(Tổ Quốc) - Tờ SCMP dẫn lời các nhà quan sát cho rằng, Trung Quốc cần phải cải tổ chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của mình trong bối cảnh ngày càng có nhiều dấu hiệu về khả năng xảy ra xung đột quân sự với Mỹ.
Nhận định trên được đưa ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper kêu gọi Washington gia tăng ngân sách quốc phòng và cho phép quân lính Mỹ được triển khai nhanh chóng để đánh chặn hiệu quả các cuộc tấn công.
Trong hai bài phát biểu hôm thứ Năm (15/10) – bài thứ nhất tại Quỹ Di sản và bài thứ hai tại Hội nghị Hiệp hội Quân đội Hoa Kỳ 2929, ông Esper chỉ ra Trung Quốc và Nga gần như đã trở thành các "đối thủ ngang tầm" với nước Mỹ, do vậy cần phải có một ngân sách tương xứng nhằm đối phó các thách thức đặt ra.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper (ảnh: SCMP)
"Ngân sách thường niên cho Bộ Quốc phòng tăng từ 3-5% mới có thể đáp ứng được thách thức mà chúng ta phải đối mặt, đặc biệt là từ Trung Quốc", người đứng đầu Lầu Năm góc nói, đồng thời nhấn mạnh: "Quan điểm của Bộ Quốc phòng về sự sẵn sàng [ứng chiến] là việc chúng ta tập trung vào cuộc cạnh tranh quyền lực lớn ngay từ ngày đầu tiên, đồng thời đào tạo để đánh chặn và chiếm ưu thế trong cuộc chiến quyết định trong khi vẫn có thể thể hiện toàn bộ năng lực trong các hoạt động tác chiến".
Theo chuyên gia về các vấn đề Hoa Kỳ từ Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc là Liu Weidong, phát biểu của ông Esper rõ ràng là một dấu hiệu chứng minh Mỹ coi Trung Quốc là đối thủ chính và Bắc Kinh phải thay đổi chiến lược nhằm chuẩn bị cho những động thái quân sự mạnh mẽ hơn của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
"Giờ đây nước Mỹ đã quyết tâm đối đầu với Trung Quốc và để đối phó với điều đó, Bắc Kinh cần phải gây dựng mối quan hệ thân thiện với các quốc gia láng giềng. Muốn vậy, Trung Quốc phải xem xét làm sao để chỉnh sửa các chiến lược ngoại giao một cách phù hợp", ông Liu chỉ ra. "Cần phải thay đổi nhiều chiến lược, ví dụ như các cách tránh đối đầu với Mỹ cũng như phải làm gì trong trường hợp xảy ra xung đột".
Hai bài phát biểu của Bộ trưởng Esper diễn ra chỉ vài ngày sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ra lệnh quân nhân nước này phải chuẩn bị cho chiến tranh.
Trong chuyến công du tới tỉnh Quảng Đông trong tuần, ông Tập đề nghị lực lượng thủy quân lục chiến Trung Quốc cùng chung vai gánh vác các "trách nhiệm quan trọng" trong việc bảo hộ lãnh thổ và chủ quyền Trung Quốc.
Ông Esper cho hay, quân đội Mỹ đã học được một bài học từ chiến tranh Triều Tiên khi binh lính Mỹ bị buộc phải rút lui vì họ không có đủ thiết bị cần thiết hoặc thiếu kinh nghiệm cận chiến.
Trung Quốc muốn xây dựng sức mạnh quân đội "tầm cỡ thế giới" (ảnh: Getty)
Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Mỹ đề cập tới một loạt các sáng kiến mà quân đội Mỹ sẽ triển khai nhằm tăng cường sức mạnh, bao gồm nhanh chóng tái sắp xếp các lực lượng từ đó "củng cố khả năng đánh chặn".
Bộ trưởng Mỹ cũng yêu cầu Đại học Quốc phòng Mỹ đảm bảo từ năm sau, một nửa số tiết học trong trường sẽ là về Trung Quốc. Ngoài ra, Mỹ sẽ tiếp tục phát triển các vũ khí siêu thanh và mở rộng huấn luyện – tập trận trên khắp khu vực Ấn Độ Dương – Thái Binh Dương. Ông Esper cũng tiết lộ, Mỹ sẽ gia tăng năng lực hải vận quân sự thông qua sử dụng cả các tàu thương mại.
"Chúng tôi đã làm việc rất nhiều với Bộ tư lệnh Giao thông và đi tới một số khái niệm mới giúp đẩy nhanh tiến trình phát triển năng lực hải vận bằng cách điều chỉnh ngân sách hạm đội hải vận của chúng ta bằng việc sử dụng tàu thương mại. Và bạn sẽ nhìn thấy những điều này khi ngân sách của chúng ta được công bố vào tháng Hai", ông Esper nói.
Quan chức cấp cao Mỹ cũng ca ngợi kế hoạch xây dựng một lực lượng hải quân bao gồm 500 tàu trong vòng 25 năm tới. Số lượng tàu hiện tại của quân đội Mỹ là chưa đầy 300 chiếc. Mục tiêu của sáng kiến là duy trì lợi thế so với quân đội Trung Quốc.
Trước đây, Lầu Năm góc từng cảnh báo, quyết tâm của Bắc Kinh "biến quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc thành một thế lực quân đội "tầm cỡ thế giới" vào cuối năm 2024 – chắc chắn là một thách thức không hề nhỏ.
Nhà phân tích quân sự tại Hong Kong Song Zhongping đánh giá, bài phát biểu của ông Esper chỉ là một dấu hiệu khác về mối quan hệ ngày càng tuột dốc giữa Mỹ và Trung Quốc.
"Khả năng xảy ra đối đầu quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ đang gia tăng và Bắc Kinh phải chỉ rõ được đường giới hạn và bảo hộ nó tới cùng cho dù người vi phạm là ai", ông Song chỉ ra.
Tuy nhiên, theo ông Liu Weidong, những gì Bộ trưởng Esper nói chưa chắc báo hiệu cho một cuộc đối đầu nghiêm trọng ở phía trước.
"Nếu họ chỉ đang tiến hành những công tác chuẩn bị chiến lược để đối phó với xung đột thì điều đó không có nghĩa là họ muốn bắt đầu một cuộc chiến", ông Liu nhấn mạnh.
