Thêm các đơn đặt hàng từ Nga-Trung: Châu Âu đối mặt với thách thức vaccine

Đặt hàng vaccine của Israel, Nga và Trung Quốc

Theo hãng CNN, Thủ tướng Cộng hòa Áo - Sebastian Kurz đã thông báo sẽ làm việc với Israel và Đan Mạch về việc nghiên cứu và phát triển các loại vaccine có khả năng chống lại các biến thể virus mới gây bệnh Covid-19. Ông Sebastian Kurz sẽ thăm Israel vào ngày 4/3.

Nhà lãnh đạo Áo đã nhiều lần chỉ trích chiến lược vaccne của liên minh châu Âu (EU) và Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA). EU đã cấp phép đối với loại vaccine Pfizer/BioNTech vào cuối tháng 12/2020 – nhiều tuần sau khi cấp phép ở Anh và Mỹ.

Brussels đã lựa chọn cách tiếp cận tập trung thu mua và phân phối vacine nhưng kế hoạch đã bị hoãn. Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 447 triệu dân số EU – chiếm khoảng 5,5% dân số toàn khối đã được tiêm liều vaccine đầu tiên.

Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) đã cấp phép sử dụng với ba loại vaccine - Pfizer/BioNTech, Oxford/AstraZeneca và Moderna. Tuy nhiên, các quốc gia EU có thể ủy quyền khẩn cấp cho từng quốc gia khác như Anh từng làm vào tháng 12 năm ngoái khi nước này đang trong giai đoạn chuyển tiếp hậu Brexit.

"Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu đã quá chậm trễ trong việc cấp phép cho các công ty dược phẩm", Kurz cho biết. "Đây là lý do tại sao chúng ta phải chuẩn bị tinh thần sẵn sàng ở mọi tình huống và không nên quá phụ thuộc vào EU khi sản xuất vaccine thế hệ thứ hai".

Thủ tướng Đan Mạch – bà Frederiksen cũng đưa ra bình luận tương tự vào hôm thứ Hai (2/3).

"Nỗ lực phát triển vaccine của châu Âu không thể tự đi một mình", bà Frederiksen nói đồng thời đưa ra lý do tại sao phải kêu gọi sự hợp tác của Đan Mạch và Áo trong thời điểm các biến thế virus mới bùng phát.

Trong khi đó, các quốc gia châu Âu khác cũng đã quay sang Nga và Trung Quốc để kêu gọi hỗ trợ nguồn cung vaccine bằng hình thức mua bán đơn phương. Ngày 2/3, Slovakia đã cấp phép khẩn cấp cho vaccine Sputnik V của Moscow sau khi nguồn cung vaccine Pfizer và AstraZeneca đã phải hoãn lại.

Tuy nhiên, EMA vẫn chưa "bật đèn xanh" cho việc sử dụng đối với loại vaccine Sputnik V.

"Quá trình phê duyệt cấp phép khẩn cấp vaccine của Nga dựa trên kết quả thử nghiệm lâm sàng đối với vaccine Sputnik V và căn cứ theo đánh giá toàn diện loại vaccine này của chuyên gia y tế ở Slovakia", Quỹ Đầu tư trực tiếp của Nga cho biết hôm thứ Hai.

"Chúng tôi đã nhận rất nhiều yêu cầu của các quốc gia châu Âu về việc cung cấp vaccine Sputnik V sau quá trình thẩm định của một số cơ quan quốc gia thành viên EU. Chúng tôi sẽ đáp ứng yêu cầu của họ cũng như phối hợp với EMA dựa trên quy trình xem xét luân phiên", ông Kirill Dmitriev, Giám đốc điều hành của RDIF nói trong một tuyên bố.

Slovakia là quốc gia châu Âu thứ hai cấp phép độc lập cho Sputnik V sau Hungary – quốc gia triển khai từ tháng Hai. Hungary cũng là quốc gia EU đầu tiên triển khai vaccine Sinopharm của Trung Quốc dù chưa có sự phê duyệt của EMA.

"Quá trình tiêm chủng vaccine không phải là vấn đề chính trị mà là vấn đề mang tính hiệu quả và độ tin cậy. Chúng ta thấy rằng cả vaccine của Trung Quốc và Nga đều đang sử dụng toàn cầu", ông Zoltan Kovacs – Ngoại trưởng Hungary nói trên CNN hôm thứ Hai.

Hungary cũng đã đặt hàng các liều vaccine Pfizer, Moderna và AstraZeneca thông qua EU nhưng ông Kovacs khẳng định chiến lược trọng tâm của khối đã không đáp ứng như kỳ vọng.

"Đến hiện tại, các chiến lược vaccine của EU không thành công so với Israel, Anh hay Mỹ", ông nói.

Tổng thống Cộng hòa Czech -  Miloš Zeman đã nói trên CNN: "Tôi đã viết thư cho Tổng thồng Putin ngỏ ý hỗ trợ vaccine Sputnik-V. Chúng tôi phải chờ chứng thực từ cơ quan quản lý dược phẩm trước khi nhập lô vaccine của Nga".

Khôi phục lại chiến lược vaccine

Việc phá vỡ chiến lược lấy vaccine của châu Âu làm trung tâm diễn ra trong bối cảnh EU đang phát triển vaccine AstraZeneca. Trước đó Pháp lên tiếng sẽ chỉ dùng loại vaccine này cho những người có độ tuổi dưới 65 bởi thiếu dữ liệu lâm sàng về hiệu quả của thuốc với người cao tuổi. Tuy nhiên Paris đã mở rộng giới hạn độ tuổi, đặt ra khuyến cáo với đối tượng trên 75 tuổi. Theo hãng Reuters, hiện các lo ngại cho rằng các bình luận chỉ trích ban đầu của chính phủ dẫn đến việc hạn chế số lượng người được tiêm phòng ở Pháp.

Dữ liệu từ Cơ quan Y tế công cộng Anh (PHE) công bố ngày 2/3 cho thấy một số lô vaccine AstraZeneca có hiệu quả cao với khả năng chống nhiễm trùng nặng hoặc nhập viện ở đối tượng người cao tuổi. Trong nghiên cứu, vaccine Pfixer cũng phát hiện tính hiệu quả tương tự.

Trong cuộc họp báo ở Downing Street hôm 2/3, phó Giám đốc y tế của Anh Jonathan Van-Tam cho biết dữ liệu đã minh chứng rõ ràng về quyết định của Anh trong chương trình tiêm chủng cho tất cả các nhóm tuổi ngày từ đầu quá trình triển khai.

"Tôi không ở đây để chỉ trích các quốc gia khác nhưng tôi muốn khẳng định thời điểm dữ liệu có được trong chương trình triển khai của chúng tôi sẽ tự nói lên tất cả và các quốc gia khác chắc chắn phải quan tâm đến điều này", ông nói thêm.

Các lãnh đạo EU hiện tại đã tập trung vào việc đưa chiến dịch tiêm chủng của khối trở lại đúng hướng.

"Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi hiện nay là đẩy nhanh quá trình sản xuất và cung cấp vaccine cũng như tiêm chủng trong liên minh châu Âu", Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cho biết vào tuần trước. "Đây là lý do tại sao chúng tôi ủng hộ nỗ lực của Ủy ban làm việc với ngành công nghiệp để xác định các điểm nghẽn đảm bảo chuỗi cung ứng và mở rộng quy mô sản xuất. Và chúng tôi muốn cố thêm sự phán đoán cũng như tính minh bạch để đảm bảo các công ty dược phẩm phải tuân thủ cam kết", ông nói thêm.

Liên minh châu Âu hiện đang đối mặt với cuộc chạy đua khắc phục các vấn đề và mở rộng triển khai vaccine cho toàn khối.