Phát triển Bản Liền thành điểm sáng mới trong bản đồ du lịch Lào Cai
(Tổ Quốc) - Nằm cách trung tâm thị trấn Bắc Hà (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) khoảng 30km, Bản Liền là một trong những xã cuối cùng của tỉnh Lào Cai. Nơi đây được xem là điểm sáng mới trong việc phát triển du lịch cộng đồng bền vững.
Nằm cách trung tâm thị trấn Bắc Hà (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) khoảng 30km, Bản Liền là một trong những xã cuối cùng của tỉnh Lào Cai trước khi sang tới huyện Xín Mần (tỉnh Hà Giang). Đây cũng là điều kiện giúp Bản Liền giữ được vẻ nguyên sơ, nhưng cũng là thách thức khi xác định phát triển du lịch như là một cách để thay đổi vùng đất này.
Xã Bản Liền rộng hơn 57km2, mật độ dân cư chỉ khoảng 31 người/km2, chủ yêu sinh sống nơi đây là người dân tộc Tày. Cùng với đó đa phần diện tích là địa hình đồi núi, tạo nên khung cảnh thiên nhiên vô cùng hoang sơ, với những trên những thửa ruộng bậc thang như dòng suối đổ theo triền đồi. Với kiểu khí hậu đặc trưng của vùng “cao nguyên trắng” Bắc Hà, du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên khi chứng kiến cảnh sắc tuyệt đẹp nơi này
Những năm gần đây, một số tổ chức nước ngoài đã đầu tư xây dựng, hướng dẫn cho đồng bào dân tộc nơi đây làm du lịch bền vững.
Các thông tin về du lịch Bản Liền được xây dựng khá tỉ mỉ và chi tiết.
PV báo điện tử Tổ Quốc đã có mặt tại Bản Liền Forest homestay - một trong 5 hộ gia đình ở Bản Liền đang tham gia mô hình du lịch cộng đồng tại địa phương khi trời đã tối. Ngay từ khi bước đến chân cầu thang dẫn lên nhà sàn chúng tôi đã cảm thấy ấm áp bởi sự đón tiếp nồng hậu của gia chủ. Đợi khách sắp xếp xong hành lý, chị Vàng Thị Cân ân cần mang những chậu nước chè nghi ngút khói, bên trong thả những bông trà trắng muốt tỏa hương dịu nhẹ để chúng tôi ngâm chân, xua tan sự mệt mỏi của chặng đường dài và cái lạnh giá của vùng núi phía Bắc.
Bên bếp lửa chị Cân chia sẻ, gia đình chị đã di cư đến đội 3, xã Bản Liền từ những năm 1990. Tại đây, gia đình chị đã dựng lại ngôi nhà sàn lợp mái cọ theo đúng lối truyền thống, với bếp lửa giữa nhà để làm nơi sinh hoạt chung của cả gia đình. Với người Tày, bếp là không gian sinh hoạt chung quan trọng nhất.
Chuẩn bị mâm cơm cho chúng tôi, chị Cân vừa chia sẻ: “Từ ngày làm du lịch, gia đình tôi có dịp kể cho du khách về những phong tục tập quán, công việc hằng ngày hay những lễ hội truyền thống của dân tộc mình. Ban đầu, chúng tôi khá bỡ ngỡ, nhưng khi du khách có nhu cầu tìm hiểu và trải nghiệm, chúng tôi hướng dẫn du khách cùng gặt lúa, hái chè, làm bánh sắn... Mặc dù gặp nhiều khó khăn do dịch Covid, nhưng tôi và gia đình đều quyết định sẽ coi du lịch như một sinh kế lâu dài”.
Cách nhà chị Cân không xa là Chè Hill homestay của anh Lâm A Luận. Gia đình anh cũng cải tạo ngôi nhà sàn gỗ truyền thống phù hợp với công năng và có thể đón tối đa 20 khách, phục vụ ăn uống cùng các trải nghiệm như trekking đồi chè, hái và sao chè hay đi bộ tham quan bản làng, thác nước ở khu vực xung quanh.
Ngay trong buổi tối, chúng tôi được trải nghiệm không gian văn hóa đặc trưng tại nơi đây.
Những điệu múa đặc trưng của dân tộc hòa cùng với âm nhạc phát ra từ những nhạc cụ truyền thống khiến không khí vui vẻ giữa du khách và đồng bào vang khắp núi rừng.
Được biết, Gia đình chị Vàng Thị Cân và anh Lâm A Luận là 2 trong số 5 hộ gia đình ở Bản Liền tham gia Dự án Nâng cao kinh tế và vị thế phụ nữ dân tộc thiểu số thông qua phát triển du lịch cộng đồng tại Bắc Hà do chính phủ Australia tài trợ thông qua chương trình Bình đẳng giới trong nông nghiệp và du lịch (GREAT) tại 2 tỉnh Lào Cai và Sơn La.
Cùng với sự hỗ trợ trực tiếp như hỗ trợ cho vay vốn, đào tạo kỹ năng đón tiếp khách, nấu ăn, kỹ năng truyền thông trên mạng xã hội và ngoại ngữ, người dân đã được tiếp cận với cách làm du lịch một cách bài bản từ các chuyên viên của Trung tâm Kinh tế Nông thôn (CRED).
Bà Thái Thị Huyền Nga, phụ trách Dự án Nâng cao kinh tế và vị thế phụ nữ dân tộc thiểu số thông qua phát triển du lịch cộng đồng tại Bắc Hà cho biết: Dự án của GREAT được thực hiện từ tháng 3-2019 đến tháng 3-2022 với 3 mục tiêu: Người dân, đặc biệt là phụ nữ có thêm việc làm và thu nhập từ việc cung cấp các dịch vụ du lịch cộng đồng; Tăng sự tự tin và chủ động cho phụ nữ dân tộc thiểu số trong việc kinh doanh; Gia tăng sự ủng hộ của nam giới trong việc để phụ nữ làm kinh tế, có vai trò quyết định trong gia đình và tham gia các hoạt động cộng đồng...
Bà Nga chia sẻ: "Bên cạnh những thay đổi rõ rệt về vai trò và sự bình đẳng của phụ nữ, dự án đã góp phần đưa bà con tới gần hơn với cách làm du lịch một cách chuyên nghiệp. Điều quan trọng là người dân Bản Liền rất có ý thức trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, do đó chúng tôi tin rằng việc phát triển du lịch tại đây trong những năm tới tuy chậm nhưng sẽ mang lại sinh kế bền vững cho người dân, góp phần vào sự phát triển của kinh tế địa phương”.
Khi du khách đến với Bản Liền ngoài những trải nghiệm về ẩm thực, âm nhạc, văn hóa truyền thống... Khách du lịch còn được trải nghiệm mặc trang phục của đồng bào dân tộc và đi hái chè.
Theo những người dân sống ở Xã Bản Liền, toàn bộ khu vực này được thiên nhiên ban tặng khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng thích hợp để phát triển cây chè. Ở đây nổi tiếng với sản phẩm chè tuyết Shan được trồng hữu cơ, có hương vị ngọt thơm đặc trưng. Ở đây nổi tiếng với hương vị chè lam, nước xanh mà vị thơm đặc trưng.
" Tôi rất ấn tưởng với không khí nơi đây, rất bình yên và trong lành cũng như cách đón tiếp của đồng bào rất niềm nở. Đồ ăn và các trải nghiệm ở đây rất tốt. Tôi sẽ giới thiệu cho bạn bè tôi trở lại Bản Liền để trải nghiệm" - Chị Mai Hương một du khách Hà Nội chia sẻ.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe hơn của người tiêu dùng, những người con của Bản Liền đã ấp ủ ý tưởng cho ra đời những sản phẩm độc đáo, mới lạ hơn từ sản vật địa phương. Chàng trai dân tộc Tày Vàng A Bình (sinh năm 1994) là một trong những người đi tiên phong "khoác áo mới" cho những búp chè Shan Tuyết của quê hương.
Giới thiệu về những ống trà lam gác bếp - sản phẩm được triển khai ngay trong mùa dịch Covid-19, Vàng A Bình cho biết, anh đã nghiên cứu, học hỏi cách làm trà từ nhiều địa phương khác nhau, từ đó cải tiến, áp dụng cho phù hợp với sản phẩm địa phương, để làm ra những ống trà chắt chiu được trọn vẹn hương vị của chè, của núi, của rừng và công sức của những người dân Bản Liền.
Chè Shan Tuyết sau khi hái về phải sao ngay để giữ được hương vị. Những búp chè khô sẽ được nhồi vào ống tre. Quan trọng nhất quyết định hương vị chè ống lam chính là công đoạn chọn ống tre. Vàng A Bình cho biết, anh chọn những ống tre rừng già để tạo nên hương vị trà thượng hạng ít nơi nào có được
Những ống trà được gác trên bếp củi 5 tháng, để trà khô hẳn và quyện vị khói bếp.
Các du khách trải nghiệm làm chè lam. Nhiều du khách chia sẻ, đây là một trong những loại chè độc đáo nhất Việt Nam, hương vị khá thanh mát và dễ uống.
Trao đổi với PV ông Vàng A Sự, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Liền cho biết với tiềm năng phong phú, mấy năm gần đây, được hỗ trợ từ dự án Great, Thúc đẩy bình đẳng giới thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch, với việc hỗ trợ vay vốn để đầu tư phát triển du lịch cộng đồng, xã Bản Liền đã và đang tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch kết hợp với nông nghiệp sinh thái bền vững, nhất là loại hình du lịch homestay, thu hút du khách tới tham quan, trải nghiệm.
"Từ dự án Great, Thúc đẩy bình đẳng giới thông qua Bản Liền đã và đang bước đầu gắn phát triển du lịch nông nghiệp với xây dựng nông thôn mới đem lại hiệu quả. Đây là hướng đi mới đã và đang được ngành nông nghiệp và du lịch địa phương nói riêng và Việt Nam định hướng, khuyến khích phát triển. Do ảnh hưởng của dịch bệnh covid- 19 nên lượng khách đến còn hạn chế, song số khách đã đến trong thời gian bỏ giãn cách đều phản hồi tích cực với chính quyền và các homestay về du lịch Bản Liền, ấn tượng sâu đậm và chắc chắn sẽ quay trở lại và giới thiệu thêm khách đến. Hi vọng khi tình hình ổn định, lượng khách sẽ đến đông hơn." - Ông Vàng A Sự nói.
Có thể khẳng định, loại hình du lịch nông nghiệp, du lịch Homestay là loại hình du lịch mới có tiềm năng ở xã vùng cao Bản Liền và để quản lý, khai thác có hiệu quả, trong thời gian tới, xã Bản Liền tiếp tục có biện pháp phát triển toàn diện; đẩy mạnh công tác quảng bá, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, liên kết với các địa phương trong và ngoài huyện để thu hút khách du lịch, chú trọng bảo vệ môi trường xanh-sạch-đẹp gắn với du lịch; nhằm đưa loại hình dịch vụ này ngày càng phát triển, góp phần giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số địa phương, giúp xã phấn đấu về đích xã nông thôn mới vào cuối năm 2021, trở thành điểm sáng ở vùng cao Bắc Hà
