Tổng thống Indonesia sắp đến Trung Quốc, tăng tốc loạt chương trình quan trọng

Tổng thống Indonesia Joko Widodo sẽ trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp trực tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kể từ Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh vào tháng 2, khi ông công du Trung Quốc vào tuần tới.

Nỗ lực vận động trước thềm thượng đỉnh G20

Nhà lãnh đạo Indonesia sẽ gặp ông Tập và cả Thủ tướng Lý Khắc Cường trong chuyến thăm kéo dài hai ngày từ thứ Hai tuần tới, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin nói với các phóng viên trong cuộc họp giao ban hàng ngày vào thứ Năm.

"Trung Quốc mong đợi chuyến thăm của Tổng thống Widodo sẽ làm sâu sắc hơn nữa sự tin cậy chiến lược lẫn nhau và hợp tác thiết thực giữa hai bên, đồng thời xây dựng mô hình lợi ích chung và đôi bên cùng có lợi", ông Wang nói.

Chủ tịch Trung Quốc đã không có bất kỳ cuộc hội đàm trực tiếp nào với các nhà lãnh đạo nước ngoài kể từ đầu tháng Hai, khi Bắc Kinh đăng cai Thế vận hội Mùa đông và ông Tập đã tổ chức một loạt cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Singapore Halimah Yacob cũng như các nhà lãnh đạo của Serbia, Ai Cập, Kazakhstan, Uzbekistan và Turkmenistan vào thời điểm đó.

Theo Pang Zhongying, giáo sư về kinh tế chính trị quốc tế và khu vực tại Đại học Tứ Xuyên ở Thành Đô, việc ông Tập tham dự hội nghị thượng đỉnh của Nhóm 20 nhà lãnh đạo ở Bali vào tháng 11 tới có khả năng sẽ là một trọng tâm trong chương trình nghị sự của ông Widodo ở chuyến thăm Trung Quốc lần này.

"Nếu ông ấy (Chủ tịch Tập Cận Bình-pv) đích thân đi, đây sẽ là một bước đột phá," ông Pang nói.

Ông Tập đã không công du bên ngoài Trung Quốc đại lục kể từ tháng 1 năm 2020 - khi ông đến Myanmar - cho đến khi có chuyến thăm gần đây tới Hồng Kông để đánh dấu kỷ niệm 25 năm ngày trở về với Trung Quốc.

Thay vào đó, ông đã tham gia các cuộc họp quốc tế thông qua hình thức trực tuyến, bao gồm cả hội nghị thượng đỉnh G20 năm ngoái, khi các nhà lãnh đạo thế giới khác như Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tập trung tại Rome.

Chuyên gia Pang cho biết Indonesia đang ở một vị trí khó khăn khi trở thành chủ tịch G20 năm nay. Các nhà lãnh đạo phương Tây bao gồm cả ông Biden đã kêu gọi không để Nga tham dự sự kiện của G20 kể từ cuộc khủng hoảng Ukraine, trong khi Bắc Kinh và Jakarta nói rằng nhóm này không phải là nơi để thảo luận về vấn đề đó.

Ông Pang nói: "Indonesia đã thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt trong năm nay [với tư cách là chủ tịch G20] để điều phối các bên khác nhau, bao gồm cả Trung Quốc và Mỹ". Ông Pang cũng nói thêm rằng chuyến thăm của ông Widodo "có ý nghĩa rất lớn đối với Trung Quốc".

Nỗ lực định hình vị thế

Zhang Mingliang, một chuyên gia về các vấn đề Đông Nam Á tại Đại học Tế Nam ở Quảng Châu, kỳ vọng chuyến đi sẽ tăng cường mối quan hệ của Trung Quốc với Đông Nam Á, nơi Indonesia có vai trò đáng kể. Theo chuyên gia này, việc đẩy mạnh quan hệ với khu vực là một ưu tiên ngoại giao của Bắc Kinh.

Ông Widodo, người sẽ rời cương vị vào năm 2024 khi nhiệm kỳ thứ hai của ông kết thúc, cũng sẽ tìm cách "thể hiện hình ảnh và năng lực của Indonesia như một cường quốc" trong chuyến đi đến Trung Quốc trước khi ông tới Hàn Quốc và Nhật Bản, chuyên gia Zhang nói.

Quốc gia quần đảo này đã chủ động hơn về ngoại giao trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Widodo, bao gồm các nỗ lực hòa giải về vấn đề Myanmar và leo thang Nga - Ukraine.

Chuyên gia Zhang cũng cho biết Indonesia đã có những nỗ lực đáng kể để cho thấy họ là một cường quốc liên quan đến tình hình Ukraine. Ông Zhang nói: "Điều đó chắc chắn cũng liên quan đến vai trò chủ tịch G20 của Indonesia trong năm nay. Và những yếu tố này đã kết hợp lại để hỗ trợ những nỗ lực của ông Widodo và giới tinh hoa Indonesia nhằm định hình đất nước này ở vị thế một nước lớn. Như vậy, ý nghĩa chính trị của chuyến thăm [tới Trung Quốc] của ông ấy vượt trội hơn các động cơ kinh tế."

Tuy nhiên, hợp tác kinh tế vẫn sẽ được quan tâm khi ông Widodo gặp các nhà lãnh đạo Trung Quốc và hai bên dự kiến sẽ ký thêm nhiều thỏa thuận về thương mại và đầu tư, theo chuyên gia Zhang.

Trung Quốc đại lục là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ ba ở Indonesia vào năm ngoái khi thương mại song phương tăng 58,4% từ năm 2020, đạt giá trị 124,3 tỷ USD.

Tuy nhiên, đã có cuộc tranh luận ở Indonesia về đầu tư của Trung Quốc vào nước này, đặc biệt là dự án đường sắt cao tốc từ Jakarta đến Bandung đang đối mặt với chi phí vượt quá gần 2 tỷ USD. Dự án này là một phần của kế hoạch cơ sở hạ tầng và thương mại rộng lớn của Bắc Kinh, Sáng kiến Vành đai và Con đường.