Suy nghĩ nhân mùa trao thưởng và kết nạp hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam

Sau những nóng lòng ngóng trông, mong đợi đến... mỏi mòn về quyết định danh sách kết nạp hội viên mới của Hội Nhà văn Việt Nam, như thông lệ hàng năm đến “mùa kết nạp hội viên”... mà trước đây dư luận thường rất xôn xao chờ đợi và đón xem, mới đây Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam (NVVN) đã quyết định công bố danh sách “tân hội viên” gồm có 29 vị thuộc các lĩnh vực: Văn xuôi 12 người, Thơ 12 người, Lý luận Phê bình 04 người và Dịch thuật 01 người.

Nhân mùa kết nạp năm nay, xin có một vài ý kiến mà giới văn chương cứ thì thầm to nhỏ, râm ran không ngớt trong giới của mình, nhằm có rút ra được... kinh nghiệm gì cho các mùa tới chăng? Đó là Hội NVVN là một trong các hội chuyên ngành của cả nước, mỗi kỳ có số lượng kết nạp hội viên... ít nhất (hay tinh túy nhất?), so với tổng số hội viên cầm bút của 63 Hội Văn học nghệ thuật các tỉnh, thành phố của cả nước. Và cũng là Hội nghề nghiệp có số lượng hội viên ít nhất trong tình hình “người người, nhà nhà” làm thơ, viết văn, kể cả... in tác phẩm như hiện nay. Thế cho nên, chuyện “chạy chọt, xin xỏ” là điều không thể tránh khỏi, cũng như có người khi được kết nạp đã ví von với chuyện... Đỗ Trạng, vinh qui bái tổ về làng!

Xét về lực lượng người viết và cả chất lượng người viết, nhiều tên tuổi ở các tỉnh, thành phố trực thuộc tỉnh không hề thua kém Hà Nội, Thủ đô Văn vật, ví dụ Tp. Hồ Chí Minh, hay Huế, miền Tây Nam bộ... tuy nhiên số lượng tân hội viên được kết nạp luôn ít ỏi, thậm chí không có. Cứ thử nhìn xem trong danh sách mới công bố, trong từng lĩnh vực đã thấy khá rõ điều đó: Ở thể loại Văn xuôi có 12 người, trong đó Hà Nội chiếm 6 người, duy nhất có 2 tác giả ở phía Nam lại là Tp. Hồ Chí Minh! Về Thơ có 12 người, thì 4 Hà Nội, phía Nam 4 người, chia ra Tp. Hồ Chí Minh 2, Gia Lai 1 và... cùng vần, Đồng Nai 1. Về Lý luận phê bình có 1 quân đội, 1 Hà Nội và 2 đều ở phía Bắc. Văn học dịch có 1 duy nhất ở Thái Nguyên. Giải thích thế nào ở hiện tượng này? Căn cứ vào chất lượng tác phẩm hay tên tuổi? Có người mỉm cười: “Có những tên tuổi quen thuộc, nhiều người biết, nhưng cũng có những tên tuổi... lạ hoắc, chẳng hề nghe tiếng?”, kẻ viết bài có lẽ kiến văn cũng... kém nên cũng thấy vậy và ngạc nhiên thật?

Điều đáng mừng chăng? Khi năm nay có 1 tân hội viên Văn xuôi còn rất trẻ, anh sinh năm 1990 và thuộc con nhà “dòng dõi”, đã có riêng trong tay hàng chục tác phẩm viết cho trẻ em.

Người lớn tuổi nhất trong danh sách là một nhà thơ nữ sinh năm 1935, thật khâm phục ý chí kiên định của bà!

Ngược xuôi, còn thấy rất nhiều “tên tuổi” rất xứng đáng vào hội ở miền Tây, miền Đông Nam bộ, Cao nguyên, miền Trung... thiếu vắng trong đợt này và vẫn dậm chân xếp hàng chờ... đến lượt! Chút chạnh buồn?

Vấn đề còn lại vẫn là tác phẩm và tác phẩm…

Thôi thì cứ biết: Đoàn Thị Điểm, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu... chưa từng là hội viên... nhưng tác phẩm vẫn là tuyệt tác để đời đó sao...

Trần Hoàng Vy