Phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên: Phải chăng là điều không tưởng?

Kỳ vọng tại Hội nghị thượng đỉnh liên Triều

Theo CNN, chủ đề quan trọng nhất trong trong chương trình nghị sự sẽ là làm rõ về vấn đề phi hạt nhân hóa.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un

Trong những tuần gần đây, động thái từ Seoul đến Washington và Bắc Kinh vẫn có một chút nhầm lẫn về điều này. Các nhẫm lẫn có thể dẫn tới nhiều rắc rối cho hội nghị thượng đỉnh sắp diễn ra vào tuần tới cùng với đó là cuộc gặp gỡ dự kiến của Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Các quan chức Hàn Quốc và truyền thông Trung Quốc cho biết, nhà lãnh đạo Kim Jong-un dường như muốn tiến tới các thảo luận về phi hạt nhân hóa tại bán đảo Triều Tiên.

Vào ngày 19/4, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in thông báo, Triều Tiên không muốn đưa ra yêu cầu lâu dài về việc rút quân Mỹ để đổi lấy việc từ bỏ vũ khí hạt nhân. Điều này đang khiến các nhà quan sát nhiều hoài nghi.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nói rằng, ông Kim Jong-un không đề nghị Mỹ phải rút khỏi bán đảo Triều Tiên như một điều kiện về việc hủy bỏ vũ khí hạt nhân. Nếu sự thật là như vậy, thì có vẻ như một điểm mấu chốt trong thỏa thuận giải trừ hạt nhân tiềm năng đã được giải quyết.

“Triều Tiên liên tục nói nhiều điều đúng. Họ muốn hội nghị thượng đỉnh diễn ra và họ đang làm những điều để khiến hội nghị diễn ra theo đúng kế hoạch”, ông Adam Mount, nhà nghiên cứu cấp cao tại Hiệp hội các nhà khoa học Mỹ cho biết.

Truyền thông nhà nước Triều Tiên hiện chưa đưa ra thông tin về điều này. Các tuyên bố của ông Kim được cho là chưa có căn cứ.

“Chúng tôi ủng hộ việc phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên theo nguyện vọng của nhà lãnh đạo quá cố Triều Tiên”, Tân Hoa Xã trích dẫn lời của ông Kim nói tại Bắc Kinh vào ngày 27/3.

Phải chăng ông Trump, ông Kim và ông Moon đều đang nói điều tương tự về việc Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân?

Phi hạt nhân hóa: Những gì Mỹ và Hàn Quốc có thể hiểu?

Theo CNN, trong thập kỷ qua, phi hạt nhân hóa tại bán đảo Triều Tiên chỉ được hiểu bởi Hàn Quốc và Mỹ.

“Điều này được hiểu theo viết tắt CVID, có nghĩa là hoàn thành, có kiểm chứng và không thể tháo gỡ đối với chương trình hạt nhân của Triều Tiên”, ông Josh Pollack, một  nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện nghiên cứu quốc tế Middlebury cho biết.

Ngôn ngữ này đã từng được sử dụng tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong Nghị quyết khi lên án Triều Tiên thực hiện chương trình vũ khí hạt nhân.

Trong nhiều thập kỷ, Mỹ và Hàn Quốc liên tục nhấn mạnh đến việc phi hạt nhân hóa tại Triều Tiên. Trong năm 1991, Bình Nhưỡng đã ký bản tuyên bố chung về phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên với Hàn Quốc. Hai năm sau đó, Triều Tiên cam kết sẽ từ bỏ chương trình hạt nhân để đổi lấy sự tiếp vận quốc tế.

Tuy nhiên, cam kết và hứa hẹn vẫn chưa đủ sức thực hiện, dẫn đến các thất vọng và nghi ngờ giữa hai bên.

Chính quyền Mỹ bày tỏ hi vọng cuộc gặp thượng đỉnh tuần sau sẽ tạo nhiều khác biệt. Ông Trump đã bày tỏ nhiều lạc quan vào ngày 18/4 và khẳng định ông đã có thể đạt được kỳ vọng mà các lãnh đạo tiền nhiệm chưa thể làm được. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ cũng cho biết sẽ rời khỏi Hội nghị thượng đỉnh nếu mọi việc không theo kỳ vọng.

Ngày 19/4, Tổng thống Moon Jae-in bác bỏ thông tin rằng có sự hiểu nhầm đôi bên về việc Hàn Quốc và Triều Tiên sẽ tiến tới phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

“Tôi không nghĩ có sự khác biệt khi hiểu về thuật ngữ này”, ông Moon nói.

“Điều không tưởng”

Khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hứa hẹn về việc phi hạt nhân hóa tại Bắc Kinh vào tháng Ba, tờ Tân Hoa Xã cho biết, ông Kim không hề nói việc Bình Nhưỡng chấm dứt hoàn toàn chương trình. Ông Kim chỉ nói: “Phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên”.

“Đối với ông Kim, phi hạt nhân hóa sẽ tiếp tục ở cả bán đảo. Điều này cũng sẽ gây thách thức cho Mỹ và Hàn Quốc. Họ cần phải thử vũ khí hạt nhân và ngăn chặn sự xâm lược. Họ cần phải đáp ứng đầy đử chương trình hạt nhân với liên minh quân đội Mỹ và Hàn Quốc ”, ông David Maxwell thuộc Lực lượng Đặc nhiệm quân đội Mỹ đã nghỉ hưu cho biết trên CNN.

“Triều Tiên thực sự đang bị đe dọa bởi sức mạnh quân sự của cả Mỹ và Hàn Quốc. Họ cần vũ khí hạt nhân để có thể ngăn cản sự xâm lược từ bên ngoài. Họ cần thiết phải thực hiện chương trình hạt nhân. Triều Tiên cho rằng, liên minh quân sự Mỹ và Hàn Quốc là mối đe dọa hạt nhân”, ông Pollack cho biết.

Các chuyên gia cho biết, các biểu hiện gần đây của Washington và Seoul có phần nhượng bộ.

Các chuyên gia nói trên CNN rằng, các động thái đưa ra có phần hòa hợp và những gì là mục đích sau các biểu hiện sẽ khó để có thể đoán biết được trước thềm Hội nghị thượng đỉnh liên Triều.

Ông Adam Cathcart, một chuyên gia Triều Tiên tại Đại học Leeds, Anh bày tỏ hi vọng của một số quan chức Washington cho biết, ông Kim muốn từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân thực sự là điều không tưởng.

Nói trên CNN ngày 22/4, Thượng nghị sỹ Bob Corker nói: “Đây là nỗ lực lớn trong các mối quan hệ công khai của ông Kim Jong-un, và tôi nghĩ mọi người nên thừa nhận điều đó”./.