(Tổ Quốc) - “Chiến lược Quốc phòng Mỹ 2018” (NDS-2018) thừa nhận nước Mỹ “đang ở trong thời kỳ tổn hại chiến lược”.
Bản chiến lược quốc phòng đầu tiên của chính quyền Trump cho rằng “lợi thế cạnh tranh quân sự của Mỹ đang dần bị giảm sút”; “cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia là mối đe dọa chủ yếu đối với an ninh quốc gia Mỹ chứ không phải khủng bố”. NDS -2018 xác định “Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược, sử dụng sức mạnh kinh tế để chèn ép các nước láng giềng trong khi không ngừng quân sự hóa các thực thể tại Biển Đông”. Đồng thời, phê phán “cách tiếp cận quan liêu, tập trung vào sự thận trọng và đề cao việc giảm thiểu rủi ro trên hết đang ngày càng không phù hợp”.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc đưa ra cách tiếp cận chiến lược trong việc xây dựng quân đội Mỹ, với hàm ý đối phó với Trung Quốc về mặt quân sự.
Một số nội dung đáng chú ý
- Mỹ cần xây dựng một “lực lượng thiện chiến hơn, mạng lưới đồng mình và các đối tác mạnh mẽ, đổi mới công nghệ và cách thức vận hành sẽ tạo ra những ưu thế quân sự bền vững và quyết định cho nước Mỹ”.
- “Ngăn chặn hoặc đánh bại các đối thủ cạnh tranh chiến lược lâu dài là một thách thức căn bản khác so với các đối thủ trong khu vực, vốn là trọng tâm của các chiến lược trước của Mỹ. Sức mạnh và các hoạt động can dự của chúng ta (Mỹ) với các đồng minh sẽ chứng minh cam kết của Mỹ trong việc ngăn chặn sự hiếu chiến, tuy nhiên việc sử dụng lực lượng và hoạt động quân sự của chúng ta phải khiến lãnh đạo các nước đối thủ không thể dự báo được… và buộc đối thủ phải đối mặt với xung đột trong điều kiện bất lợi”.
 Máy bay ném bom chiến lược B-1B - át chủ bài của không lực Hoa Kỳ tiếp tục được hiện đại hóa. |
- “Trong cuộc cạnh tranh gần mức xung đột vũ trang, các cường quốc xét lại và các chế độ bất trị đang sử dụng nạn tham nhũng, các hoạt động chèn ép về kinh tế, tuyên truyền, lật đổ chính trị, các hoạt động ủy nhiệm, và đe dọa hoặc sử dụng vũ lực để thay đổi nguyên trạng. Đặc biệt, một số đối thủ có nhiều kinh nghiệm khai thác mối quan hệ kinh tế với nhiều đối tác an ninh của chúng ta. Chúng ta sẽ hỗ trợ các cách tiếp cận liên ngành của Mỹ và làm việc cùng các đồng minh và đối tác để bảo vệ lợi ích của chúng ta cũng như chống lại sự cưỡng ép này”.
- “Nước Mỹ phải xây dựng các lực lượng có đủ năng lực để đánh bại kẻ thù và đạt được các kết quả bền vững nhằm bảo vệ người dân Mỹ và những lợi ích sống còn của chúng ta. Mục tiêu của chúng ta là xây dựng quân đội Mỹ có những lợi thế quyết định trong bất kỳ cuộc xung đột nào, trong khi vẫn có khả năng giải quyết tất cả các cuộc xung đột.
- Cần “ưu tiên chuẩn bị cho chiến tranh. Duy trì hòa bình thông qua sức mạnh đòi hỏi quân đội Mỹ cần chuẩn bị cho chiến tranh để ngăn chặn xung đột. Trong các hoạt động thường nhật, quân đội sẽ thường xuyên thi đua: ngăn chặn sự gây hấn từ ba khu vực then chốt Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, châu Âu và Trung Đông… Quân đội Mỹ phải đạt được và duy trì ưu thế tuyệt đối về thông tin – liên lạc; và phát triển, củng cố, duy trì các mối quan hệ an ninh – quốc phòng của Mỹ”.
- “Để ứng phó với quy mô và nhịp độ các mục tiêu và năng lực quân sự của đối thủ và kẻ thù, chúng ta phải đầu tư vào việc hiện đại hóa các năng lực trọng yếu từ nguồn ngân sách ổn định và có kế hoạch”.
- Các khoản đầu tư quân sự của Mỹ “sẽ ưu tiên vào các lực lượng trên mặt đất, trên không, trên biển và vũ trụ mà có khả năng triển khai hoạt động, tồn tại, tác chiến và phục hồi trên tất cả các phương diện trong trường hợp bị tấn công”.
- “Việc hiện đại hóa không chỉ được xác định trong vấn đề vũ khí, mà còn đòi hỏi sự thay đổi trong cách tổ chức và sử dụng lực lượng. Phải dự đoán được tác động của các công nghệ mới được sử dụng trên chiến tường, xác định một các rõ ràng các vấn đề quân sự diễn ra trong các cuộc xung đột trong tương lai và thúc đẩy các thử nghiệm và dự trù các rủi ro. Phải dự đoán được các đối thủ cạnh tranh và kẻ thù sẽ sử dụng các học thuyết tác chiến, công nghệ mới để cố gắng đánh bại chúng ta như thế nào, trong khi phát triển các học thuyết tác chiến để làm sắc bén hơn lợi thế cạnh tranh và nâng cao sự tinh nhuệ của chúng ta”.
Trung Quốc không hài lòng
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng NDS-2018 của Mỹ “mang đầy tư duy chiến tranh lạnh và quan niệm lỗi thời”.
 Mỹ và Trung Quốc tư duy về quan hệ hai nước: Mỹ muốn đào sâu hố ngăn cách; Trung Quốc muốn bắc nhịp cầu. |
Trung Quốc thấy rằng, việc công bố NDS của Mỹ vào thời điểm này là đòn đáp trả chí mạng vào tư tưởng ngoại giao kiểu mới vừa nêu lên tại Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Thuyết “phát triển hoà bình” được thể hiện qua các chính sách ngoại giao mới như xây dựng “khối cộng đồng chung vận mệnh nhân loại”, “quan hệ quốc tế kiểu mới”, “trách nhiệm và nghĩa vụ nước lớn của Trung Quốc” được đưa ra nhằm thuyết phục thế giới về sự thay đổi lột xác của Trung Quốc khi bước vào thời đại mới. Trong khi đó, NDS của Mỹ đã phủ nhận gần như toàn bộ quan điểm của Trung Quốc. Nhưng với tiềm lực kinh tế, quân sự, cũng như tương quan lực lượng hiện nay, Trung Quốc sẽ không chịu yếm thế./.
