đối thoại là bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Indonesia vào tháng 11 năm 2022.

Khi được hỏi về vấn đề này vào thứ Tư, ông Biden cho biết đã có tiến triển.

Mỹ tìm kiếm các lĩnh vực hợp tác

Trong một cuộc họp ngắn cho các phóng viên, một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ nhấn mạnh rằng chỉ riêng việc thực hiện được cuộc gặp giữa ông Sullivan và ông Vương Nghị cũng là một bước tiến.

Quan chức này cho biết ý tưởng là "cố gắng tìm ra một số vấn đề hai bên có cùng lợi ích".

"Chúng tôi không giấu giếm rằng chúng tôi coi việc duy trì các kênh liên lạc là đặc biệt quan trọng trong thời điểm căng thẳng và rằng điều quan trọng là phải quản lý cạnh tranh", quan chức này nói và cho biết thêm rằng cả hai nước đều nhất trí về điều đó.

Ông Sullivan, trong một bài phát biểu quan trọng vào ngày 27/ 4, đã vạch ra chiến lược của Mỹ nhằm xây dựng một "trật tự kinh tế toàn cầu công bằng hơn, bền vững hơn". Đề cập đến Trung Quốc, ông cũng nói: "Chúng tôi đang tìm cách quản lý cạnh tranh một cách có trách nhiệm và tìm cách hợp tác với Trung Quốc ở những vấn đề có thể".

Quan chức trên cũng cho hay, trong cuộc hội đàm mới nhất, ông Sullivan và ông Vương Nghị đã thảo luận về các vấn đề an ninh khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, và trợ lý hàng đầu của ông Biden cũng thúc giục nhà ngoại giao Trung Quốc hợp tác tốt hơn trong cuộc chiến chống buôn bán ma túy.

"Chúng tôi bày tỏ lo ngại về việc thiếu thông tin liên lạc về vấn đề này và thúc đẩy sự tham gia mang tính xây dựng", quan chức trên nói.

Về vấn đề Đài Loan, quan chức này cho biết phía Mỹ nhấn mạnh rằng hai bên đã quản lý vấn đề này "hơn 40 năm mà không có xung đột" và rằng Washington không muốn thấy bất kỳ sự thay đổi đơn phương nào đối với "hiện trạng" tình hình này.