(Tổ Quốc) - Thị trường đã phản ứng ngay sau tuyên bố điều tra về nhập khẩu ô tô và xe tải của Mỹ, trong khi chính phủ Nhật Bản và Trung Quốc cũng bày tỏ phản đối.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tiến hành một cuộc điều tra an ninh quốc gia về nhập khẩu ô tô và xe tải.
Kết quả cuộc điều tra này có thể là căn cứ để Mỹ tiến hành áp đặt thuế mới đối với ô tô– tương tự như vụ áp thuế đối với nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ hồi tháng 3.
Cuộc điều tra an ninh quốc gia lần này, theo Mục 232 của Đạo luật mở rộng thương mại năm 1962, sẽ điều tra liệu việc nhập khẩu xe hơi và phụ tùng có đe dọa đến sự tăng trưởng, khả năng nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới và tiên tiến của ngành công nghiệp này hay không, Bộ Tài chính Mỹ ngày 23/5 cho hay.
Bộ Thương mại Mỹ cho biết cuộc điều tra mới sẽ xác định liệu việc quá trình sản xuất nội địa bị thu hẹp hiện tại có làm suy yếu nền kinh tế nội bộ của Mỹ và khả năng phát triển hệ thống xe kết nối, xe tự hành, pin nhiên liệu, động cơ điện và pin và các quy trình sản xuất tiên tiến của người Mỹ hay không.
Trong một tuyên bố riêng, Tổng thống Donald Trump nói: “Các ngành công nghiệp cốt lõi như ô tô và phụ tùng ô tô rất quan trọng đối với sức mạnh của chúng ta với tư cách là một quốc gia”.
 Việc Mỹ tăng thuế nhập khẩu đối với ô tô sẽ tác động không nhỏ tới nền kinh tế của các đồng minh. (Nguồn: Reuters) |
"Có bằng chứng cho thấy, trong nhiều thập kỷ, hàng nhập khẩu từ nước ngoài đã làm xói mòn ngành công nghiệp ô tô trong nước của chúng tôi," Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho biết trong một tuyên bố, hứa hẹn một "cuộc điều tra kỹ lưỡng, công bằng và minh bạch."
Cuộc điều tra diễn ra khi ông Trump đang tìm cách thu hút sự ủng hộ của các cử tri tại các trung tâm công nghiệp trên khắp nước Mỹ trước cuộc bầu cử giữa kì vào cuối năm nay. Đồng thời, mở một mặt trận mới trong chương trình thương mại “Ưu tiên nước Mỹ” nhằm thu hẹp tỷ lệ các công việc trong ngành sản xuất Mỹ bị mất vào tay các đối thủ cạnh tranh ở nước ngoài.
Đòn giáng vào các “ông lớn” châu Á
Khoảng 12 triệu xe hơi và xe tải đã được sản xuất tại Mỹ năm ngoái, trong khi nước này nhập khẩu 8,3 triệu xe trị giá 192 tỷ USD, bao gồm 2,4 triệu xe từ Mexico, 1,8 triệu xe từ Canada, 1,7 triệu xe từ Nhật Bản, 930.000 xe từ Hàn Quốc và 500.000 xe từ Đức, theo thống kê của chính phủ Mỹ. Đồng thời, Mỹ đã xuất khẩu gần 2 triệu xe trên toàn thế giới - trị giá 57 tỷ USD.
Một quan chức chính quyền Trump trước đó cho biết rằng, động thái này là nhằm vào Canada và Mexico – buộc họ có một số nhượng bộ trong quá trình đàm phán NAFTA, cũng như gây sức ép tới Nhật Bản và Liên minh châu Âu – những bên xuất khẩu xe số lượng lớn sang Mỹ.
Theo Reuters, mức thuế nhập khẩu cao hơn từ Mỹ có thể là một đòn giáng mạnh cho các nhà sản xuất ô tô châu Á như Toyota Motor, Nissan Motor, Honda Motor và Hyundai Motor khi Mỹ lâu nay luôn là một thị trường quan trọng. Cổ phiếu của Honda giảm 2,81% , Toyota giảm 2,63% trong khi Nissan cũng giảm 1,62% sau tuyên bố trên từ Mỹ.
Một tổ chức công nghiệp đại diện cho các nhà sản xuất ô tô lớn nhất của Nhật Bản, Đức và các nhà sản xuất ô tô nước ngoài khác – có tên là "Here for America" đã chỉ trích động thái trên của chính quyền Mỹ.
“Theo hiểu biết của chúng tôi, không ai yêu cầu sự bảo vệ này. Điều trên sẽ dẫn tới việc người Mỹ sẽ có ít lựa chọn hơn và giá cả sẽ cao hơn đối với ô tô và xe tải”, ông John Bozzella, CEO của Global Automakers, một nhóm thương mại đại diện cho Toyota, Nissan Motor, Hyundai Motor cho biết.
Một phát ngôn viên của Toyota cho biết công ty đang theo dõi tình hình.
Các nhà sản xuất ô tô Đức Volkswagen, Daimler và BMW đều có các nhà máy lắp ráp lớn tại Mỹ. Mỹ là điểm đến xuất khẩu lớn thứ hai của các nhà sản xuất ô tô Đức sau Trung Quốc, trong khi các loại xe và phụ tùng xe hơi là nguồn thu xuất khẩu lớn nhất của Đức.
Trung Quốc sẽ bảo vệ lợi ích chính đáng của mình
Chính phủ Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc cho biết họ sẽ theo dõi tình hình, trong khi Bắc Kinh, đang ngày càng chú ý đến Washington như một thị trường tiềm năng cho những chiếc xe của mình, nói thêm rằng họ sẽ bảo vệ lợi ích của họ.
"Trung Quốc phản đối việc lạm dụng các điều khoản an ninh quốc gia – động thái sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng các hệ thống thương mại đa phương và làm gián đoạn trật tự thương mại quốc tế thông thường", Gao Feng, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết.
"Chúng tôi sẽ giám sát chặt chẽ tình hình cuộc điều tra của Mỹ và đánh giá đầy đủ tác động có thể có và kiên quyết bảo vệ lợi ích hợp pháp của chính chúng tôi."
Trong khi đó, việc gia tăng căng thẳng thương mại về ô tô và phụ tùng xe, đặc biệt là với Trung Quốc, có thể gia tăng rủi ro cho các công ty Mỹ trong việc mở rộng sự hiện diện của họ tại quốc gia này – với những dấu hiệu ban đầu đã xuất hiện.
Cuối tuần trước, Hiệp hội ô tô Nhật Bản đã kêu gọi các đối tác xuất khẩu của mình giữ thuế đối với các loại xe và các thành phần ở mức thấp và duy trì các mối quan hệ thương mại tự do.
Hãng sản xuất ô tô Trung Quốc Geely Holding Group cũng đang thúc giục thực hiện tự do thương mại trong ngành công nghiệp ô tô - được xây dựng trên một chuỗi cung ứng phức tạp, trong đó các thành phần của xe thường đến từ nhiều quốc gia.
“Là một nhà sản xuất toàn cầu, Geely Holding Group ủng hộ thương mại tự do và thị trường mở. Thương mại tự do tạo ra công ăn việc làm, sự giàu có và tăng trưởng kinh tế, ”một phát ngôn viên của hãng này cho biết và nói thêm rằng một nhà máy của họ ở Nam Carolina để sản xuất xe thương hiệu Volvo cho thấy cam kết của họ đối với nước Mỹ.
