(Tổ Quốc) - Chính quyền Mỹ tuyên bố sẽ xóa nợ các khoản vay sinh viên cho hàng triệu cựu sinh viên đại học đang mắc nợ đúng với cam kết mà Tổng thống Joe Biden đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng năm 2020.
Theo CNN, Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 24/8 đã thông báo một quyết định lịch sử, khẳng định sẽ xóa bỏ các khoản vay sinh viên trị giá 10.000 USD/người cho hàng triệu cựu sinh viên đại học đang mắc nợ, đúng với cam kết mà ông đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng năm 2020.
Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: AP
"Giáo dục là tấm vé để có cuộc sống tốt đẹp hơn nhưng theo thời gian tấm vé đó trở nên quá đắt đỏ với nhiều người dân Mỹ", Tổng thống Biden nói trong một bài phát biểu ở Nhà Trắng. "Tất cả những điều này có nghĩa là một thế hệ học sinh sinh viên ngày nay đang phải gánh những món nợ không bền vững để đổi lấy nỗ lực, ít nhất là tấm bằng đại học. Áp lực quá căng đến mức nhiều sinh viên ra trường không thể có được một cuộc sống trung lưu từ tấm bằng đại học", ông Biden nhấn mạnh.
Quyết định của Tổng thống Biden được đưa ra sau khi tham gia các cuộc đàm phán trực tiếp kéo dài tại Nhà Trắng giữa các bên liên quan và các nhà lập pháp. Quyết định này cũng gây nhiều tranh cãi.
Các chuyên gia nhận định, giữa những tranh cãi, quyết định của Tổng thống Biden là một cuộc cải cách lớn đối với hệ thống cho vay sinh viên của Mỹ và cứu trợ hàng triệu người vay hiện tại cũng như tương lai. Những người vay có khoản vay với Bộ Giáo dục và thu nhập ít hơn 125.000 USD/năm sẽ đủ điều kiện hưởng chương trình xóa nợ lên tới 20.000 USD. Đồng thời những người vay phải được cấp giấy xác nhận những gia đình có thu nhập thấp và trung bình do Dịch vụ trợ cấp Pell Grants cấp. Mặt khác, cho dù thu nhập là ít hơn 125.000 USD/năm nhưng không nhận được xác nhận của Pell Grants sẽ chỉ đủ điều kiện xóa nợ khoảng 10.000 USD.
"Tôi hiểu không phải tất cả những gì chúng tôi đang công bố đều sẽ khiến mọi người hài lòng", Tổng thống Biden nói. "Một số người nghĩ rằng là quá nhiều nhưng số khác lại cho rằng quá ít. Tuy nhiên, tôi tin rằng quyết định của tôi là có trách nhiệm và công bằng. Nó tập trung vào lợi ích của các gia đình trung lưu và lao động, giúp ích cho tất cả những người đi vay hiện tại và tương lai.
Bộ Giáo dục Mỹ sẽ thông báo chi tiết về cách người vay có thể yêu cầu khoản cứu trợ này thông qua một ứng dụng vào tuần tới. Hàng triệu người vay có thể nhận khoản cứu trợ tự động dựa trên dữ liệu thu nhập hiện có. Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục đang đề xuất một quy tắc liên bang nhằm mục đích giúp hệ thống cho vay sinh viên dễ quản lý những người vay hiện tại và tương lai hơn. Quy tắc được đề xuất sẽ thay đổi việc trả nợ dựa trên thu nhập đối với khoản vay sinh viên.
Gia tăng tình trạng lạm phát?
Theo CNN, Tổng thống Biden ngày 24/8 đã lập luận rằng toàn bộ nền kinh tế Mỹ đã hồi phục hơn sau những kế hoạch mới của ông.
"Bằng cách tiếp tục thanh toán khoản vay cho sinh viên đồng thời cung cấp hỗ trợ có mục tiêu, chúng ta đang tham gia một khóa học có trách nhiệm về mặt kinh tế", ông nhấn mạnh.
Theo ước tính từ Mô hình Ngân sách Penn Wharton, mặc dù việc xóa bỏ các khoản nợ sinh viên sẽ cứu trợ tài chính cho hàng triệu người Mỹ nhưng chính phủ có thể phải mất gần 300 tỷ USD trong quyết định này. Đây chỉ là tính toán xóa nợ 10.000 USD/người mà chưa tính đến những người nhận được ủy quyền của Pent Grants và có khả năng xóa nợ lên tới 20.000 USD.
Bên cạnh đó, việc xóa sổ khoản vay sẽ không giải quyết được gốc rễ vấn đề là khả năng chi trả của các trường đại học. Hiện có 1,6 nghìn tỷ đô la khoản nợ cho sinh viên liên bang chưa thanh toán. Các quan chức Nhà Trắng ngày 24/8 chưa thể đưa ra chi phí dự trù cho kế hoạch lần này.
Bà Susan Rice, Cố vấn chính sách đối nội của Nhà Trắng cho biết điều này phải phụ thuộc vào số lượng người vay đủ điều kiện đăng ký thông qua Bộ Giáo dục Mỹ. Nhiều chuyên gia cho rằng ảnh hưởng của kế hoạch là không lớn bởi vì người đi vay thường trả lại khoản vay theo thời gian. Họ cũng không thể nhận lại tiền đối với những khoản nợ đã trả trước đó.
Ông Kent Smetters, Giám đốc của Penn Wharton Budget Model cũng cho rằng tác động của lạm phát sau quyết định này có thể xảy ra nhưng tôi không nghĩ sẽ nhiều. Trong khi đó, ông Larry Summers, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ nhận định kế hoạch xóa nợ sinh viên này có thể làm gia tăng lạm phát.
"Tôi hy vọng quyết định của chính quyền Mỹ sẽ không gây ra lạm phát vĩ mô về mặt kinh tế hay gây ra khả năng tăng học phí đại học. Giảm nợ cho vay sinh viên chỉ là chi tiêu làm tăng nhu cầu và tăng lạm phát. Động thái này có thể hỗ trợ nguồn lực tốt hơn, đặc biệt là những người không có cơ hội học đại học nhưng cũng gây ra xu hướng lạm phát do tăng học phí.
Ông Jason Furman, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế thời cựu Tổng thống Obama cũng nhận định quyết định này có thể làm gia tăng lạm phát và vô hiệu hóa sức mạnh của Đạo luật chống lạm phát.
"Đổ khoảng nửa nghìn tỉ USD xăng vào ngọn lửa lạm phát đang cháy là một sự liều lĩnh", ông nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ông Marc Goldwein, Phó Chủ tịch cấp cao và là Giám đốc chính sách cấp cao của Ủy ban Ngân sách Liên bang Mỹ cũng cho rằng xóa bỏ khoản nợ 10.000 USD/người có thể làm gia tăng lạm phát và không làm giảm đi khoảng cách giàu nghèo./.
