Tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về y tế cộng đồng: Mỹ tăng tốc ứng phó

Thông báo này sẽ mở đường cho việc chi tiền và các nguồn lực khác để chống lại loại virus gây bệnh đậu mùa khỉ, khiến bệnh nhân sốt, đau nhức cơ thể, ớn lạnh, mệt mỏi và nổi mụn trên nhiều bộ phận của cơ thể.

Sẵn sàng triển khai phản ứng đối phó

Xavier Becerra, người đứng đầu Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) cho biết: "Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng để đưa ra phản ứng của mình ở cấp độ tiếp theo trong việc giải quyết loại virus này và chúng tôi kêu gọi mọi người Mỹ nhìn nhận nghiêm túc về bệnh đậu mùa khỉ".

Tuyên bố của HHS được đưa ra trong bối cảnh chính quyền của Tổng thống Biden đã phải đối mặt với những lời chỉ trích về khả năng sẵn sàng cung cấp vaccine đậu mùa khỉ. Các phòng khám ở các thành phố lớn như New York và San Francisco cho biết họ không nhận đủ vaccine hai mũi để đáp ứng nhu cầu và một số nơi đã phải ngừng cung cấp liều thứ hai để đảm bảo cung cấp phủ rộng liều đầu tiên.

Nhà Trắng cho biết họ đã cung cấp hơn 1,1 triệu liều và giúp nâng cao năng lực chẩn đoán trong nước lên 80.000 bộ xét nghiệm mỗi tuần.

Virus đậu mùa khỉ lây lan qua tiếp xúc da kề da kéo dài, bao gồm ôm, âu yếm và hôn, cũng như dùng chung giường, khăn tắm và quần áo. Những người mắc bệnh cho đến nay chủ yếu là nam giới có quan hệ tình dục đồng giới. Tuy nhiên, các quan chức y tế nhấn mạnh rằng virus này có thể lây nhiễm cho bất kỳ ai.

Chưa có ca nào tử vong vì virus này tại Mỹ nhưng một số trường hợp tử vong đã được báo cáo ở các nước khác.

Đầu tuần này, chính quyền của ông Biden đã bổ nhiệm các quan chức hàng đầu của Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh làm điều phối viên của Nhà Trắng chống lại bệnh đậu mùa khỉ.

Lawrence Gostin, một chuyên gia về luật sức khỏe cộng đồng tại Đại học Georgetown, cho biết tuyên bố hôm thứ Năm là một bước đi quan trọng.

Ông Gostin nói: "Điều đó báo hiệu sự nghiêm túc và mục tiêu của chính phủ Mỹ, đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh báo toàn cầu".

Thay đổi cách tiếp cận với vaccine

Sau khi tình trạng khẩn cấp được ban bố, HHS có thể rút từ quỹ khẩn cấp, thuê hoặc chỉ định nhân viên để đối phó với đợt bùng phát và thực hiện các bước khác để kiểm soát virus đậu mùa khỉ. Chính phủ liên bang cũng có thể đề nghị các quan chức y tế của tiểu bang và địa phương cung cấp thông tin từ những người đang bị nhiễm bệnh và những người đang được tiêm chủng. Thông tin đó có thể được sử dụng để hiểu rõ hơn về cách dịch bệnh bùng phát và vaccine hoạt động hiệu quả như thế nào.

Sự cấp thiết trong phản ứng hiện nay bắt nguồn từ sự lây lan nhanh chóng của loại virus đậu mùa khỉ cùng với sự thiếu hụt của vaccine hai liều có tên Jynneos - được coi là vũ khí y tế chính chống lại căn bệnh này.

Hai liều tiêm, được tiêm cách nhau 28 ngày, hiện đang được tiêm cho những người nghĩ rằng họ vừa bị phơi nhiễm như một biện pháp để ngăn ngừa các triệu chứng.

Trong một cuộc gọi với các phóng viên, Ủy viên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ Robert Califf cho biết các nhà quản lý đang xem xét một cách tiếp cận sẽ mới, theo đó sẽ cho phép các chuyên gia y tế tiêm chủng cho tối đa năm người - thay vì một người - với mỗi lọ Jynneos.

Theo cách tiếp cận được gọi là "tiết kiệm liều lượng" này, các bác sĩ và nhân viên y tế sẽ sử dụng một mũi tiêm nông hơn dưới da, thay vì tiêm vào các mô sâu dưới da hiện được khuyến nghị trong nhãn của vaccine.

Califf cho biết một quyết định về cách tiếp cận đó có thể được đưa ra "trong vòng vài ngày". Quyết định đó sẽ cần chính phủ ra thêm một tuyên bố mới về sức khỏe cộng đồng để cho phép chính phủ thay đổi hướng dẫn về cách quản lý vaccine, nhiều quan chức Mỹ cho biết.

Các quan chức y tế đã chỉ ra một nghiên cứu được công bố vào năm 2015 cho thấy rằng vaccine Jynneos được sử dụng theo cách tiết kiệm trên vẫn có hiệu quả trong việc kích thích hệ thống miễn dịch như khi kim đâm sâu hơn vào các mô khác.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng thừa nhận rằng họ vẫn đang thu thập thông tin về việc sử dụng một hoặc hai liều đầy đủ thông thường có tác dụng như thế nào đối với sự bùng phát dịch bệnh lần này.

Phản ứng với đậu mùa khỉ toàn cầu

Nhiều tổ chức y tế khác đã đưa ra các tuyên bố tương tự như tuyên bố của HHS.

Tuần trước, Tổ chức Y tế Thế giới đã gọi bệnh đậu mùa khỉ là một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng khi các ca bệnh xuất hiện ở hơn 70 quốc gia.

California, Illinois, New York, San Francisco và San Diego đều đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về căn bệnh này trong tuần trước.

Bệnh đậu mùa khỉ là dịch bệnh lưu hành ở nhiều vùng của châu Phi, nơi mọi người đã bị nhiễm bệnh qua vết cắn của các loài gặm nhấm hoặc động vật nhỏ. Nó thường không dễ lây lan giữa mọi người. Nhưng vào tháng Năm, một làn sóng các ca nhiễm loại bệnh này bất ngờ bắt đầu xuất hiện ở châu Âu và Mỹ. Hiện nay, hơn 26.000 trường hợp mắc đã được báo cáo ở các quốc gia theo truyền thống không hề phát hiện bệnh đậu mùa ở khỉ.