(Tổ Quốc) - Hai nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Nhật Bản đã nhất trí đẩy nhanh các nỗ lực hàn gắn mối quan hệ rạn nứt về những vấn đề trong quá khứ.
Theo thông báo từ cả hai phía Hàn Quốc và Nhật Bản hôm 22/9, hai nhà lãnh đạo nước này đã có cuộc hội đàm cấp thượng đỉnh đầu tiên trong gần ba năm qua, bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Nhất trí thúc đẩy quan hệ
Trong cuộc gặp kéo dài 30 phút tại New York, Mỹ vào thứ Tư, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã chia sẻ nhu cầu cải thiện quan hệ song phương và đồng ý định hướng các nhà ngoại giao trong việc đẩy mạnh các cuộc đàm phán hướng tới mục tiêu này, văn phòng của ông Yoon cho biết trong một thông báo.
Còn Văn phòng của ông Kishida đã xác nhận cuộc họp diễn ra ở khách sạn. Một tuyên bố riêng của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cũng cho biết hai nhà lãnh đạo đã nhất trí thúc đẩy hợp tác giữa hai nước cũng như với Mỹ. Bộ Ngoại giao nước này cũng cho biết các nhà lãnh đạo chia sẻ sự cần thiết phải khôi phục các mối quan hệ lành mạnh.
Hai nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Nhật Bản gặp gỡ ngày 21/9. Ảnh: AP.
Văn phòng của ông Yoon cho biết hai nhà lãnh đạo cũng bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về đạo luật gần đây của Triều Tiên cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân phủ đầu trong một số điều kiện nhất định và các động thái của Triều Tiên được cho là đang hướng đến tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên sau 5 năm. Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết ông Kishida và ông Yoon đã nhất trí hợp tác hơn nữa để đối phó với Triều Tiên. Cả hai chính phủ Hàn Quốc và Nhật Bản cho biết ông Yoon và ông Kishida đã đồng ý tiếp tục liên lạc giữa hai bên.
Còn nhiều khúc mắc
Tuy nhiên, hiện chưa biết cuộc đối thoại của hai nhà lãnh đạo lần nào có thể có tác động như thế nào đến việc giải quyết những điểm bất đồng chính trong quan hệ song phương. Mối quan hệ hai bên đã liên tục xuống thấp trong những năm gần đây và các nhà lãnh đạo tiền nhiệm của cả Hàn Quốc và Nhật Bản chưa thể thay đổi tình trạng này.
Vào năm 2018, tòa án cấp cao nhất của Hàn Quốc đã ra phán quyết rằng hai công ty Nhật Bản - Nippon Steel và Mitsubishi Heavy Industries - phải bồi thường cho những người Hàn Quốc bị buộc phải làm việc trong thời chiến 1910-1945. Các công ty này và cả Chính phủ Nhật Bản đã bác bỏ phán quyết trên, cho rằng tất cả các vấn đề bồi thường đã được giải quyết theo một hiệp ước năm 1965 về bình thường hóa quan hệ song phương và bao gồm việc Tokyo cung cấp hàng triệu đô la cho Seoul về hỗ trợ kinh tế và các khoản vay.
Tranh chấp này đã khiến hai chính phủ hạ cấp quy chế thương mại với nhau và Seoul đe dọa từ bỏ thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo. Về phía những người Hàn Quốc từng bị cưỡng bức lao động trong thời chiến và những người ủng hộ, họ đã kêu gọi việc bán tài sản của các công ty Nhật Bản tại Hàn Quốc.
Do đó, hiện không rõ liệu hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Tư có mang lại tiến triển về vấn đề này hay không vì những người tham gia trong các phiên tòa cho rằng các công ty Nhật Bản trước tiên phải đồng ý với các phán quyết của tòa án Hàn Quốc nếu họ muốn giải quyết các tranh chấp pháp lý.
Các mối quan hệ căng thẳng này đã làm phức tạp những nỗ lực của Mỹ để củng cố liên minh an ninh ba bên với Seoul và Tokyo. Đây là hai trong số các đồng minh khu vực quan trọng của Washington và cũng là nơi Mỹ triển khai tổng cộng 80.000 quân để đối phó tốt hơn với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc và các mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên.
Hàn Quốc và Nhật Bản đã muốn cải thiện mối quan hệ tốt hơn kể từ khi ông Yoon nhậm chức hồi tháng 5, người công khai kêu gọi tăng cường quan hệ với Tokyo và thúc đẩy hợp tác an ninh Seoul-Tokyo-Washington khi đối mặt với kho vũ khí hạt nhân ngày càng tăng của Triều Tiên.
Tuy nhiên khi chính phủ của ông Yoon vào tuần trước thông báo về một hội nghị thượng đỉnh đã được lên kế hoạch giữa hai ông Yoon và ông Kishida ở New York thì các quan chức Tokyo trả lời rằng không có thỏa thuận nào về tổ chức hội nghị thượng đỉnh đó.
Nhưng cuộc họp vẫn diễn ra và đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa hai nước kể từ tháng 12 năm 2019, khi Tổng thống Hàn Quốc khi đó là Moon Jae-in và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe gặp nhau tại Trung Quốc bên lề hội nghị thượng đỉnh Hàn Quốc-Nhật Bản-Trung Quốc.
Theo AP, dù hội nghị thượng đỉnh vẫn diễn ra nhưng đây có thể là một dấu hiệu cho thấy vẫn còn một số vấn đề tế nhị trong mối quan hệ hiện tại giữa Tokyo và Seoul.
