(Tổ Quốc) - Năm 2024 sẽ là năm nóng nhất từ trước đến nay và cũng là năm đầu tiên ghi nhận nhiệt độ toàn cầu đạt mức tăng hơn 1,5 độ C so với mức trung bình thời kỳ tiền công nghiệp.
Năm 2024 sẽ là năm nóng nhất
Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu Copernicus (C3S) của Liên minh châu Âu ngày 7/11 cho biết năm 2024, Trái Đất gần như chắc chắn sẽ nóng nhất từ trước đến nay. Và lần đầu tiên, năm 2024, nhiệt độ toàn cầu cao hơn 1,5 độ C (2,7 độ F) so với mức trung bình thời kỳ tiền công nghiệp.
C3S cho biết, từ tháng 1 đến tháng 10, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã cao đến mức để chắc chắn năm 2024 sẽ là năm nóng nhất thế giới.
Một tình nguyện viên dội nước lên đầu làm mát cho một người ở Pakistan vào tháng 5/2024. Ảnh: AP
"Tôi nghĩ rằng bản chất không ngừng của sự nóng lên này là điều đáng lo ngại", ông Carlo Buontempo, Giám đốc của Copernicus cho biết.
Ông Buontempo nhấn mạnh dữ liệu cho thấy hành tinh sẽ không phải trải qua nhiệt độ cao phá kỷ lục kéo dài như vậy nếu không có sự gia tăng liên tục của hiệu ứng khí nhà kính trong khí quyển - tác nhân chính gây ra hiện tượng ấm lên toàn cầu.
Ông cũng trích dẫn các yếu tố khác gây ra những năm nóng bất thường gần đây như năm 2023 và 2024. Đó là El Nino — hiện tượng ấm lên tạm thời ở một số vùng Thái Bình Dương đang làm thay đổi thời tiết trên thế giới; các vụ phun trào núi lửa trong không khí và sự thay đổi năng lượng từ Mặt Trời. Tuy nhiên, các nhà khoa học chỉ ra rằng sự gia tăng nhiệt độ trong thời gian dài là một dấu hiệu xấu.
"Hiện tượng El Nino cực mạnh sẽ là điềm báo cho trạng thái bình thường mới trong khoảng một thập kỷ tới", ông Zeke Hausfather, nhà khoa học nghiên cứu tại tổ chức phi lợi nhuận Berkeley Earth, cho biết.
Tin tức về năm thứ hai có khả năng đạt kỷ lục về nhiệt độ cao được đưa ra trước khi hội nghị khí hậu Liên hợp quốc, được gọi là COP29, diễn ra tại Azerbaijan vào những ngày tới. Các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tập trung vào giải pháp giúp thế giới chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch như gió và mặt trời nhằm tránh được tình trạng nóng lên liên tục.
Các chuyên gia nói gì?
Ông Buontempo từ Copernicus chỉ ra rằng việc vượt quá ngưỡng nóng lên 1,5 độ C (2,7 độ F) trong một năm là khác với mục tiêu được thông qua trong Thỏa thuận Paris năm 2015. Mục tiêu cốt lõi của Thỏa thuận Paris là cố gắng hạn chế tình trạng nhiệt độ vượt mức 1,5 độ C (2,7 độ F) kể từ thời kỳ tiền công nghiệp.
Một lính cứu hỏa uống nước sau khi hoàn thành nhiệm vụ trong một trận cháy ở California. Ảnh: AP
Một báo cáo của Liên Hợp Quốc năm nay cho biết kể từ giữa những năm 1800, trung bình thế giới đã nóng lên 1,3 độ C (2,3 độ F) — tăng so với ước tính trước đó là 1,1 độ (2 độ F) hoặc 1,2 độ (2,2 độ F). Điều đó đáng lo ngại vì các mục tiêu giảm phát thải hiệu ứng nhà kính của các quốc gia trên thế giới vẫn chưa đủ đảm bảo duy trì mục tiêu 1,5 độ C.
Đây là mục tiêu được chọn để cố gắng ngăn chặn những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu đối với nhân loại, bao gồm cả thời tiết khắc nghiệt.
"Những đợt nắng nóng, thiệt hại do bão và hạn hán mà chúng ta đang trải qua hiện nay chỉ là phần nổi của tảng băng chìm", bà Natalie Mahowald, Chủ tịch khoa Khoa học Trái đất và Khí quyển tại Đại học Cornell cho biết.
Trong khi đó, theo nhà khoa học khí hậu Michael Mann của Đại học Pennsylvania, việc ghi nhận mức nhiệt độ vượt 1,5 độ C vào năm 2024 không có nghĩa là xu hướng chung của hiện tượng ấm lên toàn cầu đã thay đổi. Chúng ta phải hiểu rằng "nếu không có hành động chung, chắc chắn điều đó sẽ sớm xảy ra".
Nhà khoa học khí hậu của Đại học Stanford Rob Jackson cũng nhấn mạnh "chúng ta đã bỏ qua mục tiêu 1,5 độ C".
Ông Jackson, người chủ trì Dự án Carbon Toàn cầu, một nhóm các nhà khoa học theo dõi lượng khí thải carbon dioxide của các quốc gia cũng nhấn mạnh: "Có quá nhiều sự ấm lên".
Đáng chú ý, nhà khí hậu học Beth Hall của tiểu bang Indiana bày tỏ không ngạc nhiên về báo cáo mới nhất của Copernicus. Khí hậu là vấn đề toàn cầu vượt ra ngoài những trải nghiệm cục bộ về thời tiết thay đổi.
"Chúng ta có xu hướng bị cô lập trong thế giới riêng của mình. Các báo cáo như thế này đang tính đến rất nhiều địa điểm vượt quá tầm kiểm soát của chúng ta", bà Hall nói.
Chuyên gia Buontempo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các nhà quan sát toàn cầu, trong đó là quá trình hợp tác quốc tế đã giúp Copernicus có được kết quả sau hàng tỷ phép đo từ vệ tinh, tàu, máy bay và trạm thời tiết trên khắp thế giới.
Ông Buontempo cũng cho rằng thông báo này từ Copernicus là "sự chuẩn bị quan trọng về mặt tâm lý" để các quốc gia có những kế hoạch tốt nhất tại hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc thường niên từ ngày 11 - 22/11 tại Azerbaijan.
"Rõ ràng, quyết định là ở chúng ta. Nhưng tôi tin rằng những quyết định cuối cùng sẽ tốt hơn nếu dựa trên những sự thật và bằng chứng mà chúng ta đang có", ông nói thêm./.
