(Tổ Quốc) - Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 11/8 cho biết, Mỹ đã mắc phải sai lầm khi liên tục đe doạ Thổ Nhĩ Kỳ.
“Mỹ mắc sai lầm khi đe doạ Thổ Nhĩ Kỳ”
Phản ứng của Tổng thống Erdogan diễn ra sau một ngày Tổng thống Trump tăng cường gấp đối thuế vào ngành nhập khẩu kim loại của Ankara.
 Tổng thống Erdogan |
Cả hai chính phủ liên tục gần đây liên tục các mâu thuẫn về nhiều vấn đề, từ các lợi ích tại Syria cho đến tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ muốn mua hệ thống phòng thủ của Nga và cả trường hợp linh mục Andrew Brunson – nhân vật đang bị xét xử tại Thổ Nhĩ Kỳ với cáo buộc khủng bố.
“Bạn[Mỹ]có thể chưa từng có giới hạn khi liên tục tuyên bố các thách thức. Tôi một lần nữa kêu gọi Mỹ rằng: Đó là một sự ngớ ngẩn khi Washington chọn một linh mục để đối đầu với một đối tác chiến lược lâu dài tại NATO”, ông Erdogan nói trước đám đông ủng hộ tại thị trấn Unye trên bờ biển Đen.
Trongsuốt 20 tháng hầu toà Thổ Nhĩ Kỳ, linh mục Brunson đã bị tuyên án vào tù hồi tháng Bảy. Kể từ sau khi Tổng thống Trump và phó Tổng thống Mike Pence nhắc lại yêu cầu Ankara thả linh mục Brunson thì phía Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố quyết định này phụ thuộc vào toà án.
Đáp lại điều này, Washington đã tăng cường trừng phạt hai Bộ trưởng của Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Trump ngày 10/8 thậm chí còn thông báo sẽ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ bằng việc tăng gấp đôi thuế thép và aluminum nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước đang đi xuống trong thời gian này.
Đồng lira mất giá, tiếp tục giảm xuống kỷ lục ở mức 18% khiến cho kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đang vượt khỏi tầm kiểm soát. Đây là mức giảm thấp nhất kể từ năm 2001.
Trongcuộc họp vào ngày 10/8, Bộ trưởng Tài chính Thổ Nhĩ Kỳ Berat Albayrakđã đưa ra định hướng mới cho kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ nhằm nỗ lực ít nhiều trong việc kiềm chế đồng lira tụt hạng trong bối cảnh các nhà đầu tư đang nỗ lực tìm kiếm cách tăng lãi suất phục hồi lại niềm tin.
Tổng thống Erdogan đã kêu gọi người dân Thổ Nhĩ Kỳ chung tay để cứu lấy đồng lira đang bị mất giá. Ông Erdogan tuyên bố đây là “một cuộc chiến giành độc lập”.
“Nếu đồng đôla ở dưới gói của bạn, hãy lấy chúng ra khỏi gối. Nếu bạn sở hữu nhiều euro, hãy lấy tiền ra… nhanh chóng đửa tới các ngân hàng và chuyển sang đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ. Bằng cách đó, chúng ta đang nỗ lực chiến đấu cho cuộc chiến độc lập và tương lai. Bởi vì đó là ngôn ngữ mà họ có thể hiểu được”, ông Erdigan nói.
Thay thế đồng minh?
Là thị trường mới nổi đóng vai trò quan trọng, Thổ Nhĩ Kỳ giáp biên giới với Iran, Iraq và Syria đồng thời luôn có vai trò quan trọng đối phương Tây trong nhiều thập kỷ. Rủi ro biến động tài chính khiến cho khu vực mất ổn định. Tổng thống Erdogan vừa đưa ra bản tham chiến về sự tụt giá của đồng lira mô tả như một cuộc chiến.
Trêntờ New York Times, ông Erdogan đã cảnh báo Mỹ rằng, Ankara có nhiều lựa chọn thay thế khác đối với đồng minh.
“Trước khi điều đó trở nên quá muộn, Washington phải từ bỏ quan niệm sai lầm khi cho rằng, quan hệ của Thổ và Mỹ có thể không đối xứng và phải xác định rằng Ankara luôn có các lựa chọn thay thế. Thất bại trong nỗ lực đảo ngược khuynh hướng đơn phương và thiếu tôn trọng sẽ khiến Ankara bắt đầu tìm kiếm những người bạn và đồng minh mới”, ông Erdogan nói.
Trước đó, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan ngày 29/7 đã đáp trả lại thách thức của Tổng thống Donald Trump đối với các trừng phạt của Mỹ vào Thổ Nhĩ Kỳ trong gần 2 năm qua.
Ông Erdogan khẳng định, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đứng vững và thách thức khả năng Mỹ có nguy cơ mất đi một đối tác mạnh mẽ và chân thành.
Nói với báo chí trong suốt chuyến thăm Nam Phi, theo tờ The Washington Post, Tổng thống Erdogan xác nhận, Mỹ đã có can thiệp vào vụ thả công dân Thổ Nhĩ Kỳ do Israel bắt giữ với nghi ngờ khủng bố. Tuy nhiên, ông Erdogan bác bỏ việc Ankara sẽ thả mục sư Andrew Brunson để đối lấy công dân Thổ Nhĩ Kỳ do Israel bắt giữ và Mỹ có liên quan.
“Kiểu đàm phán đó không bao giờ xảy ra”, ông Erdogan nói.
Mặt khác, ThổNhĩ Kỳ hiện có căn cứ không quân Incirlik mà Mỹ sử dụng tại Trung Đông khi là thành viên của NATO từ năm 1950. Đây là một phần quan trọng trong hệ thống phòng thủ tên lửa của liên minh NATO nhằm đối phó với Iran.
Tờ Daily Sabab cho biết, người phát ngôn của Tổng thống Erdogan Ibrahim Kalinnói rằng, các nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm giải quyết khủng hoảng thông qua phương pháp ngoại giao đã liên tục bị chính quyền Tổng thống Trump bác bỏ. Điều đó cảnh báo rằng Wahshington có thể mất đi môt đồng minh thân thiết là Ankara.
“Mỹ đối mặt với thách thức khả năng mất đi đồng minh là Thổ Nhĩ Kỳ. Công chúng Thổ Nhĩ Kỳ liên tục phản đối các chính sách gần đây của Mỹ. Các thách thức, trừng phạt và đe doạ của Mỹ đối với Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không có hề có tác dụng gì”, ông Erdogan nói thêm./.
