Quân bài Nga tại Trung Đông trong chuyến thăm của Tổng thống Trump

Tiến tới hòa bình Trung Đông

Ông Trump đã có bài phát biểu quan trọng ngày 21.5 trước khoảng 50 nhà lãnh đạo Hồi giáo và các nước Ả Rập ở Riyadh tại Hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và cộng đồng Hồi giáo Ả Rập. Hội nghị này có nghị trình tập trung bàn thảo về việc chiến đấu chống các chiến binh Hồi giáo cực đoan và njhaans mạnh việc gia tăng tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực. Thêm vào đó, ông Trump đã kêu gọi các đối tác của Mỹ có trách nhiệm chống lại lực lượng khủng bố trong khu vực.

TT Trump đã có bài phát biểu quan trọng ngày 21.5 trước khoảng 50 nhà lãnh đạo Hồi giáo và các nước Ả Rập ở Riyadh tại Hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và cộng đồng Hồi giáo Ả Rập. Ảnh:Reuters

Tổng thống Donald Trump cũng đã nhấn mạnh đến nỗ lực hòa bình và hợp tác chống lại chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Trump đã không sử dụng thuật ngữ “chủ nghĩa hồi giáo cực đoan”, chứng tỏ “sự quan tâm” đặc biệt và thận trọng trong chuyến thăm này.

“Khủng bố lan rộng khắp mọi nơi trên thế giới. Một tương lai tốt đẹp cần thiết phải chung tay chống lại lực lượng khủng bố”, TT Trump nhấn mạnh.

Giới chuyên môn nhận định bài phát biểu của Tổng thống Mỹ nhằm xoa dịu thế giới Hồi giáo sau khi ông đã có những lời lẽ gay gắt về đạo Hồi. Trong giai đoạn tranh cử trước đó, ông Trump từng nêu lên ý tưởng giám sát các nhà thờ Hồi giáo ở Mỹ, đồng thời kêu gọi "cấm cửa hoàn toàn" người theo đạo Hồi vào Mỹ vì lý do an ninh.

Chuyên gia Ahmed Alibrahim về quan hệ Ả Rập Saudi - Mỹ tại Riyadh nói: “Chuyến thăm của ông Trump có chiều sâu kinh tế”, cho biết thêm Tổng thống Mỹ sẽ ký kết nhiều thỏa thuận lớn với Ả Rập Xê Út và các nước Vùng Vịnh.

CEO hãng tư vấn an ninh INEGMA Riad Kahwaji cho hay: “Chuyến thăm Ả Rập Saudi rất có thể sẽ chứng kiến việc ký kết nhiều thỏa thuận thúc đẩy hợp tác hai bên”.

Ông Trump cũng nhấn mạnh đến quan hệ đối tác của Trung Đông với Mỹ và mong muốn sẽ có nhiều hành động hơn nữa giữa hai bên trong thời gian tới.

“Sẽ có nhiều việc để làm hơn nữa. Điều này có nghĩa là chúng ta sẽ phải chung tay đối mặt với các thách thức từ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo cực đoan”, ông Trump nhấn mạnh.

Quân bài Nga tại Trung Đông

Chuyến thăm đã có các điểm nhấn quan trọng thông qua các bản thỏa thuận giá trị của hai bên trong đó thỏa thuận về vũ khí gần 110 tỉ USD. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký hàng loạt thỏa thuận vũ khí trị giá gần 110 tỉ USD với Ả-Rập Saudi  nhằm củng cố mối quan hệ đồng minh giữa 2 nước cũng như giúp sức cho cuộc chiến chống khủng bố.

Các thỏa thuận mua bán vũ khí trị giá 110 tỉ USD sẽ có hiệu lực ngay lập tức, trong khi nhiều hợp đồng khác trị giá tổng cộng 350 tỉ USD sẽ tiếp tục được kí kết và thực hiện trong 10 năm nữa. Theo đó, Mỹ sẽ cung cấp cho Ả-Rập Saudi nhiều máy bay chiến đấu, xe tăng, tàu chiến và các hệ thống phòng không.

Nhà Trắng cho biết, thỏa thuận này cũng sẽ cung cấp cho Mỹ hàng nghìn việc làm và được thực hiện nhờ tầm nhìn chung giữa 2 nước.

Theo hãng tin Reuters, chính ông Trump là người đã thúc đẩy các thỏa thuận buôn bán trị giá hàng tỉ USD với Ả-Rập Saudi, trong đó có những hợp đồng mới và đã được thương lượng từ lâu.

Trong một buổi họp báo trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng ngoại giao của Ả Rập Saudi Adel al-Jubeir  đã có các thảo luận mở đường cho quan hệ hai nước. Ông Tillerson đã nhấn mạnh thỏa thuận vũ khí trên sẽ giúp Ả Rập Saudi đương đầu với tầm ảnh hưởng của Iran cũng như mối đe dọa liên quan đến Iran vốn đang tồn tại ở mọi phía biên giới Ả Rập Saudi.  Mặc dù, ông Tillerson vẫn đưa ra ưu tiên đối với giải pháp chính trị tại Yemen nhưng vẫn chấp thuận việc gây sức ép quân sự của Saudi với nhóm người Houthi (được chống lưng bởi Iran).  

Câu hỏi đặt ra là, có thể Tổng thống Trump có đang nắm giữ quân bài Nga trong kế hoạch thăm Trung Đông lần này? Chuyến thăm của ông Trump có thể đưa ra các giải thiết về việc có thể Mỹ đang  muốn thúc đẩy mối quan hệ với Israel và các đồng minh Sunni bào gồm Ả Rập Saudi và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất. Điều này sẽ tạo sức ép lên Iran và tiến tới nỗ lực thỏa thuận hòa bình cho Israeli và Palesinian. Mặt khác,  Nga có thể đi đầu cùng với các đồng minh Iran, Syria và Hezbollah tìm kiếm tiến trình ngoại giao giải quyết các xung đột khu vực.

Mối quan hệ giữa Iran-Syria và Nga luôn thắt chặt. Dù quyền lực của Tổng thống Iran bị giới hạn bởi nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, chiến thắng áp đảo của ông Rouhani là đòn bẩy cho lực lượng cải cách tại Iran tìm kiếm những bước tiến mới. Ông Hassan Rouhani chính thức là Tổng thống Iran vào ngày 19/5 có thể mang đến nhiều quan hệ triển vọng trong thời gian tới.

(Theo Reuters&al-monitor)