Phát huy nguồn lực văn hóa là cách hiệu quả để phát triển Thủ đô

Dự hội thảo về phía đại biểu Trung ương có: ông Đoàn Minh Huấn, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; ông PGS. TS Phùng Hữu Phú, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương; TS Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy; Đại diện Bộ, ban, ngành Trung ương; Đại diện lãnh đạo các địa phương trong Vùng đồng bằng sông Hồng, Vùng Thủ đô...

Về phía TP Hà Nội có: ông Đinh Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn ĐBQH TP; bà Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; ông Trần Sỹ Thanh, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP; Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP; Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy; Lãnh đạo các Sở, ban, ngành TP...

Phát biểu khai mạc hội thảo, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh: Trên thế giới, hiếm có Thủ đô nào có lịch sử, truyền thống văn hóa hơn 1.000 năm tuổi (tính từ kinh đô của nhà nước Âu lạc vào đầu thế kỷ thứ 3 trước công nguyên) như Thủ đô Hà Nội. Thủ đô Hà Nội được biết đến là “Thành phố di sản”, với quỹ di sản văn hóa vô cùng phong phú, đa dạng gồm 5.922 di tích lịch sử, văn hóa, trong đó có 1 di sản văn hóa thế giới, 21 di tích và cụm di tích quốc gia đặc biệt; 1.793 di sản văn hóa phi vật thể.

Hà Nội có những di sản văn hóa vật thể vô giá, đó là những dấu tích của thành quách nguy nga, công trình kiến trúc tâm linh (đình, chùa, đền miếu, phủ…), tượng đài, công viên, vườn hoa, sông hồ…

Hà Nội còn là “đất trăm nghề”, là địa bàn có số lượng làng nghề nhiều nhất cả nước với trên 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó có hơn 300 làng nghề thủ công truyền thống tiêu biểu, có khoảng 70 không gian sáng tạo và 1.095 lễ hội và sinh hoạt văn hóa cộng đồng mang bản sắc văn hóa vùng đồng bằng sông Hồng, gắn liền với những câu chuyện lịch sử trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Theo Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng, văn hóa là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng một Thủ đô Văn hiến - Văn minh - Hiện đại. Phát huy các giá trị và nguồn lực văn hóa là cách hiệu quả nhất để phát triển văn hóa của Thủ đô.

Trong nhiều năm qua, TP luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, coi văn hóa là động lực, là một trong các nguồn lực phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển Thủ đô. Liên tục trong nhiều nhiệm kỳ, Đảng bộ TP đều ban hành chương trình riêng về phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội văn minh.

Đặc biệt, thực hiện Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021, ngày 22/2/2022, Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU về “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Nghị quyết nhằm tạo bước phát triển toàn diện các ngành công nghiệp văn hóa của Thủ đô Hà Nội cả về quy mô, chất lượng sản phẩm, dịch vụ và thị trường, đảm bảo phát triển bền vững, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có tốc độ, tỷ trọng, giá trị gia tăng cao; Hoạt động có tính chuyên nghiệp, với kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; Dịch vụ, sản phẩm văn hóa đa dạng, có chất lượng, có thương hiệu, đáp ứng nhu cầu sáng tạo, hưởng thụ của người dân trong nước, thúc đẩy phát triển du lịch và xuất khẩu.

Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng cho biết: Quán triệt và nhận thức một cách toàn diện, sâu sắc về vị trí, vai trò, tầm quan trọng về văn hóa, dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác xây dựng, phát triển văn hóa, TP Hà Nội đã tập trung đầu tư cho phát triển văn hóa với mục tiêu là bảo vệ, bảo tồn giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, văn hóa dân tộc; Phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, các công trình văn hóa.

TP đã dành nguồn lực đầu tư 3 lĩnh vực: Y tế, giáo dục - đào tạo và văn hóa giai đoạn 2022 – 2025 và các năm tiếp khoảng 49.200 tỷ đồng. Trong 2 năm 2021-2022, đã hoàn thành tu bổ, tôn tạo 181 di tích, trong đó có 4 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 114 di tích cấp quốc gia, 63 di tích cấp TP.

Cũng theo Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng, Thủ đô Hà Nội đang quyết liệt triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVII. Với tinh thần đổi mới quyết liệt, sự vào cuộc thực sự của cả hệ thống chính trị, Thủ đô Hà Nội đã đạt được những kết quả khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực.

Đặc biệt năm 2022 vừa qua, Thành ủy đã chủ động lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thực hiện có hiệu quả mục tiêu kép, vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội, chỉ đạo thực hiện tốt chủ đề công tác năm 2022 là “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển” và đã đạt được những kết quả nổi bật; Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2011-2020, trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Trong đó đề ra 4 quan điểm, 2 mục tiêu và 8 nhóm nhiệm vụ giải pháp TP Hà Nội cần tập trung triển khai thực hiện.

Đây là cơ sở pháp lý, điều kiện quan trọng để tạo động lực phát triển Thủ đô từ nay đến năm 2030 và 2045, với định hướng lớn: Thủ đô Hà Nội là Thành phố "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại"; Xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; Trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế; Đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn, phát triển nhanh, bền vững, có sức lan tỏa để thúc đẩy vùng đồng bằng Sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước cùng phát triển.

Hội thảo hôm nay là sự tiếp nối, kế thừa và vận dụng những kết quả của các hội nghị, hội thảo khoa học vào thực tiễn cuộc sống đang diễn ra hết sức sôi động trên địa bàn TP, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng mong muốn có sự đồng hành, tham gia đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học, các cơ quan nghiên cứu để tiếp tục làm rõ hơn nội hàm và giải pháp phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.

Đặc biệt trong năm 2023, TP đang triển khai đồng thời 3 nội dung quan trọng, đó là: xây dựng Luật Thủ đô sửa đổi, lập Quy hoạch Thủ đô, Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

“Đây cũng là cơ hội đặc biệt quan trọng để nhìn nhận, đánh giá một cách tổng thể, toàn diện, chuẩn bị các luận chứng khoa học và thực tiễn để xây dựng thể chế, chính sách phát triển; Định vị các không gian phát triển, chú trọng đến không gian văn hóa, huy động các giá trị và nguồn lực văn hóa ...”, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh và tin tưởng qua Hội thảo này, TP sẽ có thêm nhiều sáng kiến tư vấn trong phát huy các giá trị và nguồn lực văn hóa nhằm xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, có thể sánh ngang tầm các Thủ đô và TP hàng đầu trong khu vực.

Hội thảo có 4 nội dung lớn, tập trung nhiều bài tham luận chất lượng để thảo luận trong diễn đàn khoa học này, bao gồm: Văn hóa Thăng Long – Hà Nội, Thủ đô “Văn hiến - Văn Minh - Hiện đại”: Phân tích, làm rõ giá trị, đặc điểm của văn hóa Thăng Long - Hà Nội, nhấn mạnh văn hóa văn minh, thanh lịch Người Hà Nội; Nội hàm “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.

Nguồn lực văn hóa Thăng Long - Hà Nội: Nhận diện các nguồn lực văn hóa của Thủ đô; Trong đó bao gồm các nguồn vốn xã hội, các vấn đề về con người Hà Nội.

Hà Nội - Thủ đô di sản, Thành phố sáng tạo, khát vọng phát triển: Đánh giá các giá trị và các giải pháp để bảo tồn phát huy, phát triển giá trị của Thủ đô di sản; Đặc biệt thông qua việc phát triển thương hiệu “Thành phố sáng tạo”.

Các điều kiện, nhiệm vụ, giải pháp huy động nguồn lực để phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”: Vấn đề phát triển công nghiệp văn hoá, một số vấn đề cụ thể cần ưu tiên tập trung trong huy động giá trị và nguồn lực văn hóa để phát triển Thủ đô (các công trình văn hóa, quy hoạch, kiến trúc, thiết chế văn hóa, nghệ thuật biểu diễn, tác phẩm nghệ thuật…).

Hội thảo có hơn 70 tham luận chất lượng ở các nhóm chủ đề khác nhau. Trong đó có nhiều tham luận từ các chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm như GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc, PGS.TS Phạm Quang Long, TS Nguyễn Viết Chức, GS.TS Hoàng Anh Tuấn,...

Kết quả của Hội thảo sẽ là một trong những căn cứ khoa học để các cấp, các ngành của thành phố nhằm cụ thể hóa Chương trình, Kế hoạch hành động thực hiện các Nghị quyết số 15 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 09 của Thành ủy, góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô.

Trong khuôn khổ Hội thảo cũng tổ chức không gian trưng bày một số sản phẩm nghề truyền thống đặc trưng của Hà Nội như: Gỗ mỹ nghệ, khảm trai, gốm Bát Tràng,...; Không gian trưng bày các ấn phẩm văn hóa của Thủ đô Hà Nội; Không gian trưng bày các mũi tên đồng khai quật từ Thành Cổ Loa của Bảo tàng Lịch sử...