Mỹ - Trung đón đầu tín hiệu mới sau "khoảng lặng" căng thẳng

Trung Quốc "đón đầu" động thái mới với Mỹ

Nhà Trắng cho biết ngày 9/9, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm lần đầu tiên sau 7 tháng nhằm dàn xếp các tranh chấp giữa hai quốc gia sau những căng thẳng. Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết hai nhà lãnh đạo đã có cuộc thảo luận chiến lược rộng rãi, đề cập đến các lĩnh vực Mỹ, Trung Quốc có cùng lợi ích, giá trị cũng như các điểm còn bất đồng. Đây là cuộc điện đàm thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Biden lên nắm quyền Tổng thống Mỹ hồi tháng 1.

Trong vài năm nay, Mỹ liên tục cân nhắc về mối quan hệ với Trung Quốc sau hàng loạt các căng thẳng thương mại giữa hai nước. Giới quan sát cho rằng, đến hiện tại, chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn chưa đưa ra bất kỳ quyết định chính thức nào về chính sách Trung Quốc nhằm định hướng quan hệ hai nước vào thời gian tới. Tuy nhiên, phía Trung Quốc đã có một số động thái gần đây, trong đó vạch ra các chính sách mới mà Bắc Kinh muốn hướng đến Washington nhằm thúc đẩy quan hệ giữa hai siêu cường lớn của thế giới. Giới chuyên gia cho rằng, các nhà hoạch định chính sách Mỹ giờ đây sẽ không thể tự đưa ra quyết định đối sách với Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh đã có lựa chọn của mình.

Ông Weifeng Zhong – nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Mercatus, Đại học George Mason nhận định, chính quyền Tổng thống Biden đang cho thấy sự chậm trễ trong chính sách với Trung Quốc. Chính điều đó khiến Bắc Kinh đã có động thái mới, thay vì chờ đợi từ phía Washington.

Vào tháng trước, tờ People's Daily đưa tin về quan hệ Mỹ-Trung và nhắc đến quan hệ song phương giữa hai nước. Tờ báo đã đăng loạt bài nhắc đến phương Tây xung quanh vấn đề nguồn gốc dịch bệnh Covid-19 đồng thời lên tiếng Trung Quốc sẵn sàng chào đón các đối tác toàn cầu trong nỗ lực giải quyết Covid-19 cũng như chương trình hỗ trợ vaccine. Mặc dù động thái này không có gì mới mẻ nhưng tính chất nổi bật của nó đã phá vỡ hoàn toàn chế độ "chờ và theo dõi" trong thời gian tới.

"Động thái mới của Trung Quốc không chỉ nhằm tăng cường quan hệ với Mỹ mà còn mong muốn Washington đưa ra một chính sách cụ thể đối với Bắc Kinh", tờ báo viết.

Mặt khác, giới quan sát cũng cho rằng các động thái mới của Bắc Kinh có thể kéo lợi ích kinh tế của nước này ra khỏi Mỹ. Chẳng hạn như, gần đây Trung Quốc đã có nhiều biện pháp cứng rắn đối với các công ty công nghệ lớn của Mỹ - có thể được xem là tín hiệu khởi đầu cho việc Bắc Kinh muốn chấm dứt quan hệ giữa các công ty con với Phố Wall.

Khoảng cách tài chính giữa Mỹ và Trung Quốc

Theo trang Washington Examiner, Quốc hội Mỹ vào năm ngoái đã thông qua dự luật cấm các công ty Trung Quốc từ chối kiểm toán khỏi các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ và điều này đã ảnh hưởng đến một số công ty Trung Quốc trong suốt 3 năm qua. Các nhà quản lý chứng khoán Mỹ cũng yêu cầu thông tin bổ sung từ các công ty Trung Quốc đang tìm cách niêm yết trên các sàn giao dịch của Mỹ, cho rằng động thái này sẽ bảo vệ các nhà đầu tư trong nước. Dự luật sẽ bắt buộc các công ty Trung Quốc tuân thủ các cuộc kiểm toán của Ủy ban Giám sát kế toán công Mỹ. Nếu không làm như vậy, pháp nhân sẽ bị cấm khỏi các sàn giao dịch chứng khoán của Mỹ. Theo giới chuyên gia, việc cấm các công ty lớn của Trung Quốc như Alibaba tham gia vào các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ vì không tuân thủ thủ tục kiểm toán có thể sẽ dẫn tới việc khối tài sản này được chuyển sang các thị trường khác.

Gần đây, Bắc Kinh đã đưa ra các quy định mới cấm các công ty của họ niêm yết cổ phiếu tại Mỹ và thành lập sàn giao dịch chứng khoán mới trong nước nhằm lấp đầy khoảng trống sau khi luật giải trình đối với các công ty nước ngoài của Mỹ ra đời. Bước ngoặt này có thể sẽ đẩy xa hơn khoảng cách tài chính giữa Mỹ - Trung trong thời gian tới. Ngay cả những công ty nước ngoài đang giao dịch với Trung Quốc cũng có thể phải đưa ra lựa chọn với một đối tác duy nhất. Vào tháng 6, Trung Quốc đã thông qua luật chống trừng phạt từ nước ngoài, lên tiếng sẵn sàng đáp trả các công ty áp dụng các biện pháp trừng phạt của Mỹ và đồng minh nhằm vào nước này. Do đó, các tập đoàn đa quốc gia có thể sẽ phải đưa ra lựa chọn giữa việc duy trì lệnh trừng phạt của phương Tây hoặc giữ quyền tiếp cận thị trường "béo bở" của Trung Quốc.

Hiện tại, thách thức mà các nhà hoạt động chính sách của Mỹ phải đối mặt là đưa ra định hướng về chiến lược của Washington đối với Bắc Kinh trong thời gian tới. Nhà nghiên cứu cấp cao Weifeng Zhong cho rằng, duy trì tính toàn vẹn của thị trường chứng khoán và biện pháp trừng phạt chỉ có thể là nỗ lực đầu tiên. Quan trọng hơn là chính quyền Mỹ cần phải đưa ra các kế hoạch cụ thể hơn trong thời gian tới.