Thượng đỉnh Nhật – Hàn: Tokyo lưỡng lự khó đoán

Theo nhận định của tờ The Straits Times, dù chuyến đi của ông Yoon có nhiều hoạt động lớn nhưng hội nghị thượng đỉnh song phương đầu tiên của ông với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida trong tuần này sẽ là sự kiện mà giới quan sát quan tâm chú ý nhất.

Tín hiệu chưa rõ từ Nhật Bản

Hai bên sẽ hội đàm bên lề kỳ họp thứ 77 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York, nơi ông Yoon sẽ có bài phát biểu đầu tiên vào thứ Ba tuần này.

Cũng theo các quan chức Hàn Quốc, cuộc gặp riêng đầu tiên của ông Yoon với ông Kishida sẽ diễn ra vào thứ Ba hoặc thứ Tư tuần này. Đây sẽ là cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa Hàn Quốc và Nhật Bản sau ba năm qua và diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai bên giảm xuống mức thấp mới do các tranh chấp lịch sử và xung đột thương mại.

Ông Yoon đã cam kết cải thiện quan hệ với Nhật Bản khi phải tìm cách liên kết chặt chẽ hơn với đồng minh an ninh chung là Mỹ và thúc đẩy hợp tác ba bên.

Tuy nhiên, Nhật Bản vẫn tỏ ra mơ hồ và chưa cam kết chắc chắn về hội nghị thượng đỉnh với Hàn Quốc lần này. Khi được hỏi về cuộc họp thượng đỉnh với Hàn Quốc, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno cho biết hôm thứ Năm tuần trước rằng chưa có gì được quyết định.

Nhiều phương tiện truyền thông Nhật Bản hôm Chủ nhật bày tỏ nghi ngờ về khả năng diễn ra của sự kiện này, nói rằng Nhật Bản vẫn thận trọng và muốn thấy tiến triển trong các vấn đề tranh chấp trước khi cam kết tham dự hội nghị thượng đỉnh ở cấp lãnh đạo cao nhất.

Tuy nhiên, văn phòng tổng thống Hàn Quốc hôm Chủ nhật đã tái khẳng định rằng "không có gì thay đổi" trong kế hoạch gặp gỡ của nhà lãnh đạo hai bên.

Các chuyên gia cho biết rõ ràng là Tổng thống Yoon muốn điều chỉnh lại quan hệ của Hàn Quốc với Nhật Bản, nhưng vẫn còn phải xem liệu ông ấy có giải pháp nào hiệu quả hay không.

Cả hai nước đã gặp khó khăn trong việc giải quyết vấn đề bồi thường cho những người Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động trong Thế chiến thứ hai.

Căng thẳng đã leo thang vào năm 2019 do Nhật Bản hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô mà Hàn Quốc cần để sản xuất chip nhớ, trong khi đó Hàn Quốc đã tiến hành tẩy chay các thương hiệu Nhật Bản ở nước này và gần như hủy bỏ một hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo hiếm hoi giữa hai nước.

Tiến sĩ Chung Eun-sook của Viện nghiên cứu Sejong cho biết: "Đây là một tín hiệu tốt khi chính quyền của ông Yoon đang tìm cách hòa giải với Nhật Bản. Nhưng điều này đòi hỏi nhiều hơn, không chỉ là một quyết định hành chính. Có rất nhiều vấn đề đang chờ được giải quyết."

Cơ hội khẳng định vị thế với toàn cầu

Ông Yoon đã hạ cánh ở London vào Chủ nhật. Ông dự kiến sẽ tham dự lễ tang của Nữ hoàng Elizabeth II vào thứ Hai cùng với Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee.

Các quan chức Hàn Quốc cho biết tại New York, nhà lãnh đạo nước này sẽ vạch ra tầm nhìn của mình về việc tăng cường đoàn kết giữa các nước dân chủ và nhấn mạnh cam kết của Hàn Quốc trong việc hợp tác với các đồng minh để xây dựng hòa bình trên bán đảo Triều Tiên và cùng ứng phó với các mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên.

Trong khi đó, ở New York, ông Yoon cũng sẽ gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden để thảo luận về các vấn đề như lo ngại về việc Đạo luật Giảm lạm phát của Mỹ được thông qua gần đây có thể tác động như thế nào đến các nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc bằng cách loại trừ họ khỏi danh sách trợ cấp của Mỹ.

Đây sẽ là cuộc họp thứ hai của ông Biden và ông Yoon kể từ tháng Năm. Hai nhà lãnh đạo cũng đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên với ông Kishida tại Madrid vào tháng 6 và đồng ý tăng cường hợp tác ba bên nhằm đối phó với các mối đe dọa tên lửa và hạt nhân ngày càng tăng của Triều Tiên.

Điểm dừng chân cuối cùng trong hành trình của ông là Ottawa, nơi ông sẽ gặp Thủ tướng Canada Justin Trudeau vào thứ Sáu. Hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ thảo luận về các cách thức thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác kinh tế, chẳng hạn như các doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư vào ngành sản xuất pin xe điện của Canada.

Tiến sĩ Chung lưu ý, chuyến đi này sẽ là cơ hội để Tổng thống Yoon thể hiện chính sách đối ngoại của mình với thế giới. "Ông ấy sẽ nói về vai trò của (Hàn Quốc) trên trường quốc tế và tầm quan trọng của hợp tác ba bên với Mỹ và Nhật Bản, đồng thời nhấn mạnh rằng việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên cần phải được xúc tiến", bà Chung nói.