(Tổ Quốc) - Theo hãng CNN, một lượng nước mặn khổng lồ xâm lấn sông Mississippi gây ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt nghiêm trọng, đe dọa sức khỏe của hàng trăm nghìn người dân.
Đây sẽ là thảm họa đang rình rập đối với thành phố New Orleans, nơi chính quyền địa phương ước tính khả năng hàng chục nghìn đường ống nước của thành phố đang bị nhiễm chì.
Lượng nước mặn khổng lồ xâm lấn sông Mississippi, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của người dân ở thành phố New Orleans. Ảnh: CNN
Nước sinh hoạt được xác định nhiễm chì
New Orleans không phải là thành phố duy nhất ở Mỹ có đường ống nhiễm chì, nhưng trong vài tuần qua, thành phố này phải đối mặt với hiện tượng nước mặn ăn mòn đường ống nước sinh hoạt, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân sống tại đây.
Nỗ lực ngăn chặn hiện tượng xâm lấn nước mặn đang diễn ra với tốc độ khẩn cấp, ngay cả khi tình hình đã được cải thiện.
Tuy nhiên, mối đe dọa này không phải chỉ xảy ra một lần. Các chuyên gia cho rằng khu vực này cần phải giải quyết vấn đề ngay bây giờ, khi hạn hán do khí hậu gây ra trên bờ sông Mississippi đang ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng cũ kỹ quanh co nằm bên dưới các đường phố trong thành phố.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ cho biết không có mức độ phơi nhiễm chì an toàn và ngay cả một lượng nhỏ cũng có thể gây hại. Chì đặc biệt có hại cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, khi tiếp xúc với kim loại này sẽ gây tổn thương não và hệ thần kinh, khuyết tật học tập và các tác động thể chất bao gồm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và thận. Và có thể phải mất nhiều năm, người ta mới phát hiện ra tác động của việc tiếp xúc với chì ở trẻ.
Vấn đề phức tạp ở thành phố New Orleans là hiện chưa biết chính xác có bao nhiêu đường ống nước nhiễm chì và vị trí nằm ở đâu.
Ông Eric Schwartz, Giáo sư tại trường Đại học Michigan và là nhà đồng sáng lập BlueConduit, một công ty phân tích nước hỗ trợ các thành phố, bao gồm cả New Orleans cho biết tình trạng ở thành phố New Orleans là một lời nhắc nhở quan trọng đối với nhiều thành phố ven biển khác rằng có thể chúng ta ít nghĩ đến mức độ gây ra từ việc nhiễm chì - nhưng thực ra đúng là như vậy.
Jessica Dandridge, Giám đốc điều hành của Water Collaborative of Greater New Orleans nhận định nhiều người dân thậm chí không biết nguồn nước uống của gia đình đang nhiễm chì.
Tổ chức của Dandridge tập trung vào giải quyết vấn đề chất lượng nước xung quanh những đường ống dẫn nước bằng chì của thành phố cũng như việc quản lý nước mưa và kiểm soát lũ lụt đang nỗ lực lập bản đồ theo dõi các đường ống dân nước trong thành phố.
"Lần đầu tiên, người dân nhận thức được tình trạng nước sinh hoạt bị nhiễm mặn. Họ biết sức khỏe của mình đang bị đe dọa", ông Jessica Dandridge nói thêm.
Chì có mặt khắp nơi trong cơ sở hạ tầng nước trong nhiều thập kỷ nhưng khó phát hiện ra vì khả năng ít bị ăn mòn hơn các kim loại khác. Việc phát hiện kim loại này đã tăng lên đáng kể vào đầu thế kỷ 20, cũng như trong những năm 1940 và 1950 trong thời kỳ bùng nổ xây dựng nhà ở.
Kết quả là nguồn ống nước uống nhiễm chì thường gặp phải.
"Chúng ta càng tiếp xúc với chì thì sức khỏe sẽ càng tệ. Nếu chúng ta cho trẻ uống sữa công thức sử dụng nước máy có khả năng nhiễm chì, cơ thể trẻ sẽ ít có khả năng đề kháng và chống lại tác động của chì", ôngà Danielle Land, cộng tác viên nghiên cứu y tế công cộng và chuyên gia về đường ống dẫn đầu tại Đại học bang Michigan cho biết.
Theo ông Dandridge, mối nguy hiểm không chỉ đến từ nước mặn mà còn đến từ quá trình xây dựng đường phố trên cao - điều thường xuyên xảy ra trong những năm qua kể từ sau cơn bão Katrina.
Bí ẩn trong hàng thế kỷ đặt ra những rủi ro hiện đại
New Orleans và các thành phố khác đang cấp tốc lập bản đồ đường ống dẫn chì của thành phố khi chính quyền Tổng thống Biden cung cấp hàng tỷ đô la cho các tiểu bang và thành phố để loại bỏ cơ sở hạ tầng nguy hiểm.
Ở thành phố New Orleans, công việc này là sự kết hợp tỉ mỉ giữa việc kiểm tra chất lượng nước và tìm hiểu các hồ sơ cũ.
"Điều này được ví như là cuộc điều tra, cố gắng tìm ra vị trí của đường ống. Thành phố 305 tuổi này đã lập bản đồ tuổi của các đường ống dẫn nước và phần lớn được đặt trong khoảng thời gian từ năm 1900 đến năm 1919 – thời kỳ mà chì thường xuyên được sử dụng. Các đường ống khác được làm bằng đất sét hoặc sắt nhưng có thể có hàn chì giữa các mối nối", Ủy viên Hội đồng Thành phố New Orleans JP Morrell cho biết.
Ông Adrienne Katner, Giáo sư về sức khỏe môi trường và nghề nghiệp tại Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Bang Louisiana, New Orleans cho biết việc ghép các bản ghi chép lại với nhau nhằm kết nối thông tin thiếu sót trong hệ thống và cố gắng giải mã mọi thứ, từ ghi chú viết tay đến ghi chú đánh máy thiếu chất liệu làm ống. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng AI để sắp xếp hồ sơ trong nhiều tháng.
Ông Grace Birch, người phát ngôn của Ủy ban Nước & Thoát nước thành phố cho biết việc kiểm kê "kỹ lưỡng" sẽ được hoàn thành trước tháng 10 năm sau – thời hạn liên bang gửi bản đồ kỹ thuật số về các đường ống chì của thành phố.
Tuy nhiên, ngay cả khi thành phố có thể loại bỏ mọi đường ống dẫn nước bằng chì khỏi nguồn nước chính thì vấn đề thay thế các đường ống nhỏ hơn nối dẫn vào nhà dân cũng có thể là một thách thức phức tạp và tốn kém.
"Biến đổi khí hậu đang trầm trọng thêm những tổn thương về thể chất, xã hội và kinh tế đã có từ trước ở bất kỳ thành phố nào; đặc biệt là những nơi vốn dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết khắc nghiệt như New Orleans," ông Jeffrey Thomas, một luật sư có trụ sở tại New Orleans, người trước đây đã lãnh đạo một lực lượng đặc nhiệm của thành phố nhằm giải quyết các lỗ hổng trong hệ thống nước của thành phố cho biết./.
